3 dan 7 yoshgacha bo‘lgan bolaning rivojlanish xaritasi


Download 1.44 Mb.
Pdf ko'rish
bet1/5
Sana10.12.2020
Hajmi1.44 Mb.
#163322
  1   2   3   4   5
Bog'liq
xarita


    

 

 

 

 

 

 

3 dan 7 yoshgacha bo‘lgan bolaning 

 rivojlanish xaritasi 

 

Bolaning familiyasi, ismi     

___________________________________ 

 

Tug‘ilgan sanasi            

        ____________________________________ 

 

MTTga qabul qilingan sana   

_________________________________ 

 

Kuzatuv boshlangan sana      

___________________________________ 

 

Kuzatuv boshidagi yoshi        

___________________________________ 

 

Kuzatuv yakuni sanasi           

___________________________________ 

 

 

 

 


 

3 dan 7 yoshgacha bo’lgan bolaning rivojlanish xaritasi 

 

Bolaning rivojlanish xaritasini to’ldirish uchun  kuzatuv uch  davrni  o’z  ichiga oladi:  birlamchi  



(o’quv yili boshida), oraliq va yakuniy.  

Birlamchi kuzatuv o’quv yili boshida o’tkaziladi ( sentabr oyida). Bu bosqichda har bir bolaning 

boshlang’ich  imkoniyatlari  aniqlanadi,  uning  shu  davrgacha  erishgan  yutuqlari  belgilanadi.  Tarbiyachi 

ta’lim sohalarini o’zlashtirish bo’yicha mavjud bo’lgan muammolarga   ham e’tibor  qaratadi, bolaning 

qanday  sifatlari  qo’llab-quvvatlashni  talab  etishini,  har  bir  bola  uchun  qanday  vazifalar  dolzarbligini 

aniqlaydi. Keyin bolaning ayni davrdagi yoshini hisobga olgan holda uning rivojlanish sohalari bo’yicha 

yutuqlari xaritasi to’ldiriladi.   



 

Oraliq  kuzatuv  birinchi  yarim  yillik  oxirida  (dekabr,  yanvar)  o’tkaziladi.  Bu  monitoringni 

o’tkazishdan  maqsad  bolaga  nisbatan  tanlangan  metodikaning  to’g’riligini  aniqlash,  rivojlanish 

dinamikasini  belgilashdan  iborat.  Mazkur  kuzatuv  natijalariga  ko’ra,  tarbiyachi,  boshqa  mutaxassislar 

bilan hamkorlikda, zarurat tug’ilgan holatlarda pedagogika jarayoniga tuzatishlar kiritishi mumkin.  



 

O’quv yili oxirida (odatda may oyida) tarbiyachi yakuniy kuzatuv o’tkazadi. Mazkur kuzatuv asosida yil 

boshida  qo’yilgan  vazifalar  qanday  hal  qilingani  baholanadi,  mazkur  bola  rivojida  kutilayotgan  yangi 

natijalarni hisobga olgan holda keyingi pedagogik jarayondan ko’zda tutiladigan maqsadlar belgilanadi.        

Kuzatuv o’tkazishda quyidagi tamoyillarga tayanish lozim:  

  kuzatuv  bola  uchun  odatiy  sharoitda  amalga  oshiriladi  va  bolaga  yordam  berishga  yo’naltirilgan 



bo’ladi; 

  bola rivoji borasida yanada xolis tasavvur hosil qilish uchun kuzatuv kamida ikki hafta (yoki oy



mobaynida olib boriladi

 



tarbiyachi bola to’g’risidagi ma’lumotlarni ota-onalar yoki muassasaning boshqa xodimlari bilan 

suhbatlar jarayonida olishi mumkin; 

  tarbiyachi  bolaning  moyilliklari,  qiziqishlariga,  uning  muloqot  qilish  va  bilim  olish 



xususiyatlariga e’tibor qaratishi lozim.  

O’quv  yili  oxirida  tarbiyachi  yakuniy  pedagogika  kengashiga  bolalar  tomonidan  o’quv  dasturi 

o’zlashtirilishining sifat darajasi to’g’risida hisobot yozadi va unda bolalar tomonidan tegishli natijalarga 

erishilmagan  bandlar  hamda  ular    nega  bajarilmaganligi  sabablariga  to’xtalib  o’tadi  (ba’zi  metodikalar 

o’zlashtirilmagani, tarqatma materiallar, adabiyotlarning yetarli bo’lmagani, guruh texnika vositalari bilan 

yetarli darajada ta’minlanmagani, bolaning betob bo’lgani va darslarni o’tkazib yuborgani, ota-onalarning 

faol bo’magani va h.k.). Ushbu natijalar asosida sabablarni bartaraf etish borasidagi ishlar rejalashtiriladi 

va mazkur guruh uchun kelasi yilga mo’ljallangan vazifalar belgilanadi.   

Keyinchalik pedagog (tarbiyachi) bola yutuqlari xaritasini yiliga kamida 3 marta to’ldiradi va erishilgan 

natijani tegishli belgi (✔) bilan belgilaydi. Kuzatuv rivojlanishning barcha sohalari bo’yicha olib boriladi. 

Agar  u  yoki  bu  bilim  olish  sohasida  indikator  «ishlamasa»,  pedagog  (tarbiyachi)    daftar  hoshiyalariga 

tegishli  belgilar  qo’yishi  lozim.  Bu  bola  rivojlanishini  kuzatish  kundaligini  yuritishda  yordam  beradi. 

Mazkur  tashxis  (diagnostika)  asosida  pedagog  (tarbiyachi)  ruhshunos  (psixolog),  logoped,  jismoniy 

tarbiya  bo’yicha  yo’riqchi  va  boshqalar  bilan  hamkorlikda  bolaning  yutuqlarini  ajratadi,  shuningdek, 

ta’lim  sohalarini o’zlashtirishning salbiy tomonlarini aniqlaydi.  Olingan natijalarga mos  ravishda ta’lim 

jarayoniga  tuzatishlar  kiritiladi,  shuningdek,  individual  ish  rejalashtiriladi  va  uni  amalga  oshirish 

borasidagi  vazifalar  belgilanadi.  O’quv  yili  oxirida  (odatda  may  oyida)  ushbu  xarita  bo’yicha  yakuniy 

kuzatuv o’tkaziladi. 

 

 

 

 


                

3 yoshdan  5 yoshgacha bolaning  rivojlanish   xaritasi

 

 



 

Yоshi 

Izox  

 

 



 

4-yil 

5-yil 

yosh 



3 oy 

yosh 



6 oy 

3 yosh 


9 oy 

yosh 



4 yosh  

3 oy 


4 yosh 

6 oy 


yosh 


9 oy 

yosh 





Jismoniy rivojlanish va sog‘lom turmush tarzini shakllantirish

 

 



1.1 

Yirik motorika

 

 

Turli  usullarda  yuradi  (to‘g‘ri, 



erkin, ko‘rsatilgan yo‘nalishda) 

 

   



 

 

 



 

 

 



Muvozanatni 

saqlagan 

holda 


chopadi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

O‘z joyida ikki oyoqda sakraydi 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



Oldinga 


harakatlangan 

holda 


sakraydi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

YOy ostidan emaklab o‘tadi 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



Badantarbiya  vaqtidagi  mashqlarni 

qaytaradi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

Uch g‘ildirakli velosipedda uchadi 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



Sport  narvoni  bo‘ylab  yuqoriga  va 

pastga 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

Kolonna, 



doiraga 

to‘g‘rilanishi 

mumkin 

 

 



  

 

 



 

 

 



10 

Oyoq  uchida,  tovonda,  orqa  bilan, 

oyoq  kaftining  tashqi  tomonida  va 

tizzasini  baland  ko‘targan  holda 

yuradi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

11 


Arqonda 

harakatlanish 

vaqtida 

muvozanatni saqlaydi 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



12 

Tizzalarini  baland  ko‘targan  holda 

chopadi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

13 


Uncha 

baland 


bo‘lmagan 

to‘siqlardan sakrab o‘tadi 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



14 

Sakramachoq 

(skakalka) 

orqali 


sakrashga harakat qiladi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

15 


Gimnastika 

skameykasida 

qo‘li 

bilan 


tortilgan 

holda 


qorinda 

emaklaydi 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



16 

Gimnastika 

devoriga 

tirmashib 

chiqadi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

17 


Samokatda uchadi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

1.2 

Mayda  motorika

 

 

Arqonni halqaga kiritadi 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



Mayda 


predmetlarni 

muayyan 


tartibda taxlaydi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

O‘yinchoqlarni  mustaqil  tarzda 



qutiga soladi va ularni qutidan oladi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

Kattalar 

yordamida 

yirik 


munchoqlarni ipga o‘tkazadi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

Predmetlarni  bir  idishdan  boshqa 



idishga soladi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

Tugmalar, 



kiyim 

va 


poyafzal 

ilgaklarini  mustaqil  ravishda  taqadi 

va echadi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

Mayda, o‘rta va  yirik munchoqlarni 



namunaga muvofiq ipga o‘tkazadi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

Qulf,  ilgaklarni  ochadi  va  yopadi, 



kalitdan foydalanadi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

Mayda 



predmetlar 

(konstruktor 

detallari)ni buraydi va teskari burab 

oladi 


 

 

 



 

 

 



 

 

 



10 

Konstruktorning  katta  va  mayda 

qismlaridan turli predmetlar yasaydi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

11 


Namuna  bo‘yicha  to‘g‘ri  chiziq  va 

doira chizadi 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



12 

Belgilangan 

chiziqlar 

bo‘yicha 

qog‘oz, mato, salfetkalarni taxlaydi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

13 


Belgilangan 

chiziqlar 

bo‘ylab 

qog‘ozni qaychi bilan kesadi 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



1.3 

Sensomotorika

 

 

Katta koptoklarni o‘tirgan va turgan 



holda  ikki  qo‘li  bilan  masofaga 

dumalatadi 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

Predmetni  belgilangan  nishonga 



qarata otadi  

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 



Koptokni boshqa bolaga dumalatadi 

yoki otadi 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

Silliq  va  g‘adir-budur  tekstura 



(tuzilish)ni ajrata oladi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 



Ta’mni aniqlaydi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

Qo‘g‘irchoqlar  solingan  kolyaskani 



uchiradi 

 

  



 

 

 



 

 

 



 

O‘ng  va  chap  qo‘li  bilan  koptokni 



galma-gal erga uradi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 



Galma-gal  o‘ng  va  chap  tomonga 

aylanadi 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

Turli  tuzilishlar  va  yuzaliklarni 



ajratadi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

10 



Uchayotgan, 

suzayotgan 

mayda 

predmetlarni matrap bilan ushlaydi. 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

11 


Sovun pufakchalarini chiqaradi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



1.4 

Sog‘lom turmush tarzi va xavfsizli

 

 

Mustaqil 



tarzda 

yuz-qo‘llarini 

yuvadi, sochiqdan foydalanadi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

Taroq 



va 

dastro‘mol 

yoki 

salfetkadan foydalanadi 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

Ovqatlanish vaqtida mustaqil tarzda 



qoshiqdan 

foydalanadi, 

ovqatlanishdan 

keyin 


og‘zini 

chayadi 


 

 

 



 

 

 



 

 

 



O‘yinchoqlarni 

yig‘ishtiradi, 

xonada tarib saqlaydi 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

Hojatxonadan mustaqil foydalanadi 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



Tishlarini tozalaydi 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



Vitaminlarning 

foydaliligi 

va 


sog‘lom ovqatlanish haqida biladi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 



Ovqatlanishdan 

oldin 


qo‘llarini 

yuvadi 


 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

Sanchqi 



(vilka)dan 

to‘g‘ri 


foydalanadi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

10 



Tashqi ko‘rinishini tartibga keltiradi    

 

 



 

 

 



 

 

 



11 

O‘ziga yaxshi qaraydi 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



12 

YOrdam  ko‘rsatishni  iltimos  qila 

oladi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 



IJTIMOIY-HISSIY RIVOJLANISH 

 

2.1



Men-konsepsiyasi

 

 

 

 



4-yil 

5-yil 

 

 

 



3 yosh 

3 oy 


3 yosh 

6 oy 


3 yosh 

9 oy 


yosh 


4yosh 

 3 oy 


4yosh     

6 oy 


4yosh 

9 oy


 

yosh 



 

O‘zi  haqida  birinchi  shaxsda 



gapiradi – «men» 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

O‘zi 



haqida 

gapiradi 

(ismi, 

familiyasi,  yoshi,  jinsi  va  h.k. 



biladi) 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

O‘ziga  yaqin  insonlarga  murojaat 



qiladi va ulardan yordam so‘raydi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

O‘ziga  do‘st  tanlaydi  va  u  bilan 

o‘ynaydi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 



O‘z 

oilasi 


va 

qarindoshlik 

aloqalariga qiziqish bildiradi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 



O‘z ehtiyojlarini bildiradi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 



Oshib 

borayotgan 

ishonchni 

namoyon etadi 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

O‘z 



istaklari, 

qiziqishlarini 

ifodalaydi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

O‘z 



his-tuyg‘ulari 

va 


kechinmalarini ifodalaydi 

 

 



 

 

   



 

 

 



 

10 


O‘yinlarda o‘ziga rol olishi mumkin   

 

 



 

 

 



 

 

 



11 

O‘z 


xatti-harakatlariga 

baho 


berishga qodir («buni men qildim») 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

12 



Kattalarning  iltimosi  (topshirig‘i)ni 

bajaradi 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



13 

Mashg‘ulotlar  vaqtida  e’tiborni 

saqlashga qodir 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

14 



Muvaffaqiyat 

sari 


harakatni 

namoyon etadi 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

15 


Omadsizlik, 

mag‘lubiyatdan 

qayg‘uga tushadi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

16 



Turli  hissiyotlar  va  kayfiyatni 

namoyon etadi 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

2.2 

Hissiyotlar va ularni boshqarish

 

 

Ertak, 



hikoya 

va 


multfilmlar 

qahramonlariga qayg‘udosh bo‘ladi  

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

Xursandchilik, 



g‘am-tashvish 

singari hissiy holatlarni tushunadi 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

O‘z  hissiyotlari  va  tashvishlarini 



ifodalaydi  («menga  yoqadi»,  «men 

yoqtirmayman») 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

Boshqa  bolaning  hissiyotlarini  so‘z 



bilan ifodalaydi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 


Boshqalaraga  nisbatan  hamdardlik 

ko‘rsatadi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 



Syujet-rolli o‘yinlarda ishtirok etadi   

 

 



 

 

 



 

 

 



O‘z oilasi haqida gapira turib, unga 

nima  yoqishi  yoki  yoqmasligini 

aytib o‘tadi 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

O‘yin  faoliyati  vaqtida  muloqotga 



kirishadi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 



O‘yinda  hamkorlik  qiladi,  o‘ziga 

ijtimoiy rolni oladi 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

10 


O‘yin vaqtida bolalar bilan samimiy 

munosabatda 

bo‘ladi 

va 


o‘yinchoqlari bilan o‘rtoqlashadi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

11 



Eslatishsiz 

kattalar 

bilan 

salomlashadi va xayrlashadi 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

12 


O‘z xatti-harakatlariga baho beradi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

13 


Kattalarga  murjaat  qiladi  va  o‘z 

fikrini bildiradi 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

14 


Sovg‘alar, bayramlardan shodlanadi   

 

 



 

 

 



 

 

 



 


Download 1.44 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling