2. Turizmning siyosiy va ijtimoiy-iqtisodiy ahamiyati. Buyuk Ipak yo’li va unda turizmni rivojlantirishning ahamiyati

9 shaxslarning safar maqsadlari bo’yicha taqsimoti, ming kishi
Davlat bojxona qo’mitasining ma’lumotlariga ko’ra 2016 yilda O’zbekiston Respublikasiga kirib kelgan shaxslarning 2,0 foizi (150,6 ming nafar) xizmat yuzasidan, 0,1 foizi (6,3 ming nafar) o’qish maqsadida, 0,7 foizi (53,1 ming nafar) ishlash maqsadida, 2,4 foizi (175,7 ming nafar) sayoxat qilish maqsadida, 22,6 foizi (1661,6 ming nafar) qarindoshlarini yo’qlash uchun, 0,4 foizi (27,3 ming nafar) davolanish maqsadida, 71,5 foizi (5255,3 ming nafar) doimiy yashash joyiga, 0,2 foizi (17,2 ming nafar) tijorat maqsadida kelgan. 2017-2018 yillarda O’zbekiston Respublikasiga 2017 yilda kelgan fuqarolarining 0.6% foizi xizmat yuzasidan 2018 yil bu ko’rsatgich 1.10%ga to’g’ri keladi, 2017 yilda 0,26 foizi o’qish maqsadida, 2018 yilda 0.20% bulgan. Eng yuqori ko‘rsatgichda 2017 yilda 84% foizi, 2018 yilda 88,10 % ni qarindoshlarini yo’qlash maqsadida kelgan turistlar tashkil etishgan.
5-rasm. 2017-2018 yillarda O’zbekistonga kelgan chet el
10 fuqarolari sonining safar maqsadlari bo’yicha taqsimlanishi
6-rasm. Turistik faoliyatni amalga oshirgan tashkilotlar va ular tomondan xizmat ko’rsatilgan shaxslar soni (2012-2016 yillar)
2018-yilda Oʻzbekistonga kelgan chet el sayyohlarini 12 turyoʻllanmalardan foydalanganlik koʻrsatkichlari
№
Sayyohlar
Soni
Foizda
1
2018
-
yilda Oʻzbekistonga kelgan chet el
sayyohlari
346 219
5
100
%
2018 yilda Oʻzbekistonga kelgan chet el sayyohlari 5 346 219dona (100%),
Oʻzbekistonga turyoʻllanma orqali kelgan chet el sayyohlari 684 316 dona, (12,80 %), turoperatorlar turyoʻllanmalari orqali kelgan chet el sayyohlari 114 965 dona, turyoʻllan malarsiz kelgan chet el sayyohlar 4546 938 (85,05%) ni tashkil etadi.
2016 yilda mehmonxona va shunga o’xshash joylashtirish vositalari soni 750 tani tashkil qildi va 2012 yilga nisbatan 44,0 foizga (229 ta) ko’paydi. Ulardagi o’rinlar soni 2012 yilga nisbatan 40,8 foizga (11 ming o’rin) ko’payib, 37,8 ming o’ringa yetdi. Mehmonxonalarga joylashgan shaxslar soni 2016 yilda 1513,1 ming kishini tashkil qilib, 2012 yilga nisbatan 27,2 foizga (323,5 ming nafar) ko’paydi.
O’zbekiston Republikasi bo’yicha mehmonxona va shunga o’xshash joylashtirish vositalarida joylar fondidan foydalanishkoeffisienti (o’rinlarning yil davomida band bo’lishi) 2016 yilda 26,1 foizni tashkil qilmoqda. Jumladan, eng yuqori ko’rsatkich Sirdaryo viloyatida 40,0 foiz, Jizzax va Qashqadaryo viloyatlarida 36,5 foiz, Toshkent shahrida 35,7 foizni tashkil qilmoqda, shuningdek yil davomida joylarning band bo’lishi Xorazm viloyatida 14,1 foiz, Farg’ona viloyatida esa 14,6 foizni tashkil etgan.
6. Turistlarni O’zbekistonga jalb qilish muammolari
Hozirgi kunda turizm sohasida kichik va xususiy tadbirkorlikni rivojlantirish sari sezilarli qadamlar tashlangan. Biroq, bu sohada kadrlar malakasining yetishmasligi va O’zbekistonda turizmning ko’plab yo’nalishlarini rivojlantirish borasida yetarlicha tajribaning yetishmasligi oqibatida xususiy tadbirkorlik biznesining rivojlanishi sust amalga oshmoqda. Ma‘lumotlarga qaraganda, mamlakatimizda bir kunda tashrif buyuradigan turistlarning o’rtacha yigirmadan bir qismi qimmat narxdagi mehmonxonalar xizmatidan, ko’pchiligi esa, uch yulduzli otellardan foydalanish istagini bildirishadi. 2.3 – jadval orqali 2018 yilda mamlakatyimizga tashrif buyuruvchi Markaziy Osiyo, Yevropa, MDH va boshqa davlatlardan keluvchi sayyohlar foizlarda ko‘rish mumkin.