2204-guruh talabasi mamatova shahlo
Download 1.85 Mb. Pdf ko'rish
|
4 maruza sh
|
SHA KHL O 2204-GURUH TALABASI MAMATOVA SHAHLO 4-Ma’ruza. Matnli hujjatlarni yaratish va qayta ishlash uchun dasturiy vositalarni qoʻllash Reja: 1. Word matn muharriri haqida tushuncha. 2. Word matn muharririni ishga tushirish va uning oynasi. 3. Oddiy matnlar ustida ishlash texnologiyasi. 4. Jadvallar ustida ishlash texnologiyasi. 5. Rasm-fayllarni chaqirib qo‘yish va ular ustida operatsiyalar bajarish. 6. Maxsus buyruqlar. Ob’yekt programmalari. Kalit so’zlar: Word matn muharriri haqida tushuncha, matnli hujjatlar, jadvallar ustida ishlash, maxsus buyruqlar, dasturiy vositalar, Lyeksikon, WD, PE2, windows muhiti, sarlavha satri, instrumyentlar panyeli, simvol, Microsoft Equation. Shaxsiy kompyuterda har bir foydalanuvchi turli hujjat va matnlarni tayyorlash zarurati tug‘iladi. Bunda matnlarni tayyorlashda foydalanuvchi uchun ko‘pgina qulaylik yaratiladi va hujjatlar sifati oshadi. Bunday qulayliklarni yaratib beruvchi programmalarga matn muharirlari deb ataladi. Matn muharirlari matnlarni kiritish, o‘zgartirish, ko‘chirish va bosmaga chiqarish kabi bir qancha imkoniyatlarga ega. Bunday matn muharirlariga Lyeksikon, WD, PE2, Word va boshqalarni misol keltirish mumkin. Hozirgi kunda eng ko‘p ishlatiladigani bu Word sistemasi bo‘lib unda juda katta imkoniyatlar mavjud va u Windows muhitida ishlaydi. Word matn muharriri haqida tushunchalar Word matn muharriri Windows sistemasi muhitida ishlaydigan matn muharriri bo‘lib, oddiy va murakkab strukturali matnli hujjatlarni tashkil qilish va chop etish uchun xizmat qiladi. Word matn muharriri yordamida har qanday hujjatni tez va bosmaxona talabiga javob beradigan darajada tayyorlash mumkin. Word matn muharriri matnlar ustida bajariladigan hamma operatsiyalarni keraklicha bajarish imkoniyatlariga ega bo‘lib, zamonaviy kompyuter texnologiyasining hamma talabini o‘z ichiga oladi. Word programmasini ishga tushurish va uning oynasi. Word matn muharriri ekranda «Microsoft office» da «W» belgisi bilan ko‘rsatilgan bo‘ladi. Uni ishga tushirish sichqoncha ko‘rsatkichini «W» belgisiga keltirib, sichqonchaning o‘ng tugmachasini bosish bilan bajariladi. So‘ng Word matn muharriri komp’yutyer xotirasiga yuklanadi va oddiy strukturali matnlarni kiritish uchun «Документ 1» nomli yangi fayl hosil qiladi. Agar siz murakkab strukturali hujjat (masalan xat, faks orqali SHA KHL O jo‘natiladigan xat, hisobotlar va hakozo) tayyorlamoqchi bo‘lsangiz u holda «Файл» menyusidan «Создать» menyu ostini ishlatasiz. U yerda bir necha murakkab strukturali hujjatlar shabloni berilgan. Siz ulardan o‘zingizga kerak bo‘lgan strukturali hujjat shablonini tanlab, o‘zingizni hujjatingizni tez va yuqori darajada tayyorlaysiz. Tayyor bo‘lgan hujjat «Файл» menyusining «Сохранить» yoki «Сохранить как» komandalaridan biri yordamida saqlanadi. Word sizning hamma fayllarinigizga «.doc» nomli kengaytma nom qo‘shib saqlaydi. Ishni tamomlash uchun saqlab qo‘yilgan hujjat «Файл» menyusining «Закрыть» komandasi bilan yopiladi va «Выход» komandasi bosiladi. Word matn muhariri oynasining umumiy ko‘rinishi quyida keltirilgan. Oynaning eng yuqori satri, sarlavha satri bo‘lib, unda matn muharrirning belgisi va nomi ko‘rsatiladi. Shu satrning eng o‘ng qismida uchta kichik tugmacha ko‘rsatilgan bo‘lib, ular mos ravishda oynani ekrandan olish, oyna kattaligini ekran kattaligiga tenglashtirish va oynani yopish vazifalarini bajaradi. Oynaning ikkinchi satri WORDning asosiy menyular satri bo‘lib, har bir menyu o‘ziga xos funksiyalarni bajaradi. Oynaning keyingi ikki satrlarida instrumyentlar paneli joylashgan va ular bajaradigan funksiyasiga mos piktogrammali tugmachalarda berilgan. Ularning funksiyalarini bilib olish uchun sichqoncha ko‘rsatkichini piktogrammalar ustiga keltirish kifoya. Instrumyentlar panelidan keyingi satr lineyka dyeb ataladi va oynaning matn yoziladigan qismi satrlarini kengaytirish va qisqartirish uchun xizmat qiladi. Oynaning chetlarida matnni mos ravishda chapga, o‘nga, yuqoriga va pastga siljituvchi tugmachalar mavjud. Matnni chapga siljituvchi tugmachadan oldin joylashgan uch tugmacha (2-rasm) matn tasvirini o‘zgartirish uchun xizmat qiladi. Oynaning eng quyi satri xolatlar satri dyeb ataladi va kursorni o‘rni haqida axborot byerib turadi. Oddiy matnlar ustida ishlash texnologiyasi. Matnlarni kiritish va bosmaga tayyorlash WORD matn muharririni ishga tushirganimizda WORD oynasida hali bo‘sh bo‘lgan fayl hujjatining birinchi varag‘i ekranga chiqadi. Bu varaqning keyingi satriga o‘tish «Enter» tugmachasini bosish bilan bajariladi. Hujjat matnini kiritishni boshlashdan oldin ba’zi bir tayyorgarlik ishlarini bajarib olish lozim: kiritilayotgan hujjat strukturasiga mos strukturali fayl ochish; kyerakli shrift va shrift razmyerini tanlash; kyerakli ryejim tanlash va hokazo. Bu ishlar bajarilgandan so‘ng hujjat matnini kiritish maqsadga muvofiqdir. Hujjat matni xotiraga kiritilib bo‘lingandan so‘ng uni bosmaga tayyorlash kerak bo‘ladi. Buning uchun instrumyentlar panyelidan SHA KHL O «Предварительный просмотр» piktogrammasini sichqoncha ko‘rsatkichi orqali bosish kerak. U holda oynada kiritilgan hujjatning har bir betini ko‘rinishi chiqadi. Agar shu ko‘rinish sizni qoniqtirsa demak hujjat bosmaga tayyor bo‘ladi va siz uni bosmaga berishingiz mumkin. Aks holda siz matn betlarini siljitish bilan bosmaga tayyorlaysiz. Tayyor bo‘lgan hujjatni bosmaga chiqarish uchun «Файл» menyusining «Печать» bo‘limidan foydalanasiz. Mavjud fayl-xujjatlarini qayta ishlash va saqlash. Agar siz biror bir mavjud hujjat faylingizni qayta ishlamoqchi bo‘lsangiz, «^ Файл» «Открыть» komandasini berasiz va sizga muloqot darchasi chiqadi. U yerdan siz o‘z hujjat fayllingizni topib sichqoncha tugmachasini ikki marta bosishingiz kerak. Word matn muhariri bir paytni o‘zida bir necha fayllar bilan ishlash imkoniyatiga ega. Shu imkoniyatdan foydalangan holda bir necha fayllarni ketma-ket chaqarishingiz va ularni tahrirlashingiz mumkin. Buning uchun siz «Окно» menyusidan foydalanishingiz kerak. Kompyutyer ekranida hujjat tasviri Oddiy DOS matn faylidan Word matn fayli keraklicha murakkab strukturaga ega. Word oynasida hujjatlar uch xil variantda tasvirlanadi: -Normal (normal rejim, ruscha variantida «^ Разметка станицы»); -Page Layout (betlarga bo‘lish ryejimi, ruscha variantida «Обычный»); -Outline (hujjat strukturasi ko‘rsatish rejimi, ruscha variantida «Структура»). Hujjatlarni ekranda tasvirlash rejimini o‘rnatishni ikki usulda amalga oshirish mumkin: «^ Вид» menyusi punktini tanlab sichqoncha tugmasi bosiladi va yuqoridagi uchta komandalardan biri tanlanadi, ya’ni «Обычный», «Структура», «Разметка страницы». Ekranning pastki chap qismidagi uchta tugmachalardan birini sichqoncha ko‘rsatkichi yordamida bosish bilan bajariladi. Matn ustida ishlashning asosiy operatsiyalari: Matnni ekranda surish (siljitish). Kiritilgan matnni klaviatura yoki sichqoncha orqali pastga, yuqoriga, chapga va o‘nga siljitish mumkin. Klaviatura yordamida matnni surish asosan quyidagi tugmachalar orqali bajariladi: -tugmachalar «End», «Home», «Page Up», «Page Down»; -tugmachalar «Left», «Up», «Right», «Down»; -tugmachalar kombinatsiyasi «Ctrl+Right», «Ctrl+Left», «Ctrl+End», SHA KHL O «Ctrl+Home» Bulardan tashqari abzatsga surish uchun «Ctrl+Up» (yuqoriga) va «Ctrl+Down» (pastga) tugmachalar kombinatsiyasi ishlatiladi. Sichqoncha orqali matnni tez surish uchun ekranning o‘ng va chap, past va yuqori qismlarida mos ravishda «»va «» hamda «» va «» ko‘rinishdagi tugmachalar mavjud. Matnni surish bu tugmachalarni sichqoncha yordamida bosib turish bilan bajariladi. Bundan tashqari bu tugmachalar orasida « » (belgi cho‘ziq bo‘lishi ham mumkin) belgisi joylashgan. Bu belgi orqali matnni tez kerakli joyga siljitish mumkin. Bu esa sichqoncha tugmasini bosgan holda belgini siljitish bilan bajariladi. «Edit-goto» komandasi yordamida matnning kerakli qatoriga, betiga va bo‘limiga o‘tishimiz mumkin. Matn bo‘laklarini ajratish. Agar siz hujjatning biror bir qismini (fragmyentini) ajratib, shu qism ustida biror ish qilmoqchi bo‘lsangiz, masalan shriftini o‘zgartirish, o‘chirish, o‘chirib matnning boshqa joyiga qo‘yish kabi ishlarni bajarmoqchi bo‘lsangiz avvalo quyidagilarni bilishingiz kyerak bo‘ladi: -so‘zni ajratish- buning uchun sichqoncha ko‘rsatgichi ajratilish kyerak bo‘lgan so‘z oldiga olib kelinib tugmachasi bosilgan holda oxirgi belgisiga olib kelinib qo‘yib yuboriladi; -qatorni ajratish - qatorining boshiga sichqoncha ko‘rsatkichini keltirib, sichqonchaning chap tugmachasini bosish va qo‘yib yubormasdan pastga yoki yuqoriga siljitish kyerak; -abzasni ajratish uchun esa sichqon ko‘rsatkichi abzats boshiga kyeltirilib, chap tugmachani uch marta bosish yoki «Ctrl» tugmasini bosgan holda sichqoncha tugmasini bosish kyerak; -rasmni ajratish uchun sichqoncha ko‘rsatkichini shu rasmga keltirgan holda bir marta sichqoncha tugmasini bosish kerak; -jadvalni- ajratish uchun «Table-Select Table» komandasini tanlash kyerak (bu haqida jadval bilan ishlash bo‘limida to‘liq byerilgan). ^ Hujjat bo‘lagini o‘chirish, siljitish va ko‘chirish. Hujjat bo‘laklarini o‘chirish, siljitish va ko‘chirish uchun uni oldin ajratib olish kyerak. Ajratilgan hujjat bo‘lagini o‘chirish uchun «Del» tugmachasini bosish yoki «Edit-Cut» komandasini bosish kerak. «Del» tugmachasini bosganda xujjat bo‘lagi yo‘qotiladi. «Edit-Cut» komandasi berilganda esa ajratilgan bo‘lak oynadan o‘chiriladi va vaqtincha xotiraga olib qo‘yiladi va uni keyinchalik kerakli joyga qo‘yish mumkin bo‘ladi. Hujjat bo‘lagini siljitish va ko‘chirish uchun uni oldin ajratish, keyin esa SHA KHL O komp’yutyer xotirasiga olish kerak. Komp’yutyer xotirasiga olish «Edit-Cut» komandasi yoki «standart» instrumentlar panelidagi «qaychi» rasmi ko‘rsatilgan piktogrammani sichqoncha yordamida bosish bilan bajariladi. Sichqoncha ko‘rsatkichi bilan qo‘yiladigan joy aniqlanib, «standart» panelida joylashgan «Вставит из буфера» piktogrammasi yoki «Edit- Paste» komandasi beriladi. Hujjat bo‘lagini izlash va almashtirish. Hujjat bo‘lagini izlash yoki uni almashtirish uchun «Edit-Find» va «Edit-Replase» komandasi ishlatiladi. Ruslashtirilgan variantida «Правка-найти» va «Правка-заменить» komandalari ishlatiladi. Bu komandalar berilganda ekranda muloqot darchasi chiqadi. U joydan «Find What» maydoniga izlanayotgan bo‘lak yoziladi va «Find next» tugmachasi bosilib shu bo‘lak ketma-ket izlanadi. Almashtirish uchun esa «Find-What» maydoniga izlanadigan bo‘lak yoziladi. «Replace With» maydoniga yangi almashtirish uchun kerak bo‘lgan so‘z yoziladi. Oldin «Find-Next» tugmachasi keyin «Replase» tugmachasi bosiladi. Komandani bekor qilish yoki orqaga qaytarish. Word matn muharririning o‘ziga xos imkoniyatlaridan biri bu kiritilgan operatsiyalar va komandalarni ish jaroyonida xotirada saqlab turishidir. Word prosessori o‘z xotirasida 100 ta ketma-ket berilgan operatsiyalarni saqlash imkoniga ega. Bu yo‘l qo‘yilgan xatolarni to‘g‘rilashda juda foydalidir. Bu operasiyalarni orqaga qaytarish uchun Word muloqot oynasida «Стандарт» instrumentlar panelining o‘rta qismida joylashgan orqaga va oldinga qaytish ko‘rsatkichi belgisi chizilgan piktogrammalar yordamida bajariladi. Simvolni va abzasni formatlash. Ko‘p hollarda hujjatlar tayyorlashda uning chiroyli chiqishiga etibor beriladi, masalan hujjat sarlavhasi qalin shriftda, matni boshqa shriftda, punktlari esa boshqa bir shriftda, ayrim so‘zlar kursivli shriftda va hokazo bo‘lishi mumkin. Umuman hujjatni chiroyli chiqishi uchun qilinadigan ko‘pgina ishlarni formatlash asosida bajarish mumkin. Word matn muharriri ikki xil ko‘rinishdagi formatlashni qaraydi: -istalgan ketma-ketlikda simvollarni formatlash; -abzasli formatlash. Formatlash instrumentlar panelidagi «Автоформат» piktogrammasi yordamida yoki gorizontal menyudan «Формат-фон» (Формат-шрифт) yoki «Формат-параграф» (Формат-абзац) komandalari yordamida qilinishi mumkin. Formatlash uchun format qilinishi kyerak bo‘lgan bo‘lak oldin ajratiladi. SHA KHL O So‘ng instrumyentlar panyelidan yoki «Формат» menyusi yordamida keraklicha format qilinadi. Jadvallar ustida ishlash texnologiyasi. WORD matn muharriri yordamida har qanday ko‘rinishdagi jadvallarni tez kiritib, bosmaga chiqarishimiz mumkin. Jadvalni hosil qilish va uni qayta ishlashda asosan biz bosh menyuning «Table» («Таблица») punktidan foydalanamiz Word programmasida jadval qurish ikki usulda bajariladi. 1. Mavjud matnni jadval ko‘rinishga o‘tkazish. 2. Bo‘sh jadval qurish. Agar siz jadval ko‘rinishdagi ma’lumotlar bilan ish yuritmoqchi bo‘lsangiz ikkinchi usuldan foydalaning. Jadval tuzish uchun «Стандарт» instrumyentlar panelining jadval rasmi bilan berilgan piktogrammani topib, sichqoncha ko‘rsatkichi bilan bosish yoki bosh menyuning «Таблица» bo‘limidagi «Вставить таблицу» komandasini berish bilan bajariladi. Bu komanda berilganda oynaga muloqat darchasi chiqadi va u joyda jadvalning satrlari va ustunlarining sonini ko‘rsatiladi (3-rasmga qarang). So‘ng oynada tayyor jadvalning qolipi (maketi) chiqadi. Jadvalning hamma kataklari bir hil uzunlikda va kenglikda bo‘ladi. Tuzilgan jadvalni format qilish (ishlov berish) «Table-Auto-Format» (Таблицаl-Aвтоформат) komandasi yordamida bajariladi. Bu komanda berilishi bilan ekranda har xil jadvallarni nomi va unga mos ko‘rinishi (shabloni) chiqadi. Siz ulardan o‘zingizga ma’qul bo‘lganini tanlaysiz. Siz jadval bilan ishlamoqchi bo‘lsangiz quyidagilarni bilishingiz kyerak. -jadvalda satrni ajratish uchun sichqoncha ko‘rsatkichi satr boshiga olib boriladi va sichqonchaning chap tugmasi bosiladi; -jadvalda ustunni ajratish uchun sichqoncha ko‘rsatkichi ustun boshiga olib boriladi va ustunni ko‘rsatuvchi yo‘nalish belgisi chiqganda sichqonchaning chap tugmasi bosiladi; -jadvalda katakni ajratish uchun sichqoncha ko‘rsatkichi katakga olib boriladi va sichqonchaning chap tugmasi ketma ket ikki marta bosiladi; -jadvalda bir katakdan ikkinchi bir katakga o‘tish «Tab» tugmachasini bosish yoki sichqoncha ko‘rsatgichini olib borib chap tugmachasini bosish bilan bajariladi; SHA KHL O -jadvalda qatorni yo‘qotish «Del» yoki «» tugmachalarini bosish bilan bajariladi; -jadval kataklarini chapga yoki o‘nga kyengaytirish sichqoncha ko‘rsatgichini toki « » belgi chiqguncha jadval chizig‘iga to‘g‘rilash, va sichqoncha tugmasini bosgan holda chapga yoki o‘nga surish bilan bajariladi; -jadval katagini bo‘lish uchun oldin uni belgilab (ajratib) keyin «Таблица»- «Разбить ячейки» komandasini berish bilan bajariladi. Rasm-fayllarni chaqirib qo‘yish va ular ustida operatsiyalar bajarish Word matn muharririning yana bir imkoniyatlaridan biri matnli hujjatlarga kerakli rasmlarni joylashtirishdir, ya’ni tashkil qilgan hujjat-faylingizni xohlagan joyiga, mavjud grafik formasiga ega bo‘lgan rasm-fayllarni (.wmf, .bmp, .pcx va boshqa) qo‘yishingiz mumkin. Buning uchun avvalo hujjatning qaysi qismiga rasm yoki grafik qo‘yish kerak bo‘lsa kursor shu yerga olib kelinadi. «Вставка» menyusidan «Рисунок» komandasi tanlanadi. U holda komp’yutyer ekranida muloqot darchasi chiqadi. Sizga kerak mavjud rasm-fayllarni «Clipart» katalogidan yoki boshqa kataloglardan topib, ular ichidan kerakli rasm-faylni tanlab sichqoncha tugmasini ikki marta bosasiz. Rasm kursor turgan joyga qo‘yiladi. Agar siz rasm o‘lchamiga o‘zgartirish kiritmoqchi bo‘lsangiz sichqoncha ko‘rsatkichini rasm ustiga keltirib bir marta sichqoncha tugmasini bosasiz. Rasm ramkasi va ramkaning har tarafi va burchaklarida « ▀» ko‘rinishdagi belgilar chiqadi. Bu belgilar ustiga kursor olib kelinganda sichqoncha ko‘rsatkichi «» ko‘rinishga o‘tadi. Shu holatda sichqonchaning chap tugmasini bosgan holda rasmni cho‘zish yoki qisqartirish mumkin. Agar siz rasm ichida biror o‘zgartirish qilmoqchi bo‘lsangiz sichqoncha ko‘rsatkichini rasmga keltirib, keyin ikki marta ketma-ket sichqonchaning chap tugmachasini bosasiz. Bu holatda siz rasm ramkasi yoki rasm ustida xohlagan ishni va yozish ishlarini bajarishingiz mumkin. Bu joydan chiqish «Close» («Закрыть») tugmasini bosish bilan bajariladi. Maxsus belgilar. Ob’yekt programmalari. Siz matn yozish davomida maxsus belgilarni (simvollarni) ishlatmoqchi bo‘lsangiz oldin kursorni belgi qo‘yiladigan joyga qo‘yib, keyin «Insert- Simbol» (Вставка-символ) komandasini berasiz. Sizga Word prosessori SHA KHL O ekranda muloqot oynasini chiqaradi. Muloqot oynasidan kerakli belgini tanlab «Insert» (Вставка) kyeyin «Close» (Закрыть) komandasini berasiz. Matematik ifodalarni yozish uchun asosan yuqori va pastki indekslar, kursiv, grek va matematik belgi shriftlari, simvollar ishlatiladi. Matematikaning ancha qiyin bo‘lgan belgilarini siz ^ Microsoft Equation programmasini ishga tushirish bilan bajarasiz. Buning uchun «Insert-object» (Ob’ektni qo‘yish) komandasini berasiz va u joyda Microsoft Equation programmasini ishga tushirasiz. Ekranga Equation programmasi matematik belgilarni chiqarib beradi. Matnlarga ishlov berishda ko‘p hollarda «Wordart» programmasidan ham foydalaniladi. Masalan yozilgan matnni har xil ko‘rishda (gorizantal yoki vyertikalga o‘tkazish) tasvirlash kerak bo‘lishi mumkin. Buning uchun ham siz «Insert-object» komandasini berib keyin «Wordart» programmasini ishga tushirasiz. Elektron hujjat - bu belgilar, ovoz yozuvi yoki tasvirlar ko'rinishida moddiy muhitga yozilgan va saqlash va umumiy foydalanish uchun kompyuter texnologiyalari va telekommunikatsiyalaridan foydalangan holda vaqt va makonda uzatish uchun mo'ljallangan ma'lumotlar (elektron hujjat - bu ma'lumot bo'lgan hujjat. elektron shaklda taqdim etilgan -raqamli shakl). Elektron raqamli imzo - elektron raqamli imzoning yopiq kaliti yordamida ma'lumotni kriptografik o'zgartirish natijasida olingan va imzo kaliti sertifikati egasini aniqlashga imkon beradigan elektron hujjatning qalbakilashtirishdan himoya qilish uchun mo'ljallangan elektron hujjatning rekviziti. elektron hujjatda ma'lumotlarning buzilishi yo'qligini aniqlash. Imzo kaliti sertifikatining egasi jismoniy shaxs uning nomidan sertifikatlashtirish markazi imzo kaliti sertifikatini berdi va elektron raqamli imzoning elektron raqamli imzosini yaratish uchun elektron raqamli imzodan foydalanishga imkon beruvchi elektron raqamli imzoning tegishli yopiq kalitiga ega. Shunday qilib, qog'ozga qaraganda, elektron hujjat ancha murakkab va umumlashtirilgan ob'ektdir. Uning o'ziga xos xususiyatlari - bu: Ko'p tomonlama (ob'ektlarning kengroq sinfini tasvirlab berishi mumkin), Dinamizm (elektron tabiati tufayli uni o'zgartirish oson), Interaktivlik (kuzatuvchining harakatlariga javoban o'zgartirish mumkin), Virtuallik (foydalanuvchi talabiga binoan ma'lumotlar bazasidan yaratilishi mumkin). SHA KHL O Amaliyot shuni ko'rsatadiki, qo'llanilishining uchta asosiy yo'nalishi mavjud. elektron hujjatlar : Qog'oz hujjatlarining elektron analoglarini yaratish (kitoblar, gazetalar, xatlar, moliyaviy hujjatlar), Interaktiv veb -ilovalar uchun asos sifatida foydalaning, Murakkab axborot ob'ektlarining rasmiy (mashinaga yo'naltirilgan) tavsifi (ma'lumotlar sxemasi, interfeyslar, lug'atlar). Bunga muvofiq elektron hujjatlar sinflari va ularning elementlari to'plamlari yaratiladi. Masalan, qog'ozli hujjatlarni tavsiflashda interaktiv elementlarga ehtiyoj yo'q, bu hujjat va butun tizimni ancha soddalashtiradi. Biroq, bu usul elektron topshirishning afzalliklaridan foydalanmaydi va kamroq ishlatiladi. Hujjatlarni yaratishning barcha protseduralari skaner va muammoga yo'naltirilgan RFPlar bilan jihozlangan shaxsiy kompyuterda, birinchi navbatda matnni tahrir qilish dasturlari yoki ish stoli nashriyot tizimlarida samarali bajarilishi mumkin. Skaner yordamida hujjatga alohida tayyorlangan bo'laklarni kiritish mumkin: chizmalar, fotosuratlar, sxemalar, muhrlar, imzo va boshqalar. Elektron hujjatlarni saqlash. Elektron hujjatlarni saqlash tizimi hujjatlarni kompyuterning tashqi xotirasida, shuningdek, ularning samarali saqlanishi va yangilanishini ta'minlashi kerak samarali qidiruv va ularga maxfiy kirish. Ma'lumotlar bazalari - bu kompyuterning tashqi xotirasida maxsus tashkil etilgan ma'lumotlar, shu jumladan elektron hujjatlar ombori. Sayyohlik sanoati korxonalari uchun telefon aloqasi eng keng tarqalgan va keng tarqalgan aloqa turidir. U nafaqat korxonalarni operativ ma'muriy boshqarish uchun, balki moliyaviy -xo'jalik faoliyatini yuritish uchun ham ishlatiladi. Masalan, telefon orqali siz mehmonxona xonasini bron qilishingiz, sayyohni qiziqtirgan marshrut yoki turistik paket haqida ma'lumot olishingiz mumkin. Bugungi kunda har qanday yo'nalishdagi va murakkablikdagi hujjatlar bilan ishlashni kompyuterda axborotni qayta ishlash vositalarisiz tasavvur qilishning iloji yo'q. Yozuv mashinalari davri o'tmishda qoldi. Ko'p hollarda, agar siz aniq ma'lumot yoki hisob -kitob qilmasangiz, aynan shu matnlar qayta ishlanishi kerak. Keling, ba'zi turdagi hujjatlar bilan ishlash uchun eng mashhur va keng tarqalgan bepul dasturlarni ko'rib chiqaylik. Alohida, biz test fayllariga e'tibor qaratamiz. Hujjatlar bilan ishlash dasturlari: umumiy nuqtai SHA KHL O Ma'lumki, Windows asosidagi kompyuter tizimlarining ko'pchilik foydalanuvchilari deyarli barcha holatlar uchun dasturlarni o'z ichiga olgan standart MS Office dasturlar to'plami bilan ishlashni afzal ko'rishadi. Ammo, hozirda siz juda ko'p muqobil ishlanmalarni topishingiz mumkin, ular har qanday turdagi hujjatlar bilan ishlash uchun dasturlarni taqdim etadi, ular o'z funktsional imkoniyatlari bo'yicha MS Office paketidan kam emas va ba'zi hollarda undan ham oshib ketadi. Har qanday paketda, ishlab chiquvchidan qat'i nazar, matnli fayllar, elektron jadvallar, ma'lumotlar bazalarini yaratish, ko'rish va tahrir qilish, shuningdek grafik yoki hatto multimediyani boshqarish imkonini beradigan ilovalar taqdim etiladi. Microsoft -dan ofis to'plami Birinchidan, Microsoft-dan taniqli ofis to'plamini ko'rib chiqaylik. Bu universal deb hisoblanadi, chunki bu erda biznesda ishlatiladigan hujjatlarni qayta ishlash dasturlari eng keng tarqalgan. Buning ajablanarli joyi yo'q, ko'pgina ishlab chiquvchilar g'ildirakni kashf qilishmagan va ko'pgina ilovalarni, shu jumladan o'z paketlarida hamkasblarini nusxalashgan. MS Office -ning o'zida bir nechta asosiy dasturlar mavjud bo'lib, ular orasida Word, Excel va Access eng ko'p ishlatiladi. Matnli hujjatlar haqida gapirganda, Word DOC / DOCX formatining avlodi bo'lib, hozirda uni deyarli barcha uchinchi tomon paketlari qo'llab- quvvatlaydi. Biroq, buni ishlab chiquvchilar ham chetda qolishmadi va vaqt o'tishi bilan o'z muharrirlariga boshqa ishlab chiquvchilar sukut bo'yicha ishlatadigan standartdan farqli formatlarda ishlash imkoniyatini taqdim etdilar. SHA KHL O Axir, agar siz, masalan, matnli hujjatni ochish yoki saqlash qobiliyatiga qarasangiz, siz hatto PDF -fayllarni qo'llab -quvvatlay olasiz. Ammo bu haqda keyinroq. Aslida, Office -ni bepul yuklab olish va o'rnatish mumkin, faqat mahsulotni faollashtirish kaliti talab qilinadi. Bu hech kimni to'xtatmaydi, chunki buni KMS Activator deb nomlangan kichik yordamchi dastur yordamida amalga oshirish mumkin. Boshqa bepul paketlarda bunday majburiy faollashtirish yoki ro'yxatdan o'tish talabi yo'q. Alternativ dizaynlar Ofis dasturlari ishlab chiqilishining boshida MS Office etakchi o'rinni egalladi, chunki uni yaratuvchilari butunlay boshqa turdagi hujjatlar bilan ishlash dasturlarini bitta to'plamga qo'sha oldilar, bu esa ular bilan ishlash vositasini yaratishga imkon berdi. ular aytganidek, "hammasi bir joyda" standarti ". Shunga qaramay, etakchilikni uzoq vaqt ushlab turish imkonsiz bo'lib chiqdi, chunki bozorda jiddiy raqobatchilar paydo bo'ldi. Avvaliga bu Lotus Pro to'plami edi va birozdan keyin Open Office deb nomlangan yana bir jiddiy rivojlanish paydo bo'ldi. Aytgancha, aynan shu paket ko'plab mutaxassislar nafaqat Microsoft -ning to'g'ridan -to'g'ri raqobatchisi deb atashadi, balki foydalanuvchilarning e'tiborini standart MS Office -da bo'lmagan ba'zi qo'shimcha vositalarga ega ekanligiga qaratadi. Eng oddiy matn muharrirlari Ammo keling, bugungi kunda ish oqimida eng ko'p uchraydigan matnli fayllar haqida to'xtalib o'tamiz. Ko'rish va ma'lumot olish uchun, eng oddiy, ko'pchilikka o'xshab ko'rinadi, "Notepad" kabi ilovalar standart to'plam Windows. Ha, Notepad -da siz faqat DOS tizimlari uchun Norton Commander -dagi kabi matn bilan ishlashingiz mumkin. Bu erda hamma SHA KHL O narsa deyarli bir xil, faqat "Notepad" grafik qobig'iga ega. Hech qanday matnni formatlash, qo'shimcha ob'ektlarni loyihalash yoki kiritish haqida gapirishning hojati yo'qligi aniq. Notepad va shunga o'xshash matnli hujjatlar bilan ishlash dasturlari bugungi kunda ma'lum bo'lgan dasturlash tillarining ko'pchiligining sintaksisini qo'llab-quvvatlaydi, shuning uchun dasturchilar va dastur ishlab chiquvchilar aynan shunday tahrirlovchilar bilan ishlashni afzal ko'rishadi. Word hujjatlari bilan ishlash uchun standart dasturlar Endi uning analoglari haqida bir necha so'z. Keling, foydalanuvchining kompyuterida "toza" tizim mavjud bo'lgan misolni ko'rib chiqaylik. Agar kimdir bilmasa, ofis to'plami asl Windows to'plamiga kirmaydi, uni alohida o'rnatish kerak. Shuning uchun, ko'p odamlar tizimda Word hujjatlari bilan ishlash uchun bepul dastur mavjudligini ham bilishmaydi (u tizimga "o'rnatilgan"). Bu WordPad (Viewer) ilovasi haqida. Bu sizga Word fayllarini ochish va ko'rish imkonini beradi, lekin hujjatni tahrir qilish uchun maxsus xususiyatlarga ega emas. Albatta, noqulay, lekin hech narsadan yaxshiroq. SHA KHL O Biroq, Word bo'lmasa, siz bunday matnli faylni boshqa yo'l bilan ochishingiz mumkin. Bu Adobe Reader, Acrobat yoki Acrobat Reader -ga yordam beradi. Grafika o'z ichiga olgan matnli hujjatlar bilan ishlash uchun har qanday bunday dastur deyarli har qanday matn formatidagi fayllarni ochish yoki tarkibini import qilish imkonini beradi. Tahrir qilish imkoniyatlari dastur turiga qarab o'zgaradi, lekin bunday vosita bo'lmasa ham, siz baribir fayllarni ko'rishingiz mumkin. Elektron hujjat tushunchasi Uchun samarali boshqaruv korxona va tashkilotlarda jarayonlar elektron hujjat aylanishining samarali tizimiga muhtoj. Hujjatlar korxona va tashkilotlarning asosiy axborot manbai hisoblanadi. Hujjatlar aylanishi - bu hujjatlar aylanishining uzluksiz jarayoni bo'lib, u korxonalar faoliyatini aks ettiradi va samarali boshqarish imkonini beradi ishlab chiqarish jarayonlari korxonada. Hozirgi vaqtda an'anaviy hujjatlar (qog'ozda) va elektron hujjat aylanishi qo'llaniladi. Elektron hujjat aylanish tizimlari ish yuritish jarayonlarini avtomatlashtirish uchun mo'ljallangan. Korxonada elektron hujjat aylanishini tashkil etishning kompleks echimi "EVFRAT-Hujjatlar aylanishi" elektron hujjat aylanishi va ofis avtomatlashtirish tizimi bilan ta'minlangan. DELO ofis avtomatizatsiyasi va elektron hujjat aylanishi tizimi an'anaviy ish yuritish va elektron hujjat aylanishini qo'llab -quvvatlaydi. FossDoc - elektron hujjat aylanish tizimi. Elektron hujjat aylanishi tizimi har qanday faoliyat va hajmdagi davlat va nodavlat korxonalarida hujjat aylanishini va ish yuritishni avtomatlashtirish uchun mo'ljallangan FossDoc platformasining odatiy echimidir. Elektron hujjat aylanish tizimining asosiy tushunchasi elektron hujjatdir. Elektron hujjat - bu kompyuter xotirasida ma'lumotlar, rasmlar, jadvallar, chizmalar va boshqalarni o'z ichiga olgan ma'lumotlar to'plami. va tegishli dasturiy va texnik vositalar yordamida odamlarni idrok etish uchun mo'ljallangan. Elektron hujjat maqomi Ukrainaning "Elektron hujjatlar va elektron hujjat aylanishi to'g'risida" 2003 yil 22 maydagi 851-IV-sonli qonunida mustahkamlangan. Elektron hujjat-bu ma'lumot elektron ma'lumotlar ko'rinishida yozilgan hujjat. , shu jumladan hujjatning majburiy tafsilotlari. Elektron hujjatlarning majburiy rekvizitlariga elektron imzo kiradi. SHA KHL O Elektron raqamli imzo (EDS) elektron hujjatlarni ham jismoniy, ham imzo qo'yish uchun ishlatiladi yuridik shaxslar hujjatga qonuniy kuch berish uchun. Microsoft Word 2003 da matnli hujjatni yaratish va tahrir qilish texnologiyasi Matn muharriri - bu matnli ma'lumotlarni o'z ichiga olgan hujjatni yaratishga imkon beruvchi dastur. Matnli protsessor - bu turli xil ma'lumotlarga ega bo'lgan (masalan, jadvallar, grafikalar va boshqalar) matnli hujjatlarni kiritish, tahrir qilish va qayta ishlash dasturi. Matn muharrirlari va protsessorlariga quyidagilar kiradi: o'rnatilgan matn muharrirlari; instrumental muharrirlar kompyuter dasturlari ; universal so'z protsessorlari; ilmiy hujjatlar muharrirlari, jurnallar va kitoblar maketlarini joylashtirish dasturlari (nashriyot tizimlari). Hozirgi vaqtda eng mashhur matnli protsessor - Microsoft Word 2003, lekin u allaqachon paydo bo'lgan yangi versiya Microsoft office 2007. Word 2003 -da quyidagi turdagi hujjatlar yaratishingiz mumkin: 1. Yangi hujjat. 2. Veb-sahifa. 3. XML hujjat. 4. Elektron pochta xabari. 5. Xabar - Faks. 6. Konvertlar va stikerlar. 7. Shablonlar. Word bilan ishlashni boshlash Word -dagi barcha yangi matnli hujjatlar shablonlardan yaratilgan. Shablon - bu yangi matnli hujjatlarni yaratish uchun shablon sifatida ishlatiladigan hujjat. Word ishga tushgandan so'ng, ekranda Oddiy shablon asosida bo'sh matnli hujjat ko'rsatiladigan oyna paydo bo'ladi. Odatiy bo'lib, Word -dagi barcha matnli hujjatlar Normal Normal.dot shabloni asosida tuziladi va barcha matn Oddiy Oddiy uslubda kiritiladi, bunda asosiy formatlash parametrlari o'rnatiladi: shrift - Times New Roman, shrift o'lchami - 10 ball, chapga tekislash, bitta satr oralig'i. Bo'sh matnli hujjat oynasida siz matn kiritishingiz, jadval, rasm va boshqalarni kiritishingiz mumkin. Bo'sh hujjat sarlavha satrida ko'rinadigan SHA KHL O 1 -hujjat deb nomlanadi. Word -da matnli hujjatni quyidagi usullar bilan yaratishingiz mumkin: "Fayl" menyusidan "Yangi" buyrug'ini tanlang, so'ngra vazifalar panelida (rejim "Hujjat yaratish" ga o'tadi) "Yaratish" bo'limida Oddiy shablon asosida yoki "Mening kompyuterimda" "Shablonlar" bo'limida "Yangi hujjat" ni tanlang. element oldindan hujjat yoki shablon yaratmoqchi bo'lgan oldindan belgilangan shablonni yoki sehrgarni tanlang.; Oddiy shablonga asoslangan bo'sh hujjatni ochish uchun Standart asboblar panelidagi Yangi belgisini bosing. Yangi hujjatlarni yaratishda ularga navbat bilan 2, 3, 4, 5 va hokazo raqamlar beriladi. Bo'sh hujjatda chap tomonning yuqori qismida kirish kursori deb nomlangan vertikal miltillovchi chiziq ko'rinadi. Kursor klaviaturadan belgi qaerga kiritilishini yoki ob'ekt (rasm, jadval va h.k.) kiritilishini ko'rsatadi. Kursorning holatini kursor tugmachalari yoki sichqoncha manipulyatori yordamida faqat yozilgan matn ichida o'zgartirish mumkin. Displey ekranidagi tahrirlovchining holat satrida siz hujjat qatorining raqamini va undagi pozitsiya raqamini ko'rishingiz mumkin, u erda kursor hozirda joylashgan. So'z rejimi - kiritish yoki almashtirish Word matnli protsessori qo'shish yoki almashtirish rejimida ishlaydi. Rejim displey ekranidagi holat satrida ko'rsatiladi. Rejimlarni Ins tugmasi yordamida almashtirish mumkin. "Qo'shish" rejimida klaviaturadan kiritilgan belgilar kursor orqasida joylashgan hujjat matnini o'ngga siljitadi. Qayta yozish rejimida kursorning o'ng tomonidagi belgi o'rniga klaviaturadan yangi belgi kiritiladi. Matnni kiritishdan oldin, Fayl / Sahifa parametrlari buyrug'i, Margins yorlig'ini ishga tushirish orqali parametrlarni va kerakli sahifa yo'nalishini o'rnatish maqsadga muvofiqdir. Word hujjatini saqlash Hujjat bilan ishlayotganda, u tasodifiy kirish xotirasi ... Bu faylni diskka yozish uchun Fayl menyusidan Saqlash buyrug'ini tanlang va Hujjatni saqlash muloqot oynasida kerakli parametrlarni o'rnating. Guruch. 1. SHA KHL O Hujjatni muloqot oynasida saqlashda siz: Fayl nomini ko'rsating, Fayl turini, fayl atributlari saqlanadigan papkani va fayl saqlanadigan diskni tanlang. Ochiq faylni Fayl menyusidagi "Saqlash" buyrug'ini tanlab boshqa nom bilan diskka saqlash mumkin. Hujjatni yoping va Word -dan chiqing Hujjatni yopish uchun dasturni emas, "Fayl / Yopish" buyrug'ini tanlash kerak. Dasturdan chiqish uchun siz quyidagi usullardan birini ishlatishingiz mumkin: Fayl menyusidan Chiqish buyrug'ini tanlang; sarlavha satrida Yopish tugmasini bosing; menyu tugmachasini ikki marta bosing; oyna menyusidan Yopish buyrug'ini tanlang. Word -da hujjatni ochish Word -da hujjatni ochishning bir necha yo'li mavjud: 1. Fayl menyusidan Ochish buyrug'ini tanlang va Hujjatni ochish muloqot oynasida faylning nomini va manzilini ko'rsating; 2. Standart asboblar panelidagi Ochish tugmasini bosing va Hujjatni ochish muloqot oynasidagi fayl belgisini ikki marta bosing. Bir vaqtning o'zida bir nechta faylni ochish uchun Ctrl tugmachasini bosib ushlab turish vaqtida dialog oynasida ularning nomlarini tanlang va so'ng Ochish tugmasini bosing. Word-ning ko'p oynali rejimi Matn protsessorlari bir vaqtning o'zida bir nechta hujjatlar bilan turli oynalarda ishlashi mumkin. Matn kiritish va tahrir qilish menyu buyruqlariga kira oladigan faol oynada amalga oshiriladi. Oyna menyusidagi buyruqlar hujjat oynalarini tartibga solish, bir oynadan ikkinchisiga o'tish va oynaning ishchi maydonini ikki qismga bo'lish imkonini beradi. Word -da matnli hujjatlarni yaratish (tayyorlash) ning asosiy bosqichlari: yozish; matnni tahrirlash; formatlash; imlo tekshiruvi; matnni chop etish; SHA KHL O saqlash. Har bir bosqich ma'lum operatsiyalarni bajarishdan iborat. Siz matnni klaviaturadan yozish orqali kiritishingiz va hujjatga boshqa hujjatlardan turli matn parchalarini kiritishingiz mumkin. Matn kompyuter klaviaturasidagi tugmachalarni bosish orqali yoziladi, keyingi belgi esa kursor holatida ekranda ko'rsatiladi va kursor bir pozitsiyani o'ngga siljitadi. Matn muharriri avtomatik ravishda chiziqlarni tekislash uchun kiritadigan joylar "yumshoq" bo'shliqlar deb ataladi. Kompyuter klaviaturasidagi bo'sh joy tugmachasini bosganingizda matnga qattiq bo'sh joylar kiritiladi. So'zni so'zdan ajratish belgisi "qattiq" bo'shliqdir, shuning uchun so'zlar orasiga bitta "qattiq" bo'sh joy qo'shilishi kerak. Tinish belgisini oldingi so'zdan bo'sh joy ajratish shart emas va tinish belgisidan keyin bo'sh joy kiritilishi kerak. Paragrafning oxirini ko'rsatish uchun Enter tugmachasini bosib "qattiq" chiziqli terminator yaratiladi. Word -da matnni tahrirlash Matn kiritilgandan so'ng, u turli xil o'zgarishlarga uchraydi. Word -da hujjatni tahrirlash menyu buyruqlari yoki kompyuter klaviaturasidagi tugmachalarni bosish orqali amalga oshiriladi. Tahrir qilish operatsiyalari (o'chirish, qo'shish, ko'chirish) quyidagicha bajariladi: 1. Belgilar. 2. Iplarda. 3. Parchalar. Belgilar klaviaturadan kiritiladi (qo'shish yoki almashtirish rejimida) va belgilarni o'chirish uchun Backspace yoki Delete tugmalaridan foydalaning. Chiziqlarni tahrir qilish operatsiyalari quyidagilardir: qatorni o'chirish, bitta satrni ikkiga bo'lish, ikkita satrni biriga birlashtirish, bo'sh qatorni kiritish. Fragmentlarni tahrir qilish (nusxalash, ko'chirish va o'chirish). Fragman - matnning uzluksiz qismi. Parchani o'chirish, nusxalash, ko'chirish uchun uni tanlash kerak. Sichqoncha yoki klaviatura yordamida fragmentni tanlash mumkin. So'z amal qiladi har xil yo'llar so'z, satr, jumla, paragraf uchun tanlov. (tanlov satrida paragrafda yoki paragrafning chap tomonida bitta, ikki yoki SHA KHL O uch marta bosish). Tanlangan matnni clipboard yordamida ham, sichqoncha bilan (chap yoki o'ng tugma bosilgan holda) ko'chirish, ko'chirish va o'chirish mumkin. Parchani tanlagandan so'ng, uni nusxalash yoki ko'chirish operatsiyasini quyidagi yo'llar bilan bajarish mumkin: sichqonchaning chap tugmasi yordamida (tortish va tushirish); sichqonchaning o'ng tugmachasi yordamida (sudrab olib tashlash); Edit menyusining buyruqlaridan foydalanish; kontekst menyusi buyruqlaridan foydalanish; asboblar panelidagi piktogramma yordamida (kesish, nusxalash, joylashtirish); klaviaturadan (tugmalar to'plami). Noto'g'ri harakatni bekor qilish uchun Word qaytarish operatsiyasidan foydalanadi. Bekor qilish buyrug'i Edit menyusida va asboblar panelida joylashgan. Orqaga qaytarish buyrug'idan tashqari, bekor qilish buyrug'i ham mavjud. Tahrirlash / almashtirish buyrug'i yordamida Word -da mavjud matnni tahrirlash Word -da matnni topish va almashtirish qobiliyati katta matnni tahrir qilish (tahrirlash) jarayonini sezilarli darajada tezlashtiradi. Bundan tashqari, siz ushbu buyruq yordamida hujjatingizdagi maxsus formatlash variantlarini, maxsus belgilarni va boshqa ob'ektlarni topish va almashtirish uchun foydalanishingiz mumkin. SHA KHL O Federal ijro etuvchi hokimiyat organlarida elektron hujjatlar bilan ishlashning o'ziga xos xususiyatlarini belgilovchi asosiy manba bu "Federal ijroiya organlarida ish yuritish qoidalari", V1 bo'lim (Hukumat qarori bilan tasdiqlangan). Rossiya Federatsiyasi 2009 yil 15 iyundagi 477 -son). Federal ijro etuvchi organlarda elektron hujjatlar bilan ishlashning o'ziga xos xususiyatlarini belgilaydigan shartlar federal ijroiya organining ish yuritish yo'riqnomasida aks ettirilishi kerak. Federal ijro etuvchi organning ish yuritish bo'yicha yo'riqnomasida elektron hujjat aylanishining idoraviy tizimidan foydalanish sharoitida elektron hujjatlarni yaratish, qabul qilish, qayta ishlash, saqlash va ulardan foydalanish tartibi, shuningdek elektron xabarlarni yuborish, qabul qilish va ro'yxatdan o'tkazish tartibi belgilab qo'yilgan. . Boshqa organlar va tashkilotlardan elektron hujjatlarni qabul qilish va elektron hujjatlarni jo'natish federal ijroiya organi idorasi tomonidan amalga oshiriladi. Elektron hujjatlar federal ijroiya organining elektron hujjat aylanishi tizimida yaratiladi, qayta ishlanadi va saqlanadi. Federal ijroiya organida tuzilgan va federal ijroiya organiga taqdim etilgan hujjatlar chop etilgan Nusxa , hujjatlarni elektron tasvirlarini skanerlash va yaratgandan so'ng elektron hujjat aylanish tizimiga kiritilgan. Hujjatning elektron tasvirini elektron hujjat aylanish tizimiga kiritish, ehtimol u tekshirilgandan so'ng (hujjatning elektron tasvirini asl hujjat bilan solishtirish), elektron tasvirning asl hujjatga mosligini tasdiqlash yordamida amalga oshiriladi. elektron imzo ushbu protsedurani bajaradigan Yozuvlarni boshqarish xizmatining xodimi. Idoralararo elektron hujjat aylanishi tizimi orqali qabul qilingan elektron xabarlar, ish yuritish bo'yicha yo'riqnomada belgilangan tartibda, federal ijroiya organining elektron hujjat aylanishi tizimida ro'yxatga olinadi. Federal ijroiya organining elektron hujjat aylanishi tizimi idoralararo elektron hujjat aylanish tizimi orqali yuborilgan va qabul qilingan elektron xabarlarni ro'yxatga olishni (hisobga olishni) va tizimga kiritishni ta'minlashi kerak. Elektron xabarni federal ijro etuvchi organning elektron hujjat aylanishi tizimiga yuklashda, elektron xabarning tegishli XML faylidagi ma'lumotlardan olingan hujjatning ro'yxatga olish va nazorat kartochkasi maydonlarini to'ldirish uchun foydalanish mumkin. elektron shakl . Ish yuritish bo'yicha ko'rsatmalar elektron hujjatlar loyihalarini SHA KHL O tayyorlash, bajarish va tasdiqlashga muvofiq amalga oshirilishini nazarda tutishi kerak umumiy qoidalar qog'ozdagi o'xshash hujjatlar bilan bog'liq ish yuritish. Elektron hujjatda xuddi shunday hujjat uchun tafsilotlar qog'ozga o'rnatilgan bo'lishi kerak, muhr izi bundan mustasno. Federal ijroiya organida elektron hujjatlarning haqiqiyligini tasdiqlash uchun elektron raqamli imzo ishlatiladi. Amaldagi elektron raqamli imzo vositalari belgilangan tartibda sertifikatlanishi kerak. Boshqa organlardan yoki tashkilotlardan elektron hujjatlar kelib tushganda, federal ijroiya organining Yozuvlarni boshqarish boshqarmasi elektron raqamli imzoning haqiqiyligini tekshiradi. Elektron hujjatlarni ko'rib chiqish va kelishish, shuningdek, elektron shaklda, ichki ijro etuvchi hujjatlarni (hisobotlar, xizmat ko'rsatmalari, sertifikatlar, xulosalar va boshqalar) imzolashda, federal ijro etuvchi organning elektron hujjat aylanish tizimida, harakatlarni tasdiqlash usullari. elektron raqamli imzo ishlatilmaydigan elektron hujjatlar bilan. Bunday qoidalar, agar ushbu federal ijro etuvchi organda qo'llaniladigan dasturiy ta'minot hujjatni imzolagan yoki tasdiqlagan shaxsni aniq aniqlash imkonini beradigan bo'lsa, o'rnatilishi mumkin. Elektron hujjat haqida majburiy ma'lumotlar Federal ijro etuvchi organning elektron hujjat aylanishi tizimida hujjatlarni ro'yxatga olish va qidirish uchun, federal ijroiya organlarida ish yuritish qoidalariga muvofiq, ro'yxatga olish va nazorat kartasiga kiritilgan hujjat haqidagi majburiy ma'lumotlar ishlatiladi. quyidagi jadvalga muvofiq. Hujjat ma'lumotlarining nomi Ro'yxatga olish va nazorat kartasiga kiritilgan ma'lumotlarning tavsifi 1. Qabul qiluvchi Tashkilotning to'liq rasmiy va qisqartirilgan nomi yoki familiyasi, shaxsning bosh harflari - hujjatni yuboruvchi (hujjat shakliga yoki fuqaroning murojaatida ko'rsatilgan ma'lumotlarga muvofiq) 2. Qabul qiluvchi Tashkilotning to'liq rasmiy va qisqartirilgan nomi yoki familiyasi, shaxsning bosh harflari - hujjatni oluvchi ("Qabul qiluvchi" o'zgaruvchiga muvofiq) 3. Hujjatni imzolagan "Imzo" ga muvofiq SHA KHL O shaxsning lavozimi, familiyasi va bosh harflari 4. Hujjat turi Hujjat shaklidagi hujjat turini ko'rsatishga muvofiq yoki hujjatning mazmunini baholash asosida 5. Hujjat sanasi Hujjatda muallif ko'rsatgan sanaga muvofiq yoki konvertdagi pochta markasi asosida, agar hujjatda sana bo'lmasa. 6. Hujjat raqami Hujjatga muallif tomonidan berilgan raqam bo'yicha 7. Hujjatni qabul qilish sanasi Kvitansiya yozuvida ko'rsatilgan sana (kiruvchi shtamp) 8. Kiruvchi hujjat raqami Kirish shtampidagi raqam (kiruvchi shtamp) 9. Hujjatning chiqish raqami va sanasiga havola Tegishli rekvizitda ko'rsatilgan ma'lumotlarga muvofiq 10. Matn nomi Xulosa hujjat (matn boshiga) 11. Ishlar indeksi Hujjatning joylashuvini ko'rsatuvchi holatlar nomenklaturasi bo'yicha ish indeksi 12. Hujjatlarni qayta yuborish haqida ma'lumot Hujjat to'g'risidagi qaror asosida ("Amalga oshirish bo'yicha ko'rsatmalar" rekviziti) 13. Asosiy hujjat varaqlari soni Asosiy hujjatning varaqlari soni 14. Arizalar soni Arizalar soni 15. Arizalar varaqlarining umumiy soni Arizalar varaqlarining umumiy soni 16. Hujjatni bajarish bo'yicha ko'rsatma Hujjatning bajarilish xarakterini va muddatini belgilaydigan qaror yoki rahbarning buyrug'i 17. Ijrochining lavozimi, familiyasi va bosh harflari Ijrochining lavozimi, familiyasi va bosh harflari 18. Maxfiylik xabari "Hujjatga kirishni cheklash grifi" rekvizitiga muvofiq ("Uchun rasmiy foydalanish "," Maxfiy SHA KHL O "," tijorat siri " va boshq.) Ish yuritish bo'yicha yo'riqnoma federal ijroiya organining elektron hujjat aylanish tizimiga hujjatlar to'g'risidagi qo'shimcha ma'lumotlarni kiritishni nazarda tutishi mumkin. Elektron hujjat haqidagi qo'shimcha ma'lumot quyidagilarni o'z ichiga olishi mumkin: hujjat muallifining ismi (agar muallif elektron hujjatni qabul qiluvchiga (jo'natuvchiga) to'g'ri kelmasa), hujjatni rasmiylashtirish muddatini o'tkazish to'g'risidagi belgi, hujjatning saqlash muddati, elektron hujjatga qo'shimchalarning nomlari, kalit so'zlar va boshqalar. KOMPYUTERDAGI HUJJATLAR YARATISH UCHUN dasturiy ta'minot. Matn protsessorlari. Ilova sohasi bo'yicha tasniflash va ularni hisoblash kompyuterlarida foydalanish darajasi Axborot texnologiyalari birinchi navbatda dastur sohasi va undagi kompyuterlardan foydalanish darajasiga ko'ra tasniflanishi kerak. Bunday qo'llanilish sohalari mavjud axborot texnologiyalari fan, ta'lim, madaniyat, iqtisod, ishlab chiqarish, harbiy ishlar va boshqalar kabi. Axborot texnologiyalarida kompyuterlardan foydalanish darajasiga ko'ra, kompyuter va kompyuter bo'lmagan texnologiyalar ajratiladi. Ta'lim sohasida axborot texnologiyalari ikkita asosiy vazifani hal qilish uchun ishlatiladi: o'qitish va boshqarish. Shunga ko'ra, kompyuter va kompyutersiz o'qitish texnologiyalari, kompyuter va kompyutersiz ta'limni boshqarish texnologiyalari mavjud. O'qitishda axborot texnologiyalari, birinchi navbatda, taqdimot uchun ishlatiladi ta'lim ma'lumotlari talabalar, ikkinchidan, uning assimilyatsiya muvaffaqiyatini nazorat qilish. Shu nuqtai nazardan, axborot; O'qitishda ishlatiladigan texnologiyalar ikki guruhga bo'linadi: ta'lim ma'lumotlarini taqdim etish texnologiyalari va bilimlarni boshqarish texnologiyalari. Ta'lim ma'lumotlarini taqdim etish uchun kompyutersiz axborot texnologiyalariga qog'oz, optik va elektron texnologiyalar kiradi. Educational ta'lim ma'lumotlarini taqdim etish orqali bir -biridan farq qiladi va shunga muvofiq qog'oz, optik va elektronga bo'linadi. Qog'ozga asoslangan o'qitish vositalariga darsliklar, o'quv va o'quv qurollari ; optik - epipektorlarga, proyektorlarga, proyektorlarga, kinoproyektorlarga, lazer ko'rsatkichlariga; elektron televizorlar va lazer diskli pleerlarga. Ta'lim ma'lumotlarini taqdim etish uchun kompyuter axborot texnologiyalari quyidagilarni o'z ichiga oladi. Kompyuterni o'qitish dasturlaridan foydalanadigan texnologiyalar; SHA KHL O Multimediya texnologiyasi; Masofadan o'qitish texnologiyalari. Matn protsessorlari va elektron jadvallar Bugungi kunda matnli hujjatlar bilan ishlash qulay va ishonchli usul bo'lgan shaxsiy kompyuterlar yordamida amalga oshirilmoqda. Dasturiy ta'minot , kompyuter yordamida hujjatlarni qayta ishlash uchun mo'ljallangan, shartli ravishda matn muharrirlari va matnli protsessorlarga bo'linadi. Matn muharrirlari - eng oddiy matnlarni tahrir qilish uchun mo'ljallangan eng oddiy dasturlar. Ularda odatda zamonaviy formatlash vositalari yo'q. Kompyuterda turli tijorat hujjatlari, hisobotlar va boshqalarni tayyorlashda. oddiy muharrirlar va nashriyot tizimlari o'rtasida oraliq o'rinni egallaydigan matn muharrirlaridan foydalanish juda muhim. Bu muharrirlar, bir tomondan, o'qish uchun juda qulay va murakkab va qimmat uskunalarni talab qilmaydi, boshqa tomondan, ular murakkab hujjatlarni yaratish uchun zarur bo'lgan barcha vositalarga ega. Bunday dasturlar matn protsessorlari deb ataladi. Mamlakatimizda eng ko'p ishlatiladigan matnli protsessor MS Office paketiga kiritilgan Word. Bu muharrir o'rganish uchun etarlicha sodda va nashriyot tizimlariga xos bo'lgan ko'p operatsiyalarni bajarishga imkon beradi. Har qanday matn muharririda kompyuterda matn tayyorlash ikki qismdan iborat: matn kiritish va matnni tahrirlash. Matn kiritish odatda klaviatura yordamida amalga oshiriladi, lekin boshqa variantlar ham mumkin, masalan, skaner yordamida matn kiritish, uni matnli faylga aylantirish va muharrir yordamida tahrir qilish. Word sizga ishlashga imkon beradi katta miqdor shriftlar, bu borada, birinchi navbatda, tashqi ko'rinishiga, hajmiga, uslubiga mos shriftni tanlash kerak. Shriftga muvofiq ishlab chiqilgan harflar, raqamlar, maxsus belgilar to'plami tushuniladi yagona talablar ... Shriftlar ham turiga ko'ra farqlanadi - tekis, kursiv, qalin, pastki chizilgan va boshqalar. Ref.rf saytida joylashtirilgan To'g'ri tanlov shrift turi va uning soni asosan kiritilgan matnning xarakteriga bog'liq. Windows uchun shriftlarni o'rnatish amalga oshiriladi. Shriftlarni tanlash tartibi ko'pgina Windows ilovalari tomonidan qo'llab -quvvatlanadi, shu jumladan. va Word. SHA KHL O Shriftni tanlagandan so'ng, matn chop etilishi kerak bo'lgan varaqning hajmini belgilash tavsiya etiladi. "Qog'oz o'lchami" yorlig'i ("Sahifani sozlash" menyusi) qog'ozning o'lchamini va yo'nalishini ko'rsatadi. E'tibor bering, matnning istalgan yo'nalishi uchun, qog'oz varag'i, bosib chiqarishda odatdagidek printerga kiritiladi. Matn muharririda ishlashning keyingi bosqichi - yozilgan matnni tahrirlash. Tahrirlash odatda sarlavhalar dizayni, paragraflarda qizil chiziq qo'yish, matnga rasmlar, grafikalar va boshqa grafik materiallarni kiritish, giperhavola yaratish, shrift nusxasini o'zgartirish va ma'lumotlarni ko'chirish degan ma'noni anglatadi. Matn protsessorida matnni tahrir qilish bo'yicha barcha harakatlar tanlangan fragmentlarda bajariladi. To'liq chiziqni belgilash uchun sichqonchani ko'rsatgichini chiziqning chap chegarasiga, yuqori o'ng burchakni ko'rsatadigan o'qqa aylanmaguncha o'tkazish kifoya. Shundan so'ng siz chap tugmani bosishingiz kerak. So'zni tanlash uchun sichqoncha ko'rsatgichini unga suring va chap tugmani ikki marta bosing. Siz kursorni ichiga qo'yib, sichqonchaning chap tugmachasini uch marta bosish orqali paragrafni tanlashingiz mumkin. Matnni tahrir qilish amallari kontekstga sezgir menyu yordamida ham amalga oshirilishi mumkin. Word matn muharriri bir nechta foydalanuvchilarga hujjatlarni tahrirlash va keyin asl hujjatda qilingan tahrirlarni birlashtirishga imkon beradigan vositalarga ega. Bu vositalarga izohlar, tuzatishlar va hujjatlarni tarqatish kiradi. Hujjatga o'zgartirish kiritmasdan foydalanuvchilarga matnga izoh berishiga ruxsat berish uchun u sharhlarni kiritish huquqi bilan himoyalangan bo'lishi kerak. Hujjatga o'zgartirish kiritish qobiliyati tuzatish kiritish huquqi bilan himoyalanishga imkon beradi. Maksimal himoya qilish uchun parol ishlatiladi. Agar hujjatni tahrirlashda bir nechta foydalanuvchi ishtirok etsa, barcha o'zgarishlarni birdaniga ko'rish uchun barcha tuzatishlar va eslatmalarni asl hujjatga birlashtirish mumkin. Manba fayli - bu tuzatishlarni birlashtirmoqchi bo'lgan hujjat. Hujjatga kiritilgan tuzatishlar, agar ular belgilanmagan bo'lsa, birlashtirilmaydi. Foydalanuvchi tuzatishlarni qabul qilish yoki rad etish imkoniyatiga ega. SHA KHL O Ko'pincha, matnni tahrir qilayotganda, uni boshidan oxirigacha va aksincha o'tish juda muhimdir. Agar matn etarlicha katta bo'lsa va ko'plab grafik tasvirlar bo'lsa, bu protsedura ko'p vaqtni oladi. Ko'chirish uchun "Tahrirlash / O'tish" variantidan foydalanishingiz mumkin. Shuningdek qulay vositalar qidiruv - bu Xatcho'p. Matnni yozgandan va tahrir qilgandan so'ng, uni saqlash va / yoki chop etish juda muhimdir. Word matn muharriri matnni printerda chop etish uchun keng imkoniyatlarga ega. Chop etish menyusi sizga quyidagilarga imkon beradi: ‣‣‣ tegishli maydonda matn nusxalari sonini belgilash; ‣‣‣ chop etiladigan sahifalar sonini ko'rsatish (barcha sahifalar, faqat belgilangan sahifalar, alohida sahifalar yoki sahifalar ketma -ketligi); ‣‣‣ Agar matnlarni darhol yoki boshqa mashinada chop etish juda muhim bo'lsa, unda barcha matnni maxsus bosma faylga (Faylga chop etish) chiqarish foydalidir. Ushbu operatsiyadan so'ng siz ushbu faylni istalgan printerda chop etishingiz mumkin. Additional qo'shimcha parametrlarni sozlash, printerni tanlash, uning xususiyatlarini ko'rish va o'zgartirish. Albatta, Word imkoniyatlari yuqorida aytib o'tilganlar bilan chegaralanib qolmaydi, balki ancha kengroq. Xususan, tahrirchi matn qismlarini ro'yxat ko'rinishida loyihalashtirishga imkon beradi; izohlar tuzish; avtomatik ravishda tarkib jadvallarini yaratish; hujjatlarni loyihalashda uslublar va shablonlardan foydalanish; yozishni avtomatik tekshirish; matnga grafik moslamalarni, elektron jadvallarni kiritish; matnni ustunlarga ajratish va boshqalar Nazorat savollari 1. WORD matn muharririni ishga tushirish qanday amalga oshiriladi? 2. Murakkab strukturali hujjatlar qanday tashkil qilinadi? 3. Diskda mavjud bo‘lgan biror hujjatni o‘zgartirib boshqa nom bilan saqlash uchun nima ish bajariladi? 4. Instrumentlar panelini qanday chiqarish mumkin. 5. Komp’yutyer ekranida hujjatlarni qanday ko‘rinishlarda tasvirlash SHA KHL O mumkin? 6. Hujjat ichiga rasmlarni joylashtirish mumkinmi? 7. Matematik ifodalarni yozish qay tarzda amalga oshiriladi? Download 1.85 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|