2. Shunday dasturlar mavjudki ularning shartiga qarab ikki xil natija qabul qilishi mumkin. Bu oz navbatida dasturni tarmoqlanishga olib keladi. Tarmoqlarning qaysi qismi bajarilishi ayrim shartlarga qarab aniqlanadi

OʻZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI

MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI

AKT Elektron tijorat fakulteti

“Ma`lumotlar tuzilmasi va algoritmlar” fani

Mustaqil ish

Topshirdi : 010-20-guruh talabasi (Sirtqi)
Mirqodirov Mirhosil

1.a+b a-b a/b a*b C++

1)a+b
#include
using namespace std;
int main() {
int а, b;
int sum;
cout << "Birinchi son: ";
cin >> a;
cout << "Ikkinchi son: ";
cin >> b;
sum = a + b;
cout << "Yig'indi: " << sum;
return 0;
}
2) #include
using namespace std;
int main() {
int a, a;
int sum;
cout << "Birinchi son: ";
cin >> a;
cout << "Ikkinchi son: ";
cin >> b;
sum = a - b;
cout << "Yig'indi: " << sum;
return 0;
}
3) #include
using namespace std;
int main() {
int a, b;
int sum;
cout << "Birinchi son: ";
cin >> a;
cout << "Ikkinchi son: ";
cin >> b;
sum = a * b;
cout << "Yig'indi: " << sum;
return 0;
}
4) #include
using namespace std;

int main() {

double a, b;
double sum;
cout << "Birinchi son: ";
cin >> a;
cout << "Ikkinchi son: ";
cin >> b;
sum = a / b;
cout << "Yig'indi: " << sum;
return 0;
}

2.Shunday dasturlar mavjudki ularning shartiga qarab ikki xil natija qabul qilishi mumkin. Bu oz navbatida dasturni tarmoqlanishga olib keladi. Tarmoqlarning qaysi qismi bajarilishi ayrim shartlarga qarab aniqlanadi.

Shart operatori: Shart operatori boshqarishni qaysi tarmoqqa uzatishni ta’minlaydi.
Shart operatorining ikki xil korinishi mavjud. Operatorning umumiy korinishi va qisqa korinishi.
Shart operatorining umumiy korinishi:
if ();
else ;
if agar, else aks holda manolarini anglatadi.
Shart operatorining qisqa korinishi:
if () ;
tekshirilishi lozim bolgan mantiqiy ifoda Agar shart rost (true) qiymatga ega bolsa bajarilishi lozim bolgan operator.
Agar shart yolgon (false) qiymatga ega bolsa bajarilishi lozim
bolgan operator.

Shart operatori tarkibida ixtiyoriy operatordan foydalanish mumkin. Shu orinda

Shart operatoridan ham.
Misol: Berilgan a sonini juft yoki toqligini aniqlovchi dastur tuzilsin.
Agar a sonini 2 ga bo'lganda qoldiq 0 ga teng bo'lsa, bu son juft, aks xolda toq.
#include
#include
int main()
{
int a;
cin>>a;
if (a%2==0)
cout<<"juft";
else
cout<<"toq";
system ("pause");
return 0;
}
C++ tili оpеratоrlarni blоk ko’ rinishida bo’ lishiga imkоn bеradi. Blоk ‘{‘ va ‘}’ bеlgi оralig'iga оlingan оpеratоrlar kеtma-kеtligi bo’ lib, u kоmpilyatоr tоmоnidan yaхlit bir оpеratоr dеb qabul qilinadi. Blоk ichida yangi o'zgaruvchilarni ham e'lon qilish mumkin. Bu o’zgaruvchilar faqat blоk ichida ko’rinadi, undan tashqarida ko’rinmaydi, ya'ni blokdan tashqarida bu o'zgaruvchilarni ishlatib bo'lmaydi. Blоkdan kеyin nuqtali vеrgul qo’yilmaydi, lеkin blоk ichida har bir оpеratоr nuqtali vеrgul bilan yakunlanishi shart.
Shart operatorida bir nechta operatordan foydalanish uchun bu operatorlarni blok ichiga yozish lozim bo'ladi. Yuqoridagi masalani blok orqali ifodalash quyidagicha bo'ladi.
Misol 1: Berilgan a sonini juft yoki toqligini aniqlovchi dastur tuzilsin.
#include
#include
int main()
{
int a;
cin>>a;
if (a%2==0)
cout<<"juft";
else
cout<<"toq";
system ("pause");
return 0;
}
Dasturlashning yaxshi usuli: Shart operatorida doimiy ravishda bloklardan foydalanish yo'l qo'yilishi mumkin bo'lgan xatoliklarni oldini oladi. Ba'zi dasturchilar oldin ochuvchi va yopuvchi qavslarni {, } yozish, undan keyin blok ichidagi operatorlarni yozish lozimligini takidlashadi.
? : shart amali
Agar tеkshirilayotgan shart nisbatan sоdda bo’ lsa, shart amalini «?: » ko’ rinishini
ishlatish mumkin. Bu operator quyidagi ko’rinishga ega:
? : ;
if shart оpеratоriga o’ хshash hоlda bu shart amali quyidagicha ishlaydi: agar rоst (true) bo’lsa bajariladi, aks hоlda . Оdatda ifоdalar qiymatlari birоrta o’zgaruvchiga o’zlashtiriladi.
Misol 2: 2 ta sondan kattasini topuvchi dastur tuzilsin.
#include
#include
int main()
{
int a,b,max;
cout<<"a=";cin>>a;
cout<<"b=";cin>>b;
max=(a>b)?a:b;
cout<system ("pause");
return 0;
}
Agar a>b shart bajarilsa max o'zgaruvchisi a ni, aks xolda b ni o'zlashtiradi.
Tanlash operatorida bir nechta qiymatga bir hil operator ishlatishi quyidagicha bo'ladi.
#include
#include
int main()
{
int n;
cout << "1..10 oraliqdan son kiriting" << endl;
cin>>n;
switch (n)
{
case 1:
case 3:
case 5:
case 7:
case 9: cout << "Toq son kiritildi"; break;
case 2:
case 4:
case 6:
case 8:
case 10: cout << "Juft son kiritildi"; break;
default: cout << "1 dan kichik yoki 10 dan katta son kiritildi";
}
system ("pause");
return 0;
}

3 C++ da massivlar bilan ishlash

Massiv - bir xil ma'lumot turiga ega bo'lib bir nechta o'zgaruvchini har birini alohida e'lon qilish o'rniga. Bir o'zgaruvchiga bir nechta qiymat saqlash uchun ishlatiladi.
Massiv e'lon qilishda o'zgaruvchi turini aniqlang va shu bilan birga unga saqlanadigan element turlarini aniqlang.
string massiv[4];
Endi biz to'rta qiymatni o'ziga saqlash uchun mujjallangan massivni e'lon qildik. unga qiymat yuklash uchun qiymatlarni virgul bilan ajratib figurniy qavus ichida yoziladi. Quyidagiga e'tibor bering.
string massiv[4] = {"Master", "Sherkulov", "CPP", "course"};
Uchta butun sondan iborat qator yaratish uchun siz quyidagicha yozingiz zarur bo'ladi.
int myNum[3] = {913, 15, 96};