2-Mavzu: psixologik treninglarning tarixi reja: Individual shakldagi treninglar va autotreninglar haqida tushuncha

тренингни 5 асосий тури. XX asrning 70-yillarida M. Forverg boshchiligida 
Leypsig va Jenskiy universitetlarida ijtimoiy va psixologik trening ishlab 
chiqilgan va ilmiy asoslangan. Uning amaliy qo'llanish sohasi sanoat ishlab 
chiqarishi rahbarlarining ijtimoiy-psixologik tayyorgarligini tashkil qilish 
bo’lgan. Treningning asosiy vositalari samarali muloqot ko'nikmalarini 
shakllantirish uchun sharoit yaratadigan dramatizatsiya elementlari bo'lgan rolli 
o'yinlar edi. M. Forverg va uning izdoshlari tomonidan to'plangan ijtimoiy-
psixologik treningning muhim tajribasi ta'limning beshta asosiy turlarida 
keltirilgan, ular quyidagilardan iborat: 
1). Muayyan kasb uchun zarur bo'lgan ijtimoiy xulq-atvor modellarini 
o'zlashtirishga qaratilgan guruhlar. O'zgarishlarning asosi xatti-harakatlarni 
boshqarish uchun javobgar bo'lgan shaxsning kognitiv tuzilmalarini 
korreksiyalash bo’lgan. Treningning ushbu turida shaxsning bevosita faqat 

---

29 
kasbiy qiyinchiliklar bilan bog'liq bo'lishi mumkin bo'lgan vaziyatlariga e’tibor 
qaratilinib, bunda ishtirokchilarning shaxsiy muammolarini o'rganishga 
qaratilganligidan mustasno bo’lgan.
2). Guruhlar boshqaruv faoliyatiga tayyorgarlik ko'rish va shaxsning 
individual psixologik fazilatlarini rivojlantirishga, shaxsiy psixoprofilaktik 
vazifalarni avtogenez mashg'ulotlari yordamida hal qilishga qaratilgan. 
Treningning ushbu turida guruhlarning dinamikasi, uning qonuniyatlarini 
aniqlash, boshqarish, yo'naltirish va rag'batlantirish ko'nikmalarini rivojlantirish 
maqsadida qo'llaniladi. 
3). Psixogen va ruhiy kasalliklarga nisbatan yuqori xavfi bo'lgan menejerlar 
guruhlari bilan psixogigiyena va psixoprofilaktik jihatdan ishlashga 
yo'naltirilgan. Ushbu guruhlar faqat ixtiyoriy ravishda tashkil etilgan va 
psixoterapiya va klinik psixologiya sohasidagi mutaxassislar tomonidan olib 
borilgan. 
4). Shaxslararo muloqotda shaxsiy o'sish va vakolatni rivojlantirish 
guruhlari. Ushbu treningdagi kasbiy muammolar, agar ular trening 
ishtirokchilarining shaxsiy xususiyatlari bilan chambarchas bog'liq bo'lsa, ko'rib 
chiqilgan. 
5). Beshinchi turdagi o'qitishning maqsadi - shaxslararo muloqotning o'ta 
og'ir sharoitlarida ishlash va yangi hayot maqsadlarini qisman shakllantirish 
uchun ijtimoiy kompetensiyani rivojlantirishdan iborat.
7