28 mavzu: buxgalteriya hisobini konsepsiyasi va tamoyillari
buxgalteriya hisobi fanidan
- Bu sahifa navigatsiya:
- Konsolidallashgan balans tuzish uchun ish jadvali
- Tuzatish yozuvlari Konsolidallas hgan balans
| Balans moddalari
|
Ona kompaniya |
Kizalok kompaniya | |
|
| |||
|
Kassa Boshqa aktivlar |
100 000 760 000 |
25 000 60 000 | |
|
Aktivlarjami: |
860 000 |
85 000 | |
|
Kreditorlar Oddiy aktsiyalar Reinvestitsiya qilingan foyda |
60 000 600 000 200 000 |
10 000 55 000 200 000 | |
|
Passivlar jami: |
860 000 |
85 000 | |
|
Faraz qilaylik, ona kompaniya qizaloq kompaniyaning 100 foiz aktsiyasini | |||
balans qiymatida naqd pulga sotib oldi. Qizaloq kompaniyaning balans qiymati 75000 (85000 10000). Ona kompaniyaning buxgalteriya hisobida bu muomala quyidagi ko’rinishda bo’ladi:
Dt 0610 «Qimmatli qog’ozlar» 75000 so’m Kt 5010 «Milliy valyutadagi pul mablag’’lari 75000 so’m Konsolidallashgan balans tuzish uchun ish jadvali:
|
Moddalar |
Ona kompaniya balansi |
Qizaloq kompaniya balansi |
Tuzatish yozuvlari |
Konsolidallas hgan balans | ||
|
|
|
|
debet |
kredit |
| |
|
Kassa Uzoq muddatli moliyaviy qo’yilma Boshqa aktivlar |
25 000 75 000 760 000 |
25 000 voooo |
|
75 000 |
50 000 820 000 | |
|
Jami: |
860 000 |
85 000 |
|
|
870 000 | |
|
Kreditlar Oddiy aktsiyalar Reinvestitsiya qilingan foyda |
60 000 600 000 200 000 |
10 000 55 000 20 000 |
55 000 20 000 |
|
70 000 600 000 200 000 | |
|
Jami: |
860 000 |
85 000 |
75 000 |
75 000 |
870 000 | |
Konsolidallashgan balansni tayyorlashda qizaloq kompaniyaga qo’yilgan investitsiya hisobga olinmaydi. Bu muomala «Tuzatish yozuvlari» degan kataqda ko’rsatilgan.
Tuzatish yozuvlari konsolidallashgan balans tuaishda aktivlar va aktsioner kapitali summasini ko’rsatishda ikqilamchi hisobni bartaraf qiladi.
Konsolidallashgan balansda aktsioner kapitali ona kompaniyasining aktsioner kapitaliga teng.
Qizaloq kompaniyaga qo’yilgan investitsiyalarni tushirib holdirib qiza kompaniyaning aktsioner kapitali hajmiga tuzatish kiritilgandan so’ng konsolidallashgan balans quyidagicha bo’ladi.
Konsolidallashgan balans
Kreditorlar 70 000
Oddiy aktsiyalar 600 000
Reinvestitsiya qilingan foyda 200 000
Jami passivlar
IX.6. Korxona sifat ko’rsatkichlarining tahlili
Balansga asosan korxonaning to’lov qobiliyati va boshqa bir qancha sifat ko’rsatkichlarini aniqlash hamda taxlil qilish mumkin.
Balans ma’lumotlariga asosan korxonaning to’lov qobiliyati quyidagicha aniqlanadi.
Korxonaning mutloq to’lov qobiliyati
Pul mablag’’lari
Korxonaning qisqa muddatli majburiyatlari
Bu ko’rsatkich 0.2 yoki 20% dan kam bo’lmasligi kerak. SHu yo’l bilan hisoblab chiqilgan koeffitsient korxonaning qisqa muddatli qarz majburiyatlarini qanchasi zudlik bilan qaytarilishini ko’rsatadi.
Balans ma’lumotlari bo’yicha korxonaning sof aylanma mablag’’lari yoki kapitalini aniqlab olish uning istiqboddaga rivojlanishini tahriflaydi. Sof aylanma mablag’’lar yoki kapital
Aylanma aktivlar
Qisqa muddatli majburiyatlar
Sof aylanma mablag’’lar yoki kapital xajmi korxona tomonidan o’z qarzini to’lagandan so’ng uning potentsial rivojlanish qobiliyatini ta’riflaydi.
Sof aylanma mablag’’lar yoki kapitalining koeffitsienti quyidagicha topiladi:
Sof aylanma kapitali
Material ishlab chiqarish zaxiralari Sof aylanma kapitali
koeffitsient bir so’mlik sof aylanma kapitaliga necha pullik hali ishlab chiqarishga sarflanmagan material zaxiralari to’g’ri kelishini tahriflaydi. Butsday ma’lumotlarga asosan korxona menejerlari korxona holatini rivojlantirish bo’yicha tegishli qarorlarni qabul qilishadi.
Balans ma’lumotlaridan foydalaniladigan tashqi qiziquvchilar uchun korxona kapitalining strukturaviy ko’rsatkichlari (yoki to’lov qobiliyati, moliyaviy barqarorlig’i) muhim ahamiyatga ega.
Kapitalning strukturaviy ko’rsatkichlari korxonaga uzoq muddatli qo’yilmalar qo’ygan investorlar va kreditorlarning manfaatlarini ximoya qilish darajasini tahriflaydi. Ular korxonaning uzoq muddatli qarzlarini to’lash qobiliyatini aks ettiradi.
Mulk koeffitsienti (yoki xususiy kapitalni kontsentratsiyalash koeffitsienti) quyidagicha topiladi:
XK (Xususiy kalital)
Aktivlarningo’rtacha iillik qiimati
Bu koeffitsient bir yillikka teng yoki undan ortiq bo’lishi mumkin. U korxona egalarining korxonaga qo’yiltan mablag’’larning umumiy summasidagi ulushini ko’rsatadi. Korxona egalarining ulushi qanchalik ko’p bo’lsa, shunchalik korxona moliyaviy barqaror, iqtisodiy mustahkam bo’ladi va tashqi kreditorlarga qaram bo’lmaydi.
Korxonaning moliyaviy qarashli (Kmq) koeffitsienti huyidagicha aniqlanadi:
Qarz kapitali (Qk)
Xo’so’sii kapital (Xk)
Ushbu koeffitsient 0,5 dan kam bo’lmasligi, xamda maksimum 1 dan oshmasligi kerak. Mazkur koeffitsient 0,5 dan kichiq bo’lsa korxonaning taptsi qarz' beruvchilardan moliyaviy qaramligini tahriflaydi va uning 0 koeffitsientga yaqinlashishi korxonani moliyalashtirishda qarzga olingan mablag’’lar ulushini ko’payib borayotganini ko’rsatadi.
Download 0.95 Mb.
Do'stlaringiz bilan baham:
