2022 seminar mashg‟ulotlarning ta‟lim texnologiyasi


O‘zbekistonda fuqarolik jamiyati-demokratik jamiyat qurishda ikki muhim jihatga alohida e’tibor berilmoqda


Download 60.25 Kb.
bet4/8
Sana21.01.2023
Hajmi60.25 Kb.
#1107271
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
Nasullayeva Nilufar (1)

O‘zbekistonda fuqarolik jamiyati-demokratik jamiyat qurishda ikki muhim jihatga alohida e’tibor berilmoqda:
  • Demokratik jamiyat qurishning dunyoda e’tirof etilgan tamoyillarini tan olish:


- Demokratiyaning milliy-madaniy meros bilan bog‘liq milliy xususiyatlariga tayanish:


Bu ikki yo‘nalish bir-biri bilan uzviy bog‘liq, haqiqiy demokratik jamiyat qurishni ularsiz tasavvur qilib bo‘lmaydi. Amaliy hayotda bu muhim qonuniyatlarning buzilish hollari turli xalqlar turmush tarzi va ular milliy manfaatlariga zid bo‘lgan, ijtimoiy-siyosiy, ma’naviy oqibatlarni keltirib chiqargan.


Mustaqillik yillarida O‘zbekistonda demokratik jamiyatga xos jihatlar shakllanib bormoqda, ya’ni:


  • Mamlakatda demokratik institutlarning shakllanib borayotganligi:


  • Ko‘p partiyaviylikka o‘tilishi:


  • Hokimiyat tarmoqlarining mustaqilligi:


  • Jamoatchilik nazoratining oshib borishi:


Umuman demokratiya qay darajada ekanligini quyidagi mezonlar belgilaydi. Bular: xalqning qarorlar qabul qilish jarayonlardan qanchalik xabardorligi: hukumat qarorlarining xalq tomonidan qanchalik nazorat qilinishi: oddiy fuqarolar davlatni boshqarishda ishtirok etishi darajasi.


O‘zbekistonda ham keng qamrovli demokratik jarayonlar ana shu mezonlar asosida amalga oshirilmoqda. Respublikada bugungi kunda 100 ta jamoat uyushmalari: 5 ta siyosiy partiya: 2 ta ijtimoiy harakat: 3000 mingta nodavlat notijorat tashkilotlari va kasaba uyushmalari tizimi tomonidan 28 ta yo‘nalishda jamoatchilik nazorati amalga oshiril moqda. Agarda I-chaqiriq O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisiga bo‘lgan saylovda 2ta siyosiy partiya va hokimiyat vakillik organlaridan 700 dan ortiq nomzod ishtirok etgan bo‘lsa, II-chaqiriq O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisiga bo‘lgan saylovda 47 sub’ekt, ya’ni 5 siyosiy partiya, hokimiyat vakillik organi va saylovchilar ning tashabbuskor guruhlaridan 1010 nafar nomzod qatnashdi.
Mamlakatda ikki palatali parlamentga o‘tilishi bu jarayonni yanada chuqurlashtirdi. Saylovda O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Qonunchilik palatasiga 120 deputat saylandi. Saylovlarda 489 deputatlikka nomzod, shu jumladan, siyosiy partiyalardan – 435 kishi va saylovchilar tashabbuskor guruhlaridan mustaqil nomzodlar – 54 kishi ishtirok etdi. Saylovlarda fuqarolar faol qatnashdilar. Saylovlar Qonunchilik palatasidagi o‘rinlar uchun siyosiy partiyalar o‘rtasidagi keskin raqobat kurashi muhitida o‘tdi. Okruglarning 77% da bir deputatlik mandati uchun 4 tadan 6 tagacha nomzod kurash olib bordi.
O‘zbekistonda jamiyat siyosiy hayoti sohasini demokratlashtirish borasida Birinchi Prezident I.A.Karimov siyosiy ta’limotida ustuvor yo‘nalishlari qilib belgilab bergan quyidagi muhim masalalarga alohida e’tibor berilmoqda.


  • Mamlakat siyosiy hayotining barcha sohalarini, davlat va jamiyat qurilishini erkinlashtirish:


  • Mamlakatimiz siyosiy hayotida haqiqiy ma’nodagi ko‘ppartiyaviylik muhitining qaror topishi zarurligi va har bir partiyaning o‘zining aniq va ravshan harakat dasturiga ega bo‘lishiga:


  • Nodavlat tuzulmalari, hukumatga qarashli bo‘lmagan va jamoat tashkilotlarning, fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlarining faoliyatini yanada rivojlantirish:


Jamiyatda fikrlar xilma-xilligi va qarashlar rang barangligi, ularni erkin ifoda etish sharoitini ta’minlash:


Inson huquqlari va erkinliklarini, odamlarimiz ongida demokratik qadriyatlarni yanada mustahkamlash va rivojlantirish:
4. Davlat mustaqilligining qo‘lga kiritilishi natijasida O‘zbekistonda demokratik jamiyat qurish, fuqarolik jamiyati asoslarini yaratish kabi oliy maqsadni amalga oshirishga kirishdi. Mustaqillikning qo‘lga kiritilishi O‘zbekiston oldida ma’suliyatli vazifani qo‘ydi.
O‘zbekiston qanday davlat quradi? Dunyo jamoatchiligi ham bunga alohida e’tibor bilan qaradi. O‘zbekistonning istiqloli va insonlarning taqdiri ham, ularning qanday hayot tarziga ega bo‘lishi, milliy-ma’naviy meros bilan umumbashariy tamoyillarning uyg‘unligini ta’minlash ham, O‘zbekiston oldida ko‘ndalang bo‘lib turgan davlatchilik qurilishining qanday asosda amalga oshirilishi bilan bevosita bog‘liq edi.
O‘zbekiston islomiy davlat qurishni emas, balki dunyoviy davlat qurish yo‘lini tanladi. Buning ham o‘ziga xos sabablari mavjud. Buning uchun Dunyoviy davlatning islomiy davlatdan farqli jihatlarini, uning afzalliklarini bilish muhim ahamiyat kasb etadi.
Ma’lumki, O‘zbekiston O‘rta Osiyoda islomga e’tiqod qiluvchi eng qadimiy zaminlardan biri bo‘lish bilan birga musulmonchilik ilmining islom olamida hamma tan olgan an’analariga ham ega.
Islom madaniyati bir necha asrlar davomida o‘zbek xalqi ma’naviyatining asosi bo‘lib kelgan, hozir ham shunday. Shu bilan birga Birinchi Prezident I.A. Karimov, mamlakatni dunyoviy asosda rivojlantirish, dunyoviy davlat qurish yo‘lidan borishiga alohida ahamiyat berib keldi. Bu esa demokratik davlat qurilishida muhim omil hisoblanadi. Bu masalada Birinchi Prezidentimiz I.A. Karimov shunday degan edi: «Biz, bundan buyon ham aholini eng oliy ruhiy, ahloqiy va ma’naviy qadriyatlardan, tarixiy va madaniy merosdan bahramand qilish tarafdorimiz. Lekin biz hech qachon kurashga, siyosat, iqtisodiyot va qonunshunoslikka aralashish uchun din, bayroq bo‘lishiga yo‘l qo‘ymaymiz. Chunki bu holni davlatimiz xavfsizligi, barqarorligi uchun jiddiy xavf-xatar deb hisoblaymiz.
O‘zbekiston Konstitutsiyasida «Dunyoviy davlat» degan atama yo‘q bo‘lsada, uning mohiyati va tamoyillari bir qancha moddalarda ifodalangan
«Diniy tashkilotlar va birlashmalar davlatdan ajratilgan hamda qonun oldida tengdirlar. Davlat diniy birlashmalarning faoliyatiga aralashmaydi» (61-modda).
«Konstitutsiyaviy tuzumni zo‘rlik bilan o‘zgartirishni maqsad qilib quyuvchi, respublikaning suvereniteti, yaxlitligi va xavfsizligiga, fuqarolarning konstitutsiyaviy huquq va erkinliklariga qarshi chiquvchi, urushni, ijtimoiy, milliy, irqiy va diniy adovatni targ‘ib qiluvchi, xalqning sog‘lig‘i va ma’naviyatiga tajovuz qiluvchi, shuningdek harbiylashtirilgan birlashmalarning, milliy va diniy ruhdagi siyosiy partiyalarning hamda jamoat birlashmalarining tuzilishi va faoliyati taqiqlanadi. Maxfiy jamiyat lar va uyushmalar tuzish taqiqlandi. ( 57-modda)
2.


Download 60.25 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling