3-Amaliyot Mavzu: os ishlashi monitoringi. Protsessorlar bilan ishlash. Ot protsessorini boshqarish

Savollar:

1. 
   Protsessor nima?
   
2. 
   Protsessor yadrosi vazifasi
   
3. 
   Protsessorlarni boshqarish tartibi?
   
4. 
   Protsessor xususiyatlari va registrlar bilan ishlash.
   
5. 
   Kompyuter protsessorlarining tuzilishilari va qanday ishlashlari
   
6. 
   Zamonaviy kompyuterlarda o‘rnatilgan protsessorlar va ularning muhim jihatlari.
   
7. 
   Matritsali va vektorli protsessorlar.
   
8. 
   Superkompyuter protsessorlari turlari va imkoniyatlari
   

Javoblar:

1. 
   Protsessor elektron qurilma, kompyuterda ma'lumotlarni qayta ishlash va dasturlarni boshlashdan javob beruvchi qurilma. Bu kompyuter "o'ziga" aytib, barcha hisob-kitoblarning va vazifalarning amalga oshirilishiga javob beradi.
   
2. 
   Protsessor yadro(lar)i kompyuterda ma'lumotlar bilan ishlashni amalga oshiradigan qurilmalar hisoblanadi. Bu yadrolar, kompyuterda yuklangan programlarni qayta ishlab, ma'lumotlar bilan qayta ishlashni amalga oshiradilar.
   

Her bir yadro, katta sonli ma'lumotlarni tekshirish, ularni hisoblash va saqlash, grafikali interfeysni ishlatish, internetda suratga olish va boshqa yordamchi vazifalarni bajarishga imkon beradigan kuchli mikroprotsessorlarni o'z ichiga oladi.

Bugungi kunda, ko'p yadroli protsessorlar mavjud, masalan, 2, 4, 8, 16 yadroli va undan ko'p yadroli protsessorlar. Bu yadroli protsessorlar, bir nechta vazifalarni bir vaqtning o'zida bajarish imkonini beradigan kuchli hisoblash qurilmalari hisoblanadi.

3. 
   Protsessorlarni boshqarish tartibi, kompyuter turi va ishlash xususiyatlariga bog'liq bo'lib, bir qator protseduralaridan o'tkaziladi. Umumiy tartib quyidagicha:
   

Bootlash - kompyuter yoki operatsion tizim yuklanishida protsessorning boshlang'ich sozlamalari belgilanadi.
Ma'lumotlarni yuklash - protsessor, yaddoshi yoki bir nechta har diskdan ma'lumotlarni o'qib olishadi va yotqizish bo'yicha ma'lumotlarni yotadi.
Amalga oshirish - protsessor, yotgan ma'lumotlarni o'qib chiqaradi va yuklangan dasturni bajarish uchun barcha zarur funksiyalarni yuklab olishadi.
Natijalarni qaytarish - protsessor, amalga oshirilgan dastur natijalarini ekranda ko'rsatadi yoki faylda saqlab qo'yadi.
Tugatish - dastur tugatilganida yoki kompyuter yopilganida protsessor barcha ishlarni tugatadi va yotqizilgan ma'lumotlarni yoddan o'chiradi.

4. 
   Protsessorning asosiy xususiyatlari shulardir:
   

Taktilar soni: Protsessor taktilar sonini hisoblash uchun ishlatiladi. Bu son, protsessorning har bir taktilar yuzasidan o'tkazilgan ma'lumotlarni hisoblashda va foydalanishda katta ahamiyatga ega.
Takt chastotasi: Protsessor takt chastotasi, protsessorning yod olish va bajarishning tezligini ta'minlaydi. Bu tezlik MHz (megahertz) yoki GHz (gigahertz) ko'rinishida ko'rsatiladi.
Tugmalar va maniyalar: Protsessor, yod ochish va yopish, yuklab olish va saqlash kabi amallarni bajarganda tugmalar va maniyalar ishlatadi.
Registrlar: Protsessorning ichki xotirasidagi registrlar, har qanday aritmetik amalni bajarish va natijalarni saqlash uchun ishlatiladi. Registrlar, xususiy va umumiy maqsadlar uchun bo'lib, umumiy maqsadli registrlar, har bir protsessor taktili uchun xususiy registrlar kabi turlari mavjud.

5. 
   Quyidagi protsessor turlari ko'p ishlatiladi:
   

Central Processing Unit (CPU) - Bu, kompyuterda har bir amalni bajarish uchun ma'lumotlarni olish va bajarish uchun ishlatiladigan standart protsessor turi.
Graphics Processing Unit (GPU) - Bu, axborotni rasmlar va videolarga aylantirish uchun ishlatiladigan protsessor turi. Bu, kompyuter o'yinlarida yoki 3D model yaratishda foydalaniladi.
Digital Signal Processing (DSP) - Bu, avtomatik tushlik va digtal audio kabi xususiyatlar uchun ishlatiladigan protsessor turi.
Application-Specific Integrated Circuit (ASIC) - Bu, maxsus maqsadlar uchun ishlab chiqarilgan protsessor turi, masalan, telefon, elektron kitob yoki smart kartlar uchun ishlatiladi.

6. 
   Zamonaviy kompyuterlarda, ko'pgina xususiyatlarni o'z ichiga olgan va amalda o'zgarishlarga o'rganishi mumkin bo'lgan har qanday turlardagi protsessorlar ishlatiladi. Bu turlar CISC (Complex Instruction Set Computing) va RISC (Reduced Instruction Set Computing) protsessorlari.
   

7. 
   Matritsali va vektorli protsessorlar, yuqori samaradorlik darajasi talab etadigan matematik amallarni bajarish uchun xususiy xususiyatlarga ega bo'lgan xususiy kompyuter protsessorlardir.
   

Matritsali protsessorlar, katta sonli matritsalarning hisoblanishi uchun xususiy qilingan. Ular matritsa ko'nikmalarini va matritsalarning ko'paytirilishlarini barcha muhim matematik amallarni bajarish uchun xususiy tuzilmalarga ega.

Vektorli protsessorlar esa, vektorlar bilan ishlash uchun tuzilgan. Ushbu protsessorlar tezkor, kuchli hisoblashga yordam beradi va bir nechta matematik amallarini bir marta bajarish imkoniyatini beradi