3 amaliy mashg’ulot Mavzu. Litosfera va uning tuzilish sxemasini chizish


Download 0.52 Mb.
Sana28.12.2022
Hajmi0.52 Mb.
#1018055
Bog'liq
Litosfera.

3 amaliy mashg’ulot Mavzu. Litosfera va uning tuzilish sxemasini chizish

Reja:

Litosfera grek tilida «tosh o’ram» ma’nosini anglatadi. Yerning qattiq holatdagi tosh o’ramining qalinligi okean tubida 5-7 km, quruqlikda 30-40 km va tog’li o’lkalarda 70-80 kmgacha boradi, u cho’kindi, metamorfik va magmatik tog’ jinslaridan tashkil topgan. Yer sathida, asosan, cho’kindi tog’ jinslari tarqalgan bo’lib, ularning qalinligi 20 km gacha, okean tublarida esa bir necha yuz metrga etadi. Ular tarkibi bo’yicha chaqiq. kimyoviy va organik chuqindilardan tashkil topgan bo’lishi mumkin. Chuqindilarning ostida 10-40 kmqalinlikdagi granit qobig’i joylashgan bo’ladi, okean tubida ular uchramaydi. Granit va okean chuqindilari kobig’i ostida bazal’t qobig’i joylashgandir. Uning qalinligi oke­an tubida 5-7 km va quruqlikda 20-30 km ga boradi.

  • Litosfera grek tilida «tosh o’ram» ma’nosini anglatadi. Yerning qattiq holatdagi tosh o’ramining qalinligi okean tubida 5-7 km, quruqlikda 30-40 km va tog’li o’lkalarda 70-80 kmgacha boradi, u cho’kindi, metamorfik va magmatik tog’ jinslaridan tashkil topgan. Yer sathida, asosan, cho’kindi tog’ jinslari tarqalgan bo’lib, ularning qalinligi 20 km gacha, okean tublarida esa bir necha yuz metrga etadi. Ular tarkibi bo’yicha chaqiq. kimyoviy va organik chuqindilardan tashkil topgan bo’lishi mumkin. Chuqindilarning ostida 10-40 kmqalinlikdagi granit qobig’i joylashgan bo’ladi, okean tubida ular uchramaydi. Granit va okean chuqindilari kobig’i ostida bazal’t qobig’i joylashgandir. Uning qalinligi oke­an tubida 5-7 km va quruqlikda 20-30 km ga boradi.

Yerning tosh urami satxining tashqi tuzilishiga rel’ef deyiladi. Rel’efning shakllanishi uning yoshini, morfologik tuzilishini, o’zgarishi va tarqalishi konuniyatlarini gemorfologiya fanini o’rganadi. Yer sathining tuzilishi, tarixiy taraqqiyoti, unda hayotning rivojlanishi asosan yerning ichki qismida vujudga keladigan tektonik jarayonlarga va iklimga bog’likdir. Erning muz k.oplamagan kuruklik satxdo 133,4 mln km- bulib, uning 55,7 mln km2 i tropik, 24,3 mln G’sh2i subtropik, 22,5 mln km1 i mu’tadil, 21,2 mln km2 i qutb mintaqalariga tug’ri keladi. Quruqlikning 10-11% i dehqonchilikda va 20% i yaylovlar o’rnida ishlatiladi. Dunyo aholisi jon boshiga 0,4 gektar dehqonchilik qiladigan er tug’ri keladi. Yer tekis, namlik va harorati yetarli bo’lgan gil, tog’ jinslaridan tashkil topgan bo’lsa, u yerda o’simlik, g’asharotlar va mikroorganik qoldiq chiqindilariga boyib, tuproq qatlamining hosil bo’lishi tezlashadi. Tuproq qatlamining qalinligi taxminan 1-3 metr bo’lib, u A, V, S qavatlardan iborat bo’ladi

  • Yerning tosh urami satxining tashqi tuzilishiga rel’ef deyiladi. Rel’efning shakllanishi uning yoshini, morfologik tuzilishini, o’zgarishi va tarqalishi konuniyatlarini gemorfologiya fanini o’rganadi. Yer sathining tuzilishi, tarixiy taraqqiyoti, unda hayotning rivojlanishi asosan yerning ichki qismida vujudga keladigan tektonik jarayonlarga va iklimga bog’likdir. Erning muz k.oplamagan kuruklik satxdo 133,4 mln km- bulib, uning 55,7 mln km2 i tropik, 24,3 mln G’sh2i subtropik, 22,5 mln km1 i mu’tadil, 21,2 mln km2 i qutb mintaqalariga tug’ri keladi. Quruqlikning 10-11% i dehqonchilikda va 20% i yaylovlar o’rnida ishlatiladi. Dunyo aholisi jon boshiga 0,4 gektar dehqonchilik qiladigan er tug’ri keladi. Yer tekis, namlik va harorati yetarli bo’lgan gil, tog’ jinslaridan tashkil topgan bo’lsa, u yerda o’simlik, g’asharotlar va mikroorganik qoldiq chiqindilariga boyib, tuproq qatlamining hosil bo’lishi tezlashadi. Tuproq qatlamining qalinligi taxminan 1-3 metr bo’lib, u A, V, S qavatlardan iborat bo’ladi

Litosferaning tuzilishi, Litosfera tarkibi

  • Litosferaning tuzilishi, Litosfera tarkibi
  • Erning tosh qobig'i - er Kora yuqori mantiya bilan mahkam bog'lab, u bilan bitta butun son hosil qiladi. O'rganish er qobig'i Va litosfera ilmiy tadqiqotlarni er yuzasida sodir bo'lgan jarayonlarni tushuntirishga imkon beradi va kelajakda sayyoramizning paydo bo'lishiga oldindan aytib berishga imkon beradi.

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yati.

  • 1 далимов Т.Н., Троицкий В.И. Эволюционная геология (история геологической эволюции Земли). – Ташкент: Университет, 2005
  • 2 Чечкин С.А. Основы геофизики. - Л. Гидрометеоиздат, 1990.
  • 3 Павлов А.Н. Геофизика. Общий курс о природе Земли. Учебник. – СПб.: изд.РГГМУ, 2006. – 454 с
  • INTERNET SAYTLARI

    www.Ziyo.net


Download 0.52 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling