2-ma’ruza. Tillar tasnifi soat Reja : Morfologik tasnif

XVI. Paleoosiy tillari. Bu tillarda so‘zlashuvchilar Rossiya Federasiyasining Shimoli-Sharqida yashaydi. Paleoosiyo tillari ikki guruhga:
1. Chukot guruhi va 2) Sibir‘ guruhiga bo‘lindi. Chukot guruhiga chukot tili (1,5 ming kishi so‘zlashadi), koryak tili (7 ming kishi so‘zlashadi), kamchadal tili (2,5 ming kishi so‘zlashadi) kiradi. Sibir guruhiga odul tili (ming kishi so‘zlashadi), nivx tili (4 ming kishi so‘zlashadi), ket tili (2 ming kishi so‘zlashadi) kiradi.
XVII. Eskimos tillari guruhi. Bu tillar guruhiga: eskimos tili (bu tilda so‘zlashuvchilar Chukotka yarim orolida, Vrangel‘ orolida, alyaskaning shimolida, Kanadada. Grenlandiyada yashaydi) va aleut tili (bu tilda so‘zlashuvchilar Komandor va Aleut orollarida yashaydi) kiradi.
XVIII. Amerika hindularining tillari. Amerika hindularining tillari 200 mdan oshiq bo‘lib, ular uch guruhga:
1)Shimoliy Amerika; 2) Markaziy Amerika; 3) Janubiy Amerika guruhlariga bo‘linadi.
XIX. Austr-Osiyo tillari. Bu tillarga: mon-kxmer (6 millionga yaqin kishi so‘zlashadi), bunda (6 milliondan ko‘p kishi so‘zlashadi), malakk, markaziy va janubi-sharqiy tillar guruhi kiradi.
XX. Hech qanday tillar guruhiga kirmagan Uzoq Sharq tillari:
1)yapon tili. Yaponiyaning (poytaxti Tokio) davlat tili bo‘lib, bu tilda 100 millionga yaqin kishi so‘zlashadi;
2)ryukyu tili. Bu tilda so‘zlashuvchilar Ryu-Kyu orolida yashaydi;
3)quriya (koreya) tili. Quriya Xalq Demokratik Respublikasining (poytaxti Pxen‘yan) davlat tili va Janubiy Quriya Respubilkasining (poytaxti Seul) davlat tili bo‘lib, bu tilda 60 milliondan ortiq kishi so‘zlashadi;
4)ayn tili. Bu tilda so‘zlashuvchilar 18 mingga yaqin bo‘lib, ular Yaponiyaning shimolidagi Xokkaydo orolida bulib, ular Hindistonning shimolida, Qorakorum dovonlarida yashaydi.
XXI. Burjaski tili. Bu til ham hech qanday guruhga kirmaydi. Bu tilda so‘zlashuvchilar 30 mingga yaqin kishi bo‘lib, ular Hindistonning shimolida, Qorakorum dovonlarida yashaydi. Shuni ham alohida ta’kidlab o‘tish kerakki, genealogik tasnif har bir tilning kelib chiqishini, tarixiy taraqqiyotini, tillarning o‘zaro munosabatini hozirgi ahvolini va shu kabi qator masalalarni chuqur o‘rganishni talab qiladi. Lekin anchagina tillar bu jihatdan ham chuqur teshirilib o‘rganilmagan. Shuning uchun bu tillarning qaysi tillar bilan qardosh ekanligi, qaysi til oilasiga, qaysi til guruhiga mansub ekanligi ham hali hal qilinmagan.


Mavzuga oid adabiyotlar:
1. Ирисқулов М.Т. Тилшуносликка кириш. -Тошкент, 2008.
2. Yo‘ldoshev I., Muhamedova S., Sharipova O‘., Madjidova R. Tilshunoslik asoslari. -Тoshkent, 2007/2013.
3. Нурмонов А., Искандарова Ш. Умумий тилшунослик. -Андижон, 2007.
4. Muhamedova S., Yo‘ldoshev I., Madjidova R., Sharipova O‘., To‘xtamatov X. Tilshunoslik asoslari. Elektron darslik.
5. Расулов Р. Умумий тилшунослик. -Тошкент, 2007/2010.
6. Маслов Ю.С. Введение в языкознание. -М., 2007.
7. Реформатский А. Введение в языкознание. -М., 2006.
8. Попова З.Д., Стернин И.А. Общее языкознание. -М., 2007.
9. Шарафутдинова Н.С. Теория и история лингвистической науки. -М., 2007.