37
XVII-
АСР ЕВРОПА ФАЛСАФАCИНИНГ
МАЪРИФИЙ ХУСУСИЯТЛАРИ
XVIII
аср фалсафасида
табиат ҳодисаларини
тушунтиришга нисбатан
қарашларда материализм
сезиларли даражада ривож-
ланади. Француз материа-
лизми оламшумул тарихий
аҳамият касб этади: у ўрта
асрлар схоластикасига қар-
ши чиқибгина қолмасдан,
балки ўз дунѐқараши ва
дунѐвий манфаатларини
ҳам асослашга ҳаракат
қилади.
Албатта, XVIII аср фал-
сафаси бир жинсли эмас:
унда материалистик дунѐ-
қараш мўлжаллари ҳам,
идеалистик дунѐқараш
мўлжаллари ҳам, ате-
истик ва деистик қараш-
лар ҳам мавжуд. Акса-
рият ҳолларда идеализм
ва материализм,
дин ва
фан ѐнма-ѐн туради.
38
XVIII
аср француз маърифатчиларининг асосий қарашлари
Маърифатпарварлик фалсафаси Фаранцияда XVIII асрда
Буюк француз инқилоби арафасида ва инқилоб даврида тарқалган.
Атеизм - фалсафадаги
ҳар қандай кўринишдаги
Худонинг мавжудлигини,
шунингдек, динни
бутунлай инкор
этувчи йўналиш
Моддиюнчилик (материализм) –
фалсафадаги борлиқнинг яратилишида
мустақил идеал (руҳий) ибтидони
тан олмайдиган ва олам, унинг ҳодисалари,
инсонни табиий фанлар нуқтаи назаридан
тушунтирувчи йўналиш
Таниқли вакиллари
Мелье, Ламетри, Дидро,
Гольбах