3. Baholash Kalkulatsiya Schyotlar tizimi

8-modda. Sintetik va analitik hisob

• 8-modda. Sintetik va analitik hisob
• Sintetik hisob qonun hujjatlarida belgilanadigan tartibda buxgalteriya hisobi ob'ektlari haqidagi ma'lumotlarni muayyan iqtisodiy belgilari bo‘yicha umumlashtirish yo‘li bilan amalga oshiriladi.
• Analitik hisob buxgalteriya hisobi ob'ektlari haqidagi batafsil buxgalteriya axborotini shakllantirish maqsadida buxgalteriya hisobining sub'ekti tomonidan mustaqil ravishda belgilanadigan tartibda yuritiladi

• Sintetik scho’t - grekcha “synthetikos” — sintezlangan, yig’ma, umumlashgan, birlashgan ma’nolarini bildirib, xo’jalik mablag’lari va muomalalari to’g’risida umumlashgan axborotlarni aks ettiradi.

• 1010-“Xom-ashyo va materiallar” scho’ti
• Debet Kredit

Boshlang’ich qoldiq 20 000
1) 10 000
Oborot: 10 000	Oborot: -
Oxirgi qoldiq 30 000

• Analitik scho’t – grekcha “analytikos” — bo’laklash, ajratish ma’nolarini bildirib, hisob ob’yektlarini batafsil tavsiflash maqsadida qo’llaniladi. Sintetik va analitik scho’tlar o’rtasida o’zaro bog’liqlik va aloqadorlik mavjud.

• Rezina qo’lqop
• Debet Kredit

Operatsiya raqami	Soni, dona	Bahosi, so’m	Summa, so’m	Operatsiya raqami	Soni, dona	Bahosi, so’m	Summa, so’m
Boshlang’ich qoldiq	4	3000	12000	2) 4)
1)	1	3000	3000
Oborot	1	-	3000	Oborot	-		-
Oxirgi qoldiq	5	3000	15000

• Rezina etik

Operatsiya raqami	Soni, dona	Bahosi, so’m	Summa, so’m	Operatsiya raqami	Soni, dona	Bahosi, so’m	Summa, so’m
Boshlang’ich qoldiq	2	4000	8000
1) 3)	2	3500	7000
Oborot	2	-	7000	Oborot		-
Oxirgi qoldiq	4	3750	15000

• Debet Kredit

• Ikki yoqlama yozuv – bu har bir xo’jalik operatsiayasni, u qanday turdagi balans o’zgarishiga olib kelishidan qat’iy nazar, bir vaqtda va o’zaro aloqador holda, bir xil summada bitta schotning debetida va ikkinchi schotning kreditida aks ettirish usuli.

Хo'jalik mablag'lari(aktivlar)ning tarkibi, jоylanishi, harakati va ularning manbalaridagi hamda maqsadli tayinlanishidagi o'zgarishlarni bir-biriga sоlishtirib, ma'lum bir sanaga qiymat ifоdasida umumlashtirilgan hоlda aks ettirish usuli buхgalteriya balansi deyiladi.

• Хo'jalik mablag'lari(aktivlar)ning tarkibi, jоylanishi, harakati va ularning manbalaridagi hamda maqsadli tayinlanishidagi o'zgarishlarni bir-biriga sоlishtirib, ma'lum bir sanaga qiymat ifоdasida umumlashtirilgan hоlda aks ettirish usuli buхgalteriya balansi deyiladi.
• «balans» so'zi lоtincha “bis” – ikkita, “lanx” – tarоzi pallasi, yani «tarozi ikki pallasining tengligi, muvozanat» degan ma`noni anglatadi.

• Buxgalteriya balansining tuzilmasi

• BALANS

• Balans aktivi
• (xo’jalik mablag’larining tarkibi,joylashishi va ishlatilishi bo’yicha)

• Balans passivi
• (xo’jalik mablag’larining manbalari va maqsadlari tayinlanishi bo’yicha)

• Aktiv bo’limlari

• Passiv bo’limlari

• I. Uzoq muddatli aktivlar

• II. Joriy aktivlar

• I. O’z mablag’lari manbalari

• II. Majburiyatlar

• Balansdan tashqari scho’tlardagi qiymatliklar to’g’risida ma’lumotnoma

• «Sharq» MCHJning 2019 yil 1 dekabrga
• BALANSI

Aktiv	Satr kodi	Hisobot davri boshiga (ming so’m)	Passiv	Satr kodi	Hisobot davri boshiga (ming so’m)
1	2	3	4	5	6
Asosiy vositalar	012	310	Ustav kapitali	410	360
Tovar-moddiy zaxiralar	140	90	Kreditor qarzlar	601	221
Shu jumladan:			Shu jumladan:
Ishlab chiqarish zaxiralari (materiallar)	150	90	Mol yetkazib beruvchi va pudratchilarga qarz	610	75
			Byudjetga to’lovlar bo’yicha qarzdorlik	680	12
Kassadagi pul mablag’lar	330	6	Maqsadli davlat jamg’armalariga to’lovlar bo’yicha qarzdorlik	700	40
Hisob-kitob scho’tidagi pul mablag’lari	340	175	Mehnat haqi bo’yicha qarzdorlik	720	94
Balans	400	581	Balans	780	581

• Rahbar ________________ Bosh buxgalter _________________

№	Mumala mazmui	Summa, ming so’m	Provodka
			D-t	K-t
1.	10.12.19 dagi №6 scho’t bo’yicha “Zenit” zavodidan shartnoma ahosida materiallar olindi va kirim qilindi	80000	1010	6010
2.	Firma xodimlariga ish haqi hisoblandi	47000	2010	6710
3.	Hisoblangan ish haqidan maqsadli davlat jamg’armasiga – Yagona ijtimoiy to’lov hisoblandi	15510	2010	6520
4.	Xo’jalik xarajatlari uchun hisob raqamidan pul olindi va kirim qilindi	5000	5010	5110
5.	Hisob raqamidan “Zenit” zavodiga pul o’tkazildi	80000	6010	5110

• “Sharq” MCHJning 20_ yil dekabr oyi uchun
• Xo’jalik muomalalarini ro’yxatga olish daftari

0130- ‘Mashina va uskunalar” scho’ti D-t K-t
S-do 01.12.2016 y. 310000
Ob. –	Ob. –
01.01.2017 y.ga qoldiq 310000

1010 “Xom-ashyo va materiallar” scho’ti . D-t K-t
S-do 01.12.2016 y.ga 90000
1) 80000
Ob. 80000	Oborot –
01.01.2017 y.ga qoldiq – 170000

5010-“Milliy valyutadagi pul mablag’lar scho’ti D-t K-t
S-do 01.12.2016 y.ga 6000 4) 5000
Ob. 5000	Ob. –
01.01.2017 y.ga qoldiq 11000

5110 “Hisob-kitob scho’ti” D-t K-t
S-do 01.12.2016y.ga 175000.	4) 5000 5) 80000
Об. –	Об. 85000
01.01.2017 y.ga qoldiq 90000

2010 “Asosiy ishlab chiqarish” D-t .. К-t
S-do 01.12.2016 y.ga –
2) 47000 3) 15510
Ob. 62510	Ob. –
S-do 01.01.2017 y.ga 62510

8300-“Ustav kapitali” D-t K-t
	S-do 01.12.2016 y.ga 360000
Ob. –	Ob. –
	S-do01.01.2017 y.ga 360000

6010-“Mol yetkazib beruvchi va pudratchilarga to’lanadigan scho’tlar” D-t К-t
5) 80000	S-do 01.12.2016 y.ga 75000
	80000
Ob. 80000	Ob. 80000
	S-do 01.01.2017 y.ga 75000

6710-“Mehnat haqi bo’yicha hodimlar bilan hisob-kitoblar” D-t К-t
	S-do 01.12.2016 y.ga 94000
	2) 47000
Ob. –	Ob. 47000
	S-do 01.01.2017 y.ga 141000

6520-“ Davlatning maqsadli fondlariga to’lovlar” D-t К-t
	S-do 01.12.2016 y.ga 40000
	3) 15510
Ob. –	Ob. 15510
	S-do 01.01.2017 y.ga 55510

6410- “Byudjetga to’lovlar bo’yicha qarzdorlik” D-t К-t
	S-do 01.12.2016 y.ga 12000
Ob. –	Ob. –
	S-do 01.01.2017 y.ga 12000

• “Sharq” MCHJning 2020 yil 1 yanvarga
• BALANSI

Aktiv	Satr kodi	Hisobot davri boshiga (ming so’m)	Passiv	Satr kodi	Hisobot davri boshiga (ming so’m)
1	2	3	4	5	6
Asosiy vositalar	012	310	Ustav kapitali	410	360
Tovar-moddiy zaxiralar	140	233	Kreditor qarzlar	601	284
Shu jumladan:			Shu jumladan:
Ishlab chiqarish zaxiralari (materiallar) Tugallanmagan ishlab chiqarish	150	170	Mol yetkazib beruvchi va pudratchilarga qarz	610	75
	160	63	Byudjetga to’lovlar bo’yicha qarzdorlik	680	12
Kassadagi pul mablag’lar	330	11	Maqsadli davlat jamg’armalariga to’lovlar bo’yicha qarzdorlik	700	56
Hisob-kitob scho’tidagi pul mablag’lari	340	90	Mehnat haqi bo’yicha qarzdorlik	720	141
Balans	400	644	Balans	780	644

• Rahbar ________________ Bosh buxgalter _________________