Xarajatlar modellari
Buzilgan "talab egri" raqobatchilar bilan ziddiyat qilmaydigan firmaning xatti-
harakatlarini tasvirlaydi. Model bozor ishtirokchilarining xatti-harakatlari
uchun mumkin
bo'lgan variantlar mavjudligiga asoslanadi. Agar narx raqobatchilardan biri tomonidan
o'zgarsa, boshqalari mumkin bo'lgan echimlardan birini tanlashlari mumkin:
1) Narxlarni tenglashtirish
va yangi narxga moslashish
2) Raqobatchilardan biri narxlarning o'zgarishiga munosabat bildirmang
3) Bitta firma narxlarni ko'tarsin, qolganlari ushbu
firmadan keyin narxlarni
ko'taradilar. Sohadagi firmalar ba'zi savdolarni yo'qotadilar, shuning uchun
bitta
firma
narxni oshirsa
, boshqalari javob bermaydi.
4) Agar bozorda bitta firma narxlarni pasaytirgan deylik, agar raqobatchilar narxlarni
pasaytirmasa, firma ba'zi xaridorlarni ulardan oladi.
Agar bitta
firma narxlarni pasaytirsa
,
boshqa firmalar ham shunday qilishadi.
Xulosa: raqobatchining narxi pasayganidan keyin narxlarni
pasaytirish va narxning
o'sishiga munosabat bildirmaslik, oligopoliya bozorida buzilgan "talab egri" ning
mohiyatidir.
Oligopoliya bozorida talab egri chizig'i mavjud.
Oligopolist-shlab
chiqaruvchilarga
Oʻzbekistonda
sement
(asosan
Bekobod
,
Quvasoy
,
Ohangaron
,
Navoiy
shaharlarida joylashgan),
koʻmir
(
Angren
shahri,
Surxondaryo
viloyatining
Sariosiyo
(Shargʻun) va
Boysun
(Toʻda)
tumanlarida
joylashgan) ishlab chiqarishni misol keltirish mumkin.