3-amaliy mashg‘ulot. (4 soat) Iqtisodiy jarayonlarni chiziqsiz regressiya tenglamalari asosida ifodalanishi Maqsad

3-amaliy mashg‘ulot. (4 soat)


Iqtisodiy jarayonlarni chiziqsiz regressiya tenglamalari asosida ifodalanishi


Maqsad: ko’p omilli korrelyatsiyaning holati, ko’p omilli regression bog’lanishlarni hisoblash, korrelyatsiya koeffitsientiga ta’sir etuvchi omillar, bevosita eng kichik kvadratlar usuli, elastiklik koeffitsientlar. Excel dasturida regressiya omilini aniqlash
Texnik vosita: kompyuter, video proektor, Windows operatsion sistemasi ta’minoti, Excel dasturi.

Ta’kidlash joizki, kompьyuterda regressiya parametrlarini baholashda foydalanish mumkin. Aniqlangan qiymatga asosan variatsiya natijalarining 12,7% o‘zgarishi x omilning o‘zgarishi bilan bog‘likligini anglatadi. xi ning haqiqiy qiymatlaridan foydalanib, regressiya tenglamasining natijaviy qiymatini- ŷi ni aniqlanadi. O‘rtacha hatolik approksimatsiya – Ā ni qiymatini topamiz. Quyida keltirilgan formulaga muvofiq hisob-kitoblar amalga oshiriladi. Natija yuqorida keltirilgan jadvalda aks etgan.

Olingan natija N0 gepoteza bu tenglama parametrlarini statistik jihatdan ahamiyatsizligi to‘g‘risida bayon etadi. Ushbu tenglama parametrlari bog‘lanishining nisbatan past ko‘rsatkichi va ko‘p bo‘lmagan kuzatishlarni taqqoslanganligi bilan izohlash mumkin.

4-amaliy mashg’ulot (6 soat)
Eng kichik kvadratlar usuli asimptotasi va geteroaksdatlik


Maqsad:EKKU usulida asimptotani o’lchash, geteroaksdatlik koefitsiyentini aniqlash, dasturiy ta’minot yordamida tahlil ishlarini olib boorish.
Texnik vosita: kompyuter, video proektor, Windows operatsion sistemasi ta’minoti, Excel dasturi.

Aloqadorlik bo’yicha Greynjer (Greynjer) testi sabab-oqibat bog’liqliklarining tanlangan yo’nalishlarini aniq asoslashga imkon beradi. Moliyaviy vaqtli qatorlarni prognozlash uchun EViews dasturi prognozlashning an’anaviy instrumentlaridan tashqari impulslarga javob berish tahlili va shartli geteroskedastlikni modellashtirishdan foydalanishga imkon beradi.

Statistik gipotezalarda ahamiyatlilik darajasi (α belgisi) to’g’ri gipotezani rad etish ehtimolideb ataladi (bu birinchi turdagi xatolik). Ahamiyatlilik darajasi α odatda 0,05 va 0,01 qiymatlarni qabul qiladi, bu esa birinchi turdagi xatolarning 5% va 1% gacha bo’lish ehtimoliga to’g’ri keladi.
Ma’lumotlarni kiritishning eng oddiy usuli Excel dasturidan ma’lumotlarni yuklash hisoblanadi. Buning uchun ma’lumotlarni to‘plash zarur.



Ko’rsatkichlarni tahlil qiluvchi orqali bir necha ma’lumot massivlari uchun asosiy statistik xarakteristikalar natijaviy jadvalini olish mumkun. Buning uchun quyidagi bosqichlar bajariladi:
- berilgan ma’lumotlar kiritiladi;
- bosh menyuda ketma-ket belgilar tanlanadi , bulardan keyin OK tugmasi bosiladi;
- dialog oynasi to’ldiriladi: – ko’rsatkichlarni qamragan diapazoni;
– guruhlanish qatorlar yoki ustunlar bo’yicha bajarilganligi tug’risida qo’shimcha ma’lumot;
– kelajak diapazonning eng yuqori chap belgisi;

– yangi ishchi varaqning nomi.



Keltirilgan jadval ma’lumotlariga ko’ra Y - iste’mol xarajatlarining o’rtacha qiymati-287,72; standart qiymati-16,2; minimum qiymati-195; maksimum qiymati- 399,2; X - Shaxsiy daromadining o’rtacha qiymati-308,54; standart qiymati17,99563; minimum qiymati-207,7; maksimum qiymati-431,8 ga teng bo’lishi aniqlandi.
Ushbu jadvaldagi iqtisodiy ko’rsatkichlarning asosiy xossasiga ko’ra ajratilgan target guruhlardan iborat bo’lib Excel dasturida asimptotani aniqlash uchun beriladigan buyruqlar ketma ketligiga e’tibor berish kerak.

Amaliy mashg’ulotda yechilishi kerak bo’lgan misollar: