2018 yilning 15-may sanasi bilan
Download 35.91 Kb.
|
Imlo yakuniy savollari
Imlo muammolari fanining predmeti nima? “2018 yilning 15-may sanasi bilan “Lotin yozuviga asoslangan o‘zbek alifbosini keng joriy etish va yana-da takomillashtirish bo‘yicha harakatlar rejasi” qachon ishlab chiqildi? O‘zbek yozuvining XX asr tarixi nechta davrni o’z ichiga oladi? Rus grafikasiga (kirillitsaga) asoslangan davr qaysi yillarni o’z ichiga oladi? «Chig‘atoy gurungi» jamiyati kim boshchiligida tashkil topgan? “Adibi avval” asarining muallifi kim? Xorazmiy yozuvi qoldiqlari qayerlardan topilgan? a) barcha javoblar to’g’ri Qaysi olim xorazmiy yozuvi haqida “Bu yozuv yalpi O‘rta Osiyoda mavjud bo‘lgan yozuvlar ichida eng qadimiysi” deya ta’kidlagan edi? Mahmud Koshg‘ariy o‘zining «Devonu lug‘at-it-turk» asarida qaysi yozuvni «turkcha yozuv» deb tilga oladi? «Kitob-ul idrok li-lisonul atrok» asari (XIV asr) muallifi kim? «Kelurnoma» lug’ati muallifini aniqlang. «Muntaxab-ul lug‘at» asari muallifi kim? Fath Alixon Kojariyning Navoiy asarlari asosida tuzilgan va 8ming so‘z izohini o‘z ichiga olgan asari qaysi ? O’zbekiston hududida arab yozuvi nechanchi asrdan boshlab qo’llanila boshlandi? Arab yozuvida nechta harf bolgan? Arab alifbosiga keyinchalik nechta harf qo’shiladi? Eramizning VII asridan boshlab «Xatti ma’qaliy» o‘rnini arab yozuvining eng qadimiysi va eng mashhuri hisoblangan qaysi yozuv egallaydi? Qur’onning eng qadimgi qo‘lyozmalari qaysi yozuv asosida bitilgan edi? Ibn Muqla qaysi yozuvning ijodkori sifatida qaraladi? “yo‘q qilish”, “yo‘qotish”, “boshqa qilish”, “ko‘chirish” ma’nolarini beruvchi xat nomini ko’rsating. “oshkor bo‘lgan”, “haq qaror topgan” kabi ma’nolarni beruvchi xat nomi qaysi? Muhaqqaq xati uslubidan keyin qaysi xat uslubi paydo bo’ldi? Suls so’zining ma’nosi? Qaysi yozuvning asosiy xususiyati ko‘pincha doira va davra shakliga moyilligidir? Yozuvdа 4 хil ko‘rinishgа egа bo‘lib, hаr ikkаlа tоmоnidаn qo‘shilib yoziluvchi hаrflаr qanday nom bilan yuritiladi? Arab tilida qisqa «a» unli tovushi qaysi belgi bilan ifodalanadi? Arab tilida qaysi belgi «ost», «tag» degan ma’nolarni ifodalaydi? Arab tilida qaysi belgi «ust», «yuqori» degan ma’nolarni anglatadi? Tashdid so’zining ma’nosi? Qachon arab yozuvi isloh qilinib,oldingisiga nisbatan birmuncha soddalshtirildi? Xalqimiz qaysi yilgacha arab yozuvidan foydalanib kelgan? «Umum turk» tili va «chig‘atoy» tilini o‘zbek xalqiga tig‘ishtirish Turkistonda milliy burjuaziyaning madaniy hukmronligini ta’minlash, burjua madaniyatini sotsialistik madaniyatga qarshi qo‘yish uchun zarur edi». Ushbu fikrlar kimga tegishli edi? Qayerda 1926-yilning 26-fevral – 6-mart kunlari turkologlarning birinchi Butunittifoq qurultoyi bo‘lib o‘tadi, unda arab va rus grafikalari asosida ish ko‘rayotgan turkiy xalqlarning yozuvlarini lotinlashtirilgan alifbolarga ko‘chirish masalasi ko‘riladi va bu ma’qullanadi? Qachon Samarqandda o‘zbek ziyolilarining alifbo muammolariga bag‘ishlangan ilmiy kengashi bo‘lib o‘tadi? “…biz hozir buyuk rus xalqidan sal ajratiladigan to‘siqlarni madaniyatimizdan olib tashlashimiz kerak…; bizning quvvatimizning tomirlaridan eng kuchlik bittasi – milliy birlik”, degan fikrlarni kim bildirib o’tgan? Kimning ma’ruzasida orfografiya qoidalarining yangi loyihasi lotin alifbosiga asoslangan o‘zbek yozuvi bo‘yicha tuzilgan bo‘lsa-da, buni tuzish jarayonida rus alifbosiga o‘tish, yozuvimiz va orfografiyamizning keying istiqboli, sovet-internatsional so‘zlarini ko‘p tillarda bir xil yozishga intilish tendensiyasi mavjudligi ham hisobga olingani alohida ta’kidlanadi? 1939-yil, 13-oktabrda Toshkentda (Hukumat uyining majlislar zalida) poytaxt ziyolilarining shahar partiya komiteti tomonidan uyushtirilgan yig‘ilishida kim doklad qiladi? “Madaniy millat bilan bir qatorda” maqolasi muallifi kim? “Til taraqqiyotida alifboni o‘zgartirishning ikki sababi bor: biri – mavjud alifbo imkoniyatlari til taraqqiyotidan orqada qolgani, uning yangi bosqichidagi talablarga javob bera olmagani; ikkinchisi esa, bir millat, xalq, mamlakat boshqalar tomonidan zabt etilib, mahalliy imkoniyatlar zo‘rlik bilan ta’qib etilganligidadir” ushbu fikrlar muallifi kim? 1991-92- yillarda o‘zbek yozuvi muammolari bilan bog‘liq yangi davr boshlangan edi: bu davrda ruschalashtirilgan o‘zbek alifbosini boshqa tizimdagi alifbo bilan almashtirish g‘oyasi paydo bo‘ladi va shu g‘oya atrofida necha xil yo’nalish shakllanadi? 1991 yilning 18-20 noyabrida qayerda «Qardosh turk alifbolari» muammosiga bag‘ishlangan xalqaro simpozium o‘tkazildi? Yangi o‘zbek alifbosi 1995-yil 6-maydagi o‘zgarishlar bilan qabul qilingach, o‘zbek tilining asosiy imlo qoidalarini ishlab chiqish va qabul qilish bo’yicha kimlar boshchiligida ishchi guruh tuzildi? «O‘zbek tilining asosiy imlo qoidalari» ishlab chiqilib, qachon Respublika Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlandi? "O‘zbek tilining asosiy imlo qoidalari" nomi bilan kitobcha nechta bo’limni o’z ichiga oladi? Imlo qoidalari jami nechta moddadan iborat? Transkripsiya lotincha qanday ma’noni bildiradi? Transkripsiya qo‘llanish doirasiga ko‘ra ikki xil bo‘ladi? Ma’lumki, o‘zbek milliy transkripsiyasi bugungi kunda ikki xil yozuv asosida shakllantirilgan. Kirill yozuvi asosidagi transkripsiya kim tomonidan ishlab chiqilgan? Bir tildagi bir yozuv tizimida yozilgan matnlarni ikkinchi yozuv tizimiga ag‘darish nima deyiladi? Qaysi tilshunos olim “сентябрь, октябрь, ноябрь so‘zlari yangi imloda sentabr, oktabr, noyabr tarzida yoziladi... “я harfi o‘rnida endi ikki (y va a) harf qo‘llanadi” degan yagona qoida berib bo‘lmaydi. Bularni qanday yozilishi imlo lug‘atlarida ko‘rsatiladi” deb qayd etgan ? Kimlar tomonidan tuzilgan lug’atda quyidagi so’zlar sentyabr, oktyabr va noyabr, plyaj, dublyaj tarzida yo bilan to‘liq yozilgan? Xorazmiy o‘nta son ma’nosini ifodalovchi raqamlar sistemasini o‘rganib chiqib, so‘ng ilk bor arab tilida o‘zining qaysi kitobida bayon qilib beradi? Poygir so’zining ma’nosi nima? Kim o’z asarida cholg‘u asboblaridan baland va past tovush hosil bo‘lish sabablari, intervallar va ularning nisbiy munosabatlari kabi masalalarni yoritishda abjad usulidan foydalangan? O‘zbek va sharq she’riyatining asosiy an’analaridan hisoblangan qaysi she’riy san’atlar asosini ham ana shu abjad hisobi tashkil qilgan? Qaysi she’riy san’at qo‘lyozma yodgorliklarning yozilishi, xotima topishi, nusxalar ko‘chirilib tugallanishi, hukmdorlarning taxtga o‘tirishi yoki chetlatilishi, harbiy yurishlar vaqtidagi g‘alaba yoxud mag‘lubiyat, madrasa, masjid, yirik inshootlarining qurilishi, ta’mirlanishi, tabiat hodisalarining sodir bo‘lishi bilan bog‘liq voqealar munosabati bilan bitilgan? Aynan nima «ta’rix moddasi» deya atalgan? “Xivaqiy” so‘zi qaysi mashhur ajdodimizga ta’rix qilib yozilgan? Tinish belgilari ommaviy ravishda qaysi yildan so‘ng qo‘llana boshlangan? Qaysi tamoyil tinish belgilarining qo‘sh holda qo‘llanishidagi tartibni, gapdagi murakkab mazmunni aniqlashtirish kerak bo‘lganda, ulardan foydalanish yo‘llarini belgilab beradi? Qaysi tamoyil nutqning semantik-grammatik tomonini yozuvda to‘g‘ri ifodalashga qaratilgan bo’ladi? Qaysi tamoyil tinish belgilarining qo‘llanishini nutq uslublari asosida belgilashni nazarda tutadi? Hozirgi o‘zbek punktuatsiyasining shakllanishi, rivoji, uning o‘rganilishi qaysi tilshunoslarning nomlari bilan bog‘liq? «Punktuatsiya o‘qitish metodikasi» asari muallifi kim? Tinish belgilarining ishlatilishi bilan bog‘liq ayrim chalkashliklarni bartaraf etish maqsadida kimlar tomonidan «O‘zbek tili punktuatsiyasining asosiy qoidalari» ishlab chiqilgan edi? Qo‘llanish usuliga ko‘ra tinish belgilari guruhga bo’linadi? Ko’p elementli tinish belgilarga qaysi tinish belgilar kiradi? Chegaralovchi tinish belgilariga qaysilar kiradi? “Devonu lug‘ati-t-turk” ning lug‘at qismida nechta so’z izohlanadi? Tole’ al-Imoniy al-Hiraviy qalamiga mansub lug’at ko’rsatilgan qatorni toping. “Badoyi al-lug‘at” nechta qismdan iborat? “Badoyi al-lug‘at” kimning asarlarida uchraydigan avvalo turkiy va mo‘g‘ulcha so‘zlarni, so‘ng esa juda kam miqdorda arabiy so‘zlarni ham o‘z ichiga olgan lug‘atdir? “Badoyi al-lug‘at” asarida nechta so’z o’rin olgan? “Abushqa “ lug’ati kim tomonidan tuzilgan? Mahdiyxon turkiy xalqlarning qaysi urug‘idan edi? Qaysi lug’at 1960-yilda mashhur ingliz olimi Djerard Kloson tomonidan turli sharh va izohlar bilan Londonda nashr ettiriladi? Qachon “Lotin yozuviga asoslangan o‘zbek alifbosiga bosqichma-bosqich to‘liq o‘tishni ta’minlash chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi Vazirlar Mahkamasining 61-qarori va “Yo‘l xaritasi” tasdiqlandi? Qaysi yildan boshlab barcha ta’lim muassasalarida ta’lim-tarbiya jarayoni o‘zbek lotin alifbosida olib borildi? “Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risida”gi kodeksning nechanchi moddasi “Davlat tili to‘g‘risidagi qonun hujjatlarini buzish” deb nomlangan? Tilshunoslikning atoqli otlarni o‘rganuvchi bo‘limi nima deb ataladi? “Ism chiroyi” kitobi muallifi kim? O‘zbek tili o‘ziga xos tovushlarga ega bo‘lgan turkiy til bo‘lib, ularning ba’zilarini yana qaysi tillarning lotin alifbolarida uchratish mumkin? Qaysi yillarda o‘zbek yozuvi muammolari bilan bog‘liq yangi davr boshlangan edi? Qachon O‘zbekiston Oliy Majlisi “Lotin yozuviga asoslangan o‘zbek alifbosini joriy etish to‘g‘risida”gi qonunga o‘zgartirish kiritadi? Kim “сентябрь, октябрь, ноябрь so‘zlari yangi imloda sentabr, oktabr, noyabr tarzida yoziladi... “я” harfi o‘rnida endi ikki (y va a) harf qo‘llanadi” degan yagona qoida berib bo‘lmaydi. Bularni qanday yozilishi imlo lug‘atlarida ko‘rsatiladi” deb qayd etgan? Hindistonda qaysi nom bilan yuritiluvchi raqamlar arab raqamlarining yaratilishiga zamin bo‘lgan? Arablarda yigirma sakkiz harfni o‘zida jamlovchi nechta atama hosil bo‘lgan? «Qonuni ilmiy va amali musiqiy» asari kimga bag’ishlab yozilgan? Mirzo Ulug‘bekning vafotiga yozilgan ta’rix kimning nomi bilan bitilgan? «Tinish belgilari va yozma nutq» asari muallifi kim? “Ajratish + chegaralash + biriktirish” vazifasini bajaruvchi tinish belgilar qaysilar? “ajratish + biriktirish” vazifasini bajaruvchi tnish belgi qaysi? “Devonu lug‘ati-t-turk” asari nechta qismdan iborat ? Tole’ al-Imoniy al-Hiraviy o’z lug’atini kimning topshirig’I bilan tuzgan edi? “Badoyi al-lug‘at” nechta qismdan iborat ? “Badoyi al-lug‘at” asarida kimlarning asarlaridan namunalar keltirilgan? ”Lug‘atning bu nusxasi Tehrondagi Malak kutubxonasida “Farhangi devoni Alishe Navoiy” nomli qo‘lyozma tarkibida saqlanmoqda” . Qaysi asar haqida gap ketmoqda? “Sangloh” so’zining ma’nosi? Manbalarda ko’fiy xatiga kim asos solganligi aytiladi? Qachon arab yozuvi isloh qilindi? Mahmud Koshg‘ariy o‘zining «Devonu lug‘at-it-turk» asarida qaysi yozuvni «turkcha yozuv» deb tilga oladi. O’zbekiston hududida arab yozuvi nechanchi asrdan boshlab qo’llanila boshlandi? Xorazmiy yozuvi qoldiqlari qayerlardan topilgan? Manbalarda qo’llanilgan antroponimlar imlosi Sof o’zbekcha ismlarni tanlash va ularning imlosini stabillashtirish Siz hozirgi o’zbek tili yozuvidagi orfagrafik qoidalarning qaysilarini noo’rin deb bilasiz? Qanday qoidalar kiritish kerak deb o’ylaysiz? Rim va arab raqamlari imlosi. Ta’rix san’ati va uning ifodalanishi Zamonaviy matnlarda yo’l qo’yilayotgan asosiy imloviy xatoliklar va ularni bartaraf etish yo’llari Tinish belgilarining qo’shaloq qo’llanilish holatlari va ularning yozuvdagi ahamiyati Abjad hisobi va uning ifodalanishi haqida O’zbek tilining asosiy imlo qoidalarini takomillashtirish muammolari Ligaturalarning arab yozuvidagi shakllari Ikki nuqta va nuqtali vergulning qo’llanilish qoidalari va unga misollar keltiring Nashriyot-matbaa ishlarida duch kelinadigan imloviy xatoliklar va ularni bartafar etish Xalqaro va milliy transkripsiyalar Toponimlar imlosida yuzaga keladigan muammolar va ularning hal qilinishi masalasi 1995-yilning 6-mayida O’zbekiston Oliy Majlisi “Lotin yozuviga asoslangan o’zbek alifbosini joriy etish to’g’risida”gi qonunga o’zgartirish kiritadi.Bular nimalardan iborat Qavs,ko’p nuqta,tire va qo’shtirnoqning qo’llanilish qoidalari “Devoni lug’ot-it turk” asarining ahamiyati Mukammal alifbo yaratish uchun harakatlar Qadimiy yozuvlar haqida. O’rxun-Enasoy bitiklari yozuvi. Hozirgi o’zbek adabiy tilida orfografik prinsiplar. Reklama bannerlari va ko’chalardagi korxona-muassasalar yozuvlaridagi kamchiliklar va ularni bartaraf etish uchun qilinayotgan harakatlar Mustaqillikdan oldingi davr olimlarining imlo bo’yicha qarashlari 1940-1995 yillarda alifbo va imlo muammolari, rus va lotin alifbolariga asoslangan o’zbek yozuvlarining qiyosiy tavsifi Mustaqillik yillaridagi imlo bo’yicha qilingan chiqishlar Lotin va kirill yozuvlari tarixi haqida Isloh qilingan eski o’zbek yozuvi haqida O’zbek ismlari va joy nomlari imlosi O’zbek imlosi borasidagi muammolar boyicha mutaxassislarning ilmiy qarashlari tahlili Yangi o‘zbek alifbosida punktuatsion me’yorlar. . Hozirgi o‘zbek adabiy tilida orfografik prinsiplar. Imlo lug‘atlarining nashr qilinishi. Ko‘fiy , Suls ,Nasx va Muhaqqaq yozuvlari O‘zbek imlosida qo‘llaniladigan raqamlar va ularning imlosi. O‘zbek leksikografiyasi tarixidan O‘tgan asrda yaratilgan lug‘atlar va ularning o‘zbek imlosi taraqqiyotida tutgan o‘rni. Lotin yozuviga asoslangan yangi o‘zbek yozuvi va uning taraqqiyoti O‘zbek tilidagi punktuatsion belgilar va ularning qo‘llanilish qoidalari? Raqamlarning harflar yordamida ifodalanishi. Eski o‘zbek tiliga mansub lug‘atlar va ularning xarakterli jihatlari. O‘zbek yozuvlarida tinish belgilarining ishlatilish tarixidan. Abjad hisobi. Ta’rix sana’ti. Mustaqillik yillaridagi imlo bo‘yicha qilingan chiqishlar. O‘zbek yozuvlarida tinish belgilarining qo‘llanilish tarixidan. O‘tgan asrda yaratilgan lug‘atlar va ularning o‘zbek imlosi taraqqiyotida tutgan o‘rni. O‘zbek yozuvining XX asr tarixi to‘rt davrni o‘z ichiga oladi.Bular qaysilar? O‘zbek yozuvlarida tinish belgilarining ishlatilish tarixidan. Nashriyot-matbaa ishlarida duch kelinadigan imloviy xatoliklar va ularni bartafar etish Harakatlar va ligaturalar. Xalq Komissarlari Soveti Raisining 1-o‘rinbosari Qori Niyozov dokladida nimalar ilgari surilgan edi? Hozirgi o‘zbek adabiy tili taraqqiyotida alifbo va imlo muammolari. Arab alifbosidagi harflar tizimi. Shamsiy va qamariy, shakldosh va noshakldosh harflar,ularning o‘qilish va yozilishi qoidalari. 1991-1992 -yillarda o‘zbek yozuvi muammolari bilan bog‘liq yangi davr boshlangan edi: bu davrda ruschalashtirilgan o‘zbek alifbosini boshqa tizimdagi alifbo bilan almashtirish g‘oyasi paydo bo‘ladi va shu g‘oya atrofida to‘rt xil yo‘nalish shakllanadi.Bular qaysilar? Eng so‘nggi davrlardagi imlo yuzasidan bildirilayotgan fikrlar muhokamasi. Dastlabki lotin yozuvining o‘zbek imlolari o‘rasida tutgan o‘rni, uning zaruriyati va ahamiyati. Raqamlarning harflar yordamida ifodalanishi. Muttasil va munfasil harfla Oldingi va keyingi lotin alifbolaridagi umumiy va farqli jihatlar. Imloda unli va undosh tovushlar ifodalash muammolari. Lotin yozuvidagi o‘zbek imlo lug‘atlarining elektron dasturlarini yaratish ishlarini takomillashtish. Munfаsil hаrflаr “Harakatlar rejasi” qanday edi va u qachon kimlar tomonidan tuzilgan? O‘tgan asrda yaratilgan lug‘atlar va ularning o‘zbek imlosi taraqqiyotida tutgan o‘rni. Tinish belgilarining vazifasiga kora tasnifi. Ikki nuqta va nuqtali vergulning qo‘llanilish qoidalari va unga misollar keltiring? Tinish belgilarining vazifasiga kora tasnifi. Ilmiy xarakterdagi manbalar va ularning ahamiyati O‘zbek alifbolari orasida kirill alifbosining tutgan o‘rni. “Devoni lug‘ot-it turk” asarining ahamiyati. Muhaqqaq xat uslubi. . 1995-yilning 6-mayida O‘zbekiston Oliy Majlisi “Lotin yozuviga asoslangan o‘zbek alifbosini joriy etish to‘g‘risida”gi qonunga o‘zgartirish kiritadi.Bular nimalardan iborat. Qavs,ko‘p nuqta, tire va qo‘shtirnoqning qo‘llanilish qoidalari Yangi o‘zbek yozuvining grafik va orfografik qoidalari Rim va arab raqamlari imlosi Toponimlar imlosida yuzaga keladigan muammolar va ularning hal qilinishi masalasi O‘zbek tili asosiy imlo qoidalari va ularning amaliyotga tatbiqi masalasi Uyg‘ur yozuvi Manbalarda qo‘llanilgan antroponimlar imlosi. Sof o‘zbekcha ismlarni tanlash va ularning imlosini stabillashtirish. “Yo” lashgan unlilar (е,ё,ю,я) ning yangi imloda ifodalanishi Raqamlarning harflar yordamida ifodalanishi. Eng so‘nggi davrlardagi imlo yuzasidan bildirilayotgan fikrlar muhokamasi. Yozuvda raqamlar imlosi Nashriyot-matbaa ishlarida duch kelinadigan imloviy xatoliklar va ularni bartafar etish Xalqaro va milliy transkripsiyalar Toponimlar imlosida yuzaga keladigan muammolar va ularning hal qilinishi masalasi Hozirgi o‘zbek tilining yozuv tizimi, muammo va yechimlar. Rim va arab raqamlari imlosi Munfаsil hаrflаr Harflar tizimi (alifbo)ning zamonaviy talablarga moslashtirilishi. Eski o‘zbek tiliga mansub lug‘atlar va ularning xarakterli jihatlari Suls xat uslubi O‘zbek tilining talaffuz me’yorlarining yozuv tizimida aks etishi. Rim va arab raqamlari Nasx xati Ta’rix san’ati haqida.Unga misollar keltiring. Xorazmiy o‘nta son ma’nosini ifodalovchi raqamlar sistemasini o‘rganib chiqib, so‘ng ilk bor arab tilida o‘zining qaysi kitobida bayon qilib beradi? Ikki nuqta va nuqtali vergulning qo‘llanilish qoidalari va unga misollar keltiring O‘zbek tilining yangi alifbodagi asosiy imlo qoidalarining qabul qilinishi “Imlo muammolari” fanining predmeti Bo‘g‘in ko‘chirish va bo g‘inga ajratish qoidalari O‘zbek ismlari va joy nomlari imlosi Nuqta,vergul, so‘roq va undov belgilarining qo‘llanilish qoidalari O‘zbek ismlarining o‘tmishi va buguni. Til va yozuvning o‘zaro munosabati. Qadimiy yozuvlar haqida. O‘rxun-Enasoy bitiklari yozuvi. Qadimgi va zamonaviy toponimlarning xarakterli jihatlari. O‘zbek va sharq she’riyatining asosiy an’analaridan hisoblangan qaysi she’riy san’atlar asosini ham ana shu abjad hisobi tashkil qilgan? Aynan nima «ta’rix moddasi» deya atalgan? Adabiy-tarixiy, diniy-tarbiyaviy hamda huquqiy mazmundagi manbalar. Toponimlar imlosida yuzaga keladigan muammolar va ularning hal qilinishi masalasi Mukammal alifbo yaratish uchun harakatlar. Musnad va Oromiy yozuvlari Zamonaviy matnlarda yo‘l qo‘yilayotgan asosiy imloviy xatoliklar va ularni bartaraf etish yo‘llari. Qadimiy yozuvlar haqida. O‘rxun-Enasoy bitiklari yozuvi. Hozirgi o‘zbek adabiy tilida orfografik prinsiplar. Nashriyot-matbaa ishlarida duch kelinadigan imloviy xatoliklar va ularni bartafar etish. Uyg‘ur yozuvi namunalari. Ayrim harfiy belgilar va alifbo tizimlari. Ko‘fiy xati. Reklama bannerlari va ko‘chalardagi korxona-muassasalar yozuvlaridagi kamchiliklar va ularni bartaraf etish uchun qilinayotgan harakatlar. Arab yozuvi tarixidan. Lotin va kirill yozuvlari Eski o‘zbek (arab) yozuvining o‘ziga xosliklari va qo‘llanishi O‘zbek imlosi borasidagi muammolar boyicha mutaxassislarning ilmiy qarashlari tahlili Qadimiy yozuvlarda bizgacha yetib kelgan manbalar. Alifbo o‘zgarishlarining oqibatlari Asr boshlaridagi imlo masalalarining yoritilishi. Arab xat turlari haqida ma’lumot 1930-1940 yillarda alifbo va imlo mummolari. Mustaqillikdan oldingi davr olimlarining imlo bo‘yicha qarashlari. . Eski o‘zbek yozuvida imlo masalalari. 1940-1995 yillarda alifbo va imlo muammolari, rus va lotin alifbolariga asoslangan o‘zbek yozuvlarining qiyosiy tavsifi. Mustaqillik yillaridagi imlo bo‘yicha qilingan chiqishlar. Eski o‘zbek yozuviga qo‘shilgan harfiy shakllar haqida . Lotin alifbosiga bosqichma-bosqich o‘tishning ahamiyati. Eng so‘nggi davrlardagi imlo yuzasidan bildirilayotgan fikrlar muhokamasi. Arab alifbosidagi harflar tizim 1993-yildagi lotin alifbosining o‘ziga xosliklari. Lotin yozuviga asoslangan yangi o‘zbek yozuvi va uning taraqqiyoti. . Shamsiy va qamariy, shakldosh va noshakldosh harflar Lotin va kirill yozuvlari tarixi haqida Isloh qilingan eski o‘zbek yozuvi haqida Uyg‘ur yozuvi Ilmiy xarakterdagi manbalar . Harfiy san’atlar Eski o‘zbek yozuvida imlo masalalari O‘zbek ismlari va joy nomlari imlosi Yangi o‘zbek alifbosiga o‘tishning harakatlari. O‘zbek ismlarining o‘tmishi va buguni. Raqamlarning harflar yordamida ifodalanishi. Sof o‘zbekcha ismlarni tanlash va ularning imlosini stabillashtirish. Joy nomlarini qayta ko‘rib chiqish Davlat komissiyasining tashkil qilinishi. Lotin yozuviga asoslangan o‘zbek alifbosini keng joriy qilish Arab yozuvi tarixidan. Lotin va kirill yozuvlari Eski o‘zbek (arab) yozuvining o‘ziga xosliklari va qo‘llanishi O‘zbek imlosi borasidagi muammolar boyicha mutaxassislarning ilmiy qarashlari tahlili. Rus grafikasiga o‘tish harakatlarining boshlanishi. Toponimlar imlosida yuzaga keladigan muammolar va ularning hal qilinishi masalasi. O‘zbek alifbosidagi tinish belgilarining miqdori va qo‘llanilishi. O‘zbekistonda Kirill alifbosining shakllanishi va joriy qilinishi. Zamonaviy matnlarda yo‘l qo‘yilayotgan asosiy imloviy xatoliklar va ularni bartaraf etish yo‘llari. O‘zbek leksikografiyasi tarixidan O‘zbek alifbolari orasida kirill alifbosining tutgan o‘rni. Ommaviy axborot vositalarida uchraydigan imlo muammolari. Muttаsil hаrflаr Alifbo o‘zgarishlarining oqibatlari. Nashriyot-matbaa ishlarida duch kelinadigan imloviy xatoliklar va ularni bartafar etish. Nasx xati 1930-1940 yillarda alifbo va imlo mummolari. Reklama bannerlari va ko‘chalardagi korxona-muassasalar yozuvlaridagi kamchiliklar va ularni bartaraf etish uchun qilinayotgan harakatlar. Tinish belgilarining qo‘shaloq qo‘llanilish holatlari va ularning yozuvdagi ahamiyati? 1940-1995 yillarda alifbo va imlo muammolari, rus va lotin alifbolariga asoslangan o‘zbek yozuvlarining qiyosiy tavsifi. Asr boshlaridagi imlo masalalarining yoritilishi. Lotin yozuvidagi o‘zbek imlo lug‘atlarining elektron dasturlarini yaratish ishlarini takomillashtish. 1993-yildagi lotin alifbosining o‘ziga xosliklari. . Mustaqillikdan oldingi davr olimlarining qarashlari. Munfаsil hаrflаr Yangi alifboga o‘zgartishlar kiritilishi va 1995-yilgi imlo qoidalarining joriy qilinishi. Mustaqillik yillaridagi imlo bo‘yicha qilingan chiqishlar. O‘zbek yozuvlarida tinish belgilarining ishlatilish tarixidan 1995-yil, 24-avgust. O‘bekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 339-sonli qarori: O‘zbek tilining asosiy imlo qoidalarini tasdiqlash haqida. Eng so‘nggi davrlardagi imlo yuzasidan bildirilayotgan fikrlar muhokamasi Turkiy tillar taraqqiyotida lug‘atlarning o‘rni. Lotin alifbosiga bosqichma-bosqich o‘tishning ahamiyati. O‘zbek imlosi borasidagi muammolar boyicha mutaxassislarning ilmiy qarashlari tahlili. Ligaturalarning arab imlosidagi shakllari Hozirgi o‘zbek tilining yozuv tizimi, muammo va yechimlar. Lotin yozuviga asoslangan yangi o‘zbek yozuvi va uning taraqqiyoti “Devoni lug‘ot-it turk” asarining ahamiyati. Harflar tizimi (alifbo)ning zamonaviy talablarga moslashtirilishi. Lotin yozuviga asoslangan o‘zbek alifbosini keng joriy qilish Eski o‘zbek tiliga mansub lug‘atlar va ularning xarakterli jihatlari. O‘zbek tilining talaffuz me’yorlarining yozuv tizimida aks etishi. Lotin yozuvidagi o‘zbek imlo lug‘atlarining elektron dasturlarini yaratish ishlarini takomillashtish. Muttasil va munfasil harflar Transkripsion yozuvlar va ularning turlari. Imlo lug‘atlarining nashr qilinishi. Til va yozuvning o‘zaro munosabati. O‘zbek tilining yangi alifbodagi asosiy imlo qoidalarining qabul qilinishi Turkiy tillar taraqqiyotida lug‘atlarning o‘rni. Lotin yozuvidagi o‘zbek imlo lug‘atlarining elektron dasturlarini yaratish ishlarini takomillashtish. Download 35.91 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling