3-Amaliy ish (Assembler tilida asosiy operatorlar bilan ishlash) Berilgan misollarni jurnalda keltirilgan tartib raqamingizga mos ravishda tanlang va uni keltirilgan ifodalar bo‘yicha Assembler tilida dasturini tuzing

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI

“Kompyuterni tashkil etilishi” fanidan

3-amaliy ishi

Mavzu: “Assembler tilida asosiy operatorlar bilan ishlash”

Guruh: 317-20
Bajardi: Abdullayev Fazliddin

TOSHKENT 2022

3-Amaliy ish (Assembler tilida asosiy operatorlar bilan ishlash)
Berilgan misollarni jurnalda keltirilgan tartib raqamingizga mos ravishda tanlang va uni keltirilgan ifodalar bo‘yicha Assembler tilida dasturini tuzing.
a) Assembler tilini va dastur uchun foydalanadigan ID ni (Integrallashgan muhit) tavsiflang
b) Natijani izohlarda to‘laqonli yoritib bering
c) Natija markaziy protsessorda (CПУ) qanday ifodalanishini ko‘rsating (Tafsiya: Delphi muhiti )
a) Assembler tili
Assembler tili kompyuterning barcha funktsional birliklarining operatsion tizim bilan o'zaro ta'sirini yaxshiroq tushunishga imkon beradi. Assembler tili - bu operatorlar va protsessor komandalari o'rtasida bir-birini yozishmalarga ega maxsus dasturiy tildir. Har bir protsessor turi yoki protsessorlarning butun oilasi uchun assembler tili mavjud, chunki assembler tili bo'yicha yo'riqnomalar mashina yo'riqnomasi tizimi bilan bir-birini yozishmalarga ega bo'lishi kerak va kompyuter arxitekturasiga muvofiq bo'lishi kerak. Ushbu ma’ruzada 16 bitli 8086-88 Intel protsessoriga oid buyruqlar ko'rsatmalarni o'z ichiga oladi. 8086-88 mikroprotsessorlari birinchi 640 KB (kilobayt) asosiy xotiraga (RAM) va 65536 baytlik kirish/chiqish manzil maydoniga ajratilgan 1 (MB) megabaytning asosiy manzil maydoni bilan ajralib turadi.
Assembler tilining manba kodini mashina ko'rsatmalariga o'zgartiradigan dastur. Assembler dasturlari juda samarali bo'lishi mumkin. Dastur qobiliyatlari va qobiliyatlari teng bo'lgan dasturchilar tomonidan Assembler tilida ishlash yuqori darajadagi tilda yozilgan dasturdan ko'ra ixcham va tezroq dastur ishlab chiqaradi. Bu deyarli barcha kichik va o'rta dasturlar uchun amal qiladi. Assembler tili dasturi juda to'g'ri. Ushbu til dasturchining barcha apparat bilan bevosita ishlashiga imkon berganligi sababli, assembler dasturi boshqa dasturlarda mavjud bo'lmagan narsalarni bajarishi mumkin.
Birlashtiruvchi til dasturini ishlab chiqish va disk raskadrovka qilish vaqt talab qiladigan bo'lsa-da, bu xotirada kam joy ajratadigan va asta-sekin kompyuterlarda ham tezkor tezlikka erishish imkonini beradigan kichik bajariladigan modullarga olib keladi. Assembler tili asosan dasturlarning individual segmentlarini (ish tezligini oshirish va uskunaga bevosita kirish), shuningdek alohida qurilmalarning dasturlashtirilgan xotirasida saqlanadigan tizim dasturlarini yozish uchun ishlatiladi.
Assembler tilining asosiy kamchiliklari, kompyuterning bir turiga yoziladigan dasturni boshqa komputer turlarida ishlatish mumkin emas, chunki har bir kompyuter oilasi uchun boshqa assembler tili ishlatiladi. Agar yaratiladigan dastur turli xil kompyuterlarda ishlatilsa, u yuqori darajadagi tillarda ishlab chiqilishi kerak va u kompyuter arxitekrurasining xususiyatlarini dasturiy ta'minotdan foydalanish qulayligi va portativ kodni olish uchun yashirishi kerak. Delphi — dasturlash tillaridan biri. Borland firmasi tomonidan ishlab chiqarilgan. Delphi dasturlash tili ishlatiladi va avvaldan Borland Delphi paketi tarkibiga kiritilgan. Shu bilan bir qatorda 2003-yildan hozirgacha qoʻllanilayotgan shu nomga ega bo'lgan. Object Pascal — Pascal tilidan bir qancha kengaytirishlar va toʻldirishlar orqali kelib chiqqan boʻlib, u ob’yektga yoʻnaltirilgan dasturlash tili hisoblanadi.
b)
Varinat №2
b+5(a+c)*2;
a=2, b=3, c=1 bo`lsin,
3+10*(2+1)=33 natija chiqishi kerak:
Delphi dasturlash muhitidan foydalanamiz:
Quyidagi ketma-ketlikda Console Application oynasini ochamiz:


Console oynasiga dastur kodini yozamiz va natijasini chiqaramiz:

c)
Quyidagi ketma-ketlikda CPU ni ochamiz va natijaning CPU dagi korinishi hosil bo`ladi: