3-laboratoriya ishi. Mavzu: Ikki tayanchli balkada ko’ndalang kuch va eguvchi momentlarni aniqlash

3-LABORATORIYA ISHI.

Mavzu: Ikki tayanchli balkada ko’ndalang kuch va eguvchi momentlarni aniqlash.

Ishdan maqsad: Ikki tayanchli balkadagi ko’ndalang kuch – Q va eguvchi moment – M larni tajriba yordami bilan aniqlash hamda nazariy ma’lumotlar bilan solishtirish.
Tajriba: WP-960 qurilmasi yordamida bajariladi.
Qurilmada Q_y va M_x aniqlanadi.

1. 
   Materiallar qarshiligidagi kesish usulini (KOAM qoidasini) namoyishi.
   
2. 
   Balkadagi Q_y- ko’ndalang kuchni aniqlash.
   
3. 
   Balkadagi M_x –eguvchi momentni aniqlash.
   

7.1-rasm. M_x –eguvchi moment tpyurasi. Balka uzunligi – 1000 mm

Detal:	Uskuna kesimlari nomlanishi	Soni
1	Balka, uzunligi 1000 mm, 366 mm masofada maxsus sahrnirli	1
2	Eguvchi momentni 0 - 100 N oralig’ida o’lchovchi asbob	1
3	Kesuvchi kuch ni 0 - 50 N oralig’ida o’lchovchi uskuna	1
4	Rolikli tayanchlar	2
5	Og’irligi 1N bo’lgan yuk tutgich	3
6	Yuk ilgich	3
7	1N yuk	12
8	5N yuk	9

7.2-rasm. M_x –eguvchi moment tpyurasi. Balka uzunligi – 1000 mm Balka ko’ndalang kesimida hosil bo’luvchi ichki kuchlar.

7.2-rasm. M va Q-larni o’lchash uchun erkinlik darajasi ikkiga teng sharnir.

a) Balkada hosil bo’ladigan Q_y va M_x-larni to’g’ridan-to’g’ri o’lchash uchun tayanchlar oralig’ining L/3 qismida erkinlik darajasi 2 ga teng bo’lgan ishqalanishsiz ishlaydigan sharnir va 2 ta kuchni o’lchash asbobi o’rnatilgan.
b) Kuchni o’lchash asbobini siljib ketmasligi va balkani gorizontal holatida ushlab turish uchun 2 ta pasangi rolikli podshipnikdan iborat tayanch.
v) Q_y =0, M_x =0, N_z ≠0 Normal kuch balkada paydo bo’luvchi boshqa kuchlarga bog’liq emas.
Balkani kesim usulidan foydalanib 2 ga ajratamiz.
N_z – normal kuch balkani cho’zilishida (siqilishida) hosil bo’ladi.
Q_y – balka kesimidagi urinma kuchlanishga mos keladi.
M_x – normal kuchlanishga mos keladi.

D.I.Juravskiy teoremasiga asosan

. - bog’lanish o’rinli

_{TAJRIBANI O’TKAZISH TARTIBI.}
Chizmada keltirilgan uskunani quyidagicha sozlang: WP-960 qurilmasi yordamida bajariladi.

7.3-rasm. WP-960

- Tayanchlar orasidagi masofani 800 mm qilib ularni eng pastki rama mahkamlang.

- Balkaning markazini tayanchlar oralig’ining markazi bilan ustma-ust tushsin.
- Balkani vintlar yordamida to’g’rilang (1).
- Kuch o’lchagich uskunalardagi qiymatlarni aniqlang va belgilab qo’ying.
- Yuk ilgichdan foydalanib 20 N yukni (2) balkaning markaziga (tayanchlardan 400 mm masofada) qo’ying.
- Vintlardan foydalanib (1) yana balkani to’g’rilang.
- Har ikki kuch o’lchagichlardagi qiymatlarni aniqlang va belgilab qo’ying.