3-amaliy mashg`ulot. Kirxgof qonunlari. Potensial diagramma

Mustaqil ishlash uchun masalalar
1.23- masala. EYKlari va ichki qarshiliklari mos ravishda E₁=11,5 V, r₁=2,5 Ω, va E₂=16,5 V, r₂=6 Ω bo‘lgan ikkita o‘zgarmas tok manbalari qarshiligi R_yuk=30 Ω li yuklamaga parallel ulangan (1.15- rasm). Manbalar va yuklamadan o‘tuvchi toklar qiymati va yo‘nalishini, har bir manba rejimini va ular qismalaridagi kuchlanish pasayishini aniqlang.
Yechish. Toklar yo‘nalishini shartli ravishda ixtiyoriy tanlaymiz. va I_yuk toklarni aniqlash uchun Kirxgofning birinchi va ikkinchi qonunlariga ko‘ra 3 ta tenglama sistemasini tuzamiz:

1.16- rasm.

Tenglamalarga EYK va qarshiliklarning qiymatlarini qo‘yib va sistemani yechib, noma’lum toklarni topamiz:
.
manba yuklama rejimida, esa –generator rejimida ishlaydi. Shunga ko‘ra quvvat balansi tenglamasini tuzamiz:
,
,
.
1.24- masala. 1.17- rasmda keltirilgan zajirdagi qarshilikni va galvanik elementning EYKi E aniqlansin (manbaning ichki qarshiligi hisobga olinmasin).

1.17- rasm.

Zanjir parametrlari:

Yechish. Zanjirning d tuguni uchun qabul qilingan musbat tok yo‘nalishlarini e’tiborga olib, Kirxgofning 1- qonuni bo‘yicha tenglama tuzamiz:
.
Bundan noma’lum tokni aniqlaymiz:

doed kontur uchun Kirxgofning 2-qonunidan

.
e tugun uchun tuzilgan Kirxgofning 1- qonunidan

o- tugundan esa
EYK E ni aniqlash uchun Kirxgofning 2- qonuni asosida oebco kontur uchun tuzilgan tenglamadan foydalanamiz:
,