2 mundarija

1. “Lodochka” orqali vertikal holda oyna ishlab chiqarish. 
Formalash prinsipi. 
Sovutilgan oyna massasiga namatdan tayyorlangan, o‘rtasi teshik ariqchasi 
bo‘lgan to‘g‘ri burchakli parallellipiped shaklidagi “lodochka” tushiriladi. 
“Lodochka”ni massaga botirish jarayonida uning ariqchasidan yuqoriga oyna 
massasi chiqa boshlaydi. Bu chiqayotgan massani asbest valiklar yordamida 
yuqoriga lenta shaklida tortib olinadi. Bunda chiqayotgan oyna lentasi suvli 
sovutgichlar yordamida sovutiladi. 
 
Pechning ishlab chiqarish qismi. 
Ishlab chiqarish kanallari. Lodochka uslubi hovuzli pech bilan bog‘langan 
maxsus “mashina kamera”lar yordamida amalga oshiriladi. Kameralar soni va 
joylashishiga qarab ishlab chiqarish kanallarini bir qator konfiguratsiyalari mavjud. 
(1-rasm). 

---

172 
1-rasm. Ishlab chiqarish kanallari: a) ketma-ket joylashgan; b,v,g) 
bevosita oyna massasi bilan ta’minlaydigan. 
Rasmda ketma-ket va bevosita oyna massasi bilan ta’minlaydigan kanallar 
ko‘rsatilgan.
Ketma-ket ta’minlovchi kanallarda sifatli oyna faqat markaziy mashinalardan 
chiqadi. Markazdan uzoqlashgan sari oyna sifati yomonlashib boradi. Buning 
sababi uzoq oqish davomida massa soviydi va uni qayta qizdirish jarayonida uning 
termik bir xilligi o‘zgaradi. Bundan tashqari tarkibida ko‘p miqdorda qo‘shimcha 
toshlar paydo bo‘ladi. Bevosita ta’minlovchi kanallarda yuqori sifatli mahsulot 
olinadi.
 
“Lodochka”. Oyna lentasini shakllashdagi asosiy qism bu “lodochka” 
hisoblanadi. (2-rasm).

---

173 
“Lodochka” yuqori sifatli mayda donali shamot massasidan quruq 
trambovka usuli bilan tayyorlanadi. Kengligi 400-420mm, uzunligi esa mashina 
uzunligiga bog‘liq bo‘ladi. “Lodochka” ning eng ahamiyatli qismi bu yoriqchasi 
hisoblanadi. YOriqchaning uch tomonlari konussimon qilib tayyorlanadi. Bu oyna 
lentasi qalinligi bir xilligini ta’minlaydi. Konus uzunligi tortish tezligiga bog‘liq, 
ya’ni tezlik qancha katta bo‘lsa, konus ham shunga qarab uzun bo‘ladi. Masalan: 
hozirgi kunda 70 kg m/soat da konus uzunligi 300-400 mmga teng.
Konus kengligi ishlab chiqarish temperatura rejimiga qarab tanlanadi. 
Harorat qancha baland bo‘lsa, konus kengligi kichik bo‘lishi kerak. Amalda bu 27-
33 mmga teng. Lodochkani yoriqchasini kengligi 65-70mm. 
Sovutgichlar. Sovutgichlar oyna lentasini shakllash jarayonida uni sovutish 
uchun xizmat qiladi. Ularni lentaning ikki tomonidan 40-50 mm masofada 
o‘rnatiladi. Sovutgichlar sxemasi (3-rasm)da ko‘rsatilgan. Sovutish suyuqligi 
sifatida suv ishlatiladi.