3-ma’ruza mavzu: Kompyuterning turlari va tashkiliy qismlari, kompyuterlarning asosiy ko’rsatkichlari va xususiyatlari

Vazifasi bo‘yicha kompyuterlarni uch guruHga ajratish mumkun

• universal (umumiy masalalarga mo‘ljallangan);
• muammoga yo‘naltirilgan;
• maxsuslashtirilgan.

O‘lchami va Hisoblash quvvati bo‘yicha kompyuterlarni quyidagi guruHlarga bo‘lish mumkun:

• juda katta (supperkompyuterlar);
• katta;
• kichik;
• juda kichik (mikrokompyuterlar).

Kompyuter turlari

• Supercomputer.
• Mainframe.
• Server Computer.
• Workstation Computer.
• Personal Computer or PC.
• Microcontroller.
• Smartphone.

Avlodlar bo‘yicha shaxsiy kompyuterlar quyidagi tartibda guruHlarga bo‘linadi:

• 1-avlod – 8-bitli protsessorlar ishlatilgan;
• 2-avlod – 16-bitli protsessorlar ishlatilgan;
• 3-avlod – 32-bitli protsessorlar ishlatilgan;
• 4-avlod – 64-bitli protsessorlar ishlatilgan.

SHAXSIY KOMPYUTERLAR

Statsionar va portativ (noutbuklar) turlarga bo’linadi.
Shaxsiy kompyuterlar uchun mavjud monitor va boshqa bir qator periferik qurilmalar asosiydir. ShK blokida asosiy (tizimli) plata, protsessor, turli xotiralar (TSQ, qattiq disk), kiritish-chiqarish qurilmasi, periferik qurilmalar va boshqalar joylashgan.
ShK ni kengaytirish mumkin. Unga osonlik bilan turli qo’shimcha qurilmalarni qo’shish mumkin. ShK ga turli soxalarga tegishli dasturiy ta’minotlarni o’rnatish mumkin.

CHO’NTAK KOMPYUTERLAR

Shaxsiy kompyuterlarga o’xshash, lekin ularga nisbatan o’lchami bo’yicha juda kichik.

MIKROKONTROLLERLAR

Mikrokontrollerlar turli maishiy xizmat va texnik qurilmalarga o’rnatiladi (mobil telefonlar, kir yuvish mashinalari, printerlar, televizorlar va boshqalar). Ular insonlarga qurilmalarni boshqarishga imkon beradi.
Mikrokontrollerlar o’zlarining o’lchamlariga qaramasdan, to’liq ravishda hisoblash qurilmalari hisoblanadi, yani ular xotira, protsessor va kiritish-chiqarish vositalariga ega.
Qayta dasturlanadigan va dasturlanmaydigan turlari mavjud. Qayta dasturlanmaydigan mikrokontrollerlar uchun dasturlar ishlab chiqarish vaqtida yoziladi va uni keyinchalik o’zgartirish mumkin emas. Mikrokontrollerlar katta mig’dorda ishlab chiqarilmoqdalar (katta seriyalarda).