3-mavzu. Elektr signallar kuchaytirgichlari

Signallarning boshqa turlari.

• Signallarning boshqa turlari.
• Chiziqli o’zgaruvchan signal. Chiziqli o’zgaruvchan signal – bu kuchlanish o’zgarmas tezlik bilan oshuvchi (yoki kamayuvchi). Bu kuchlanish albatta cheksiz osha olmaydi. Shuning uchun odatda bunday kuchlanish rasm 1 da ko’rsatilga grafikdagi ko’rinishga ega bo’ladi, - u yakuniy qiymatgacha oshadi yoki rasm 2 dagi grafikdagi arrasimon kuchlanishga o’xshaydi.

Rasm 2. chiziqli o’zgaruvchan ko’rinishdagi signal – kuchlanish

Cheklangan chiziqli o’zgaruvchgan signal Arrasimon signal

Uchburchakli signal. Uchburchakli signal chiziqli o’zgaruvchi signalga “eng yaqin qarimdosh” kabi bo’ladi, farqi shundaki uchburchakli signalni grafigi simmetrik hisoblanadi (rasm 3).

Rasm 3. Uchburchakli signal

Shovqin signallari. Signallar haqida so’z borganda ularni ko’pincha shovqin bilan aralashtirishadi, bunda faqat tasodifiy shovqinlar ko’zda tutiladi. Shovqinli kuchlanishlar chastotali spektr bilan ifodalanadi (quvvatni Gs lardagi chastotaga ko’paytmasi) va amplituda taqsimoti bilan ifodalanadi. Shovqinli signallarni eng ko’p tarqalgan turlaridan biri cheklangan chastota spektridagi gaus taqdimotili oq shovqin hisoblanadi. Bunday signal uchun Gs lardagi chastotaga quvvat ko’paytmasi ba’zi chastota diopazonlarida o’zgarmas saqlanadi, ko’plab o’lchovlar soni uchun amplituda variatsiyasi esa uning oniy qiymati Gaus taqsimoti bilan bayon qilinadi. Bunday turdagi shovqin signalni resistor hosil qiladi (Jonson shovqini), u har qanday mumkin bo’lgan o’lchashlarda noqulayliklarni hosil qiladi, ularda yuqori sezgirlik talab qilinadi. Ossilograf ekranida biz shovqin signalni ko’ramiz, u rasm 4 da ko’rsatilgan.

• Shovqin signallari. Signallar haqida so’z borganda ularni ko’pincha shovqin bilan aralashtirishadi, bunda faqat tasodifiy shovqinlar ko’zda tutiladi. Shovqinli kuchlanishlar chastotali spektr bilan ifodalanadi (quvvatni Gs lardagi chastotaga ko’paytmasi) va amplituda taqsimoti bilan ifodalanadi. Shovqinli signallarni eng ko’p tarqalgan turlaridan biri cheklangan chastota spektridagi gaus taqdimotili oq shovqin hisoblanadi. Bunday signal uchun Gs lardagi chastotaga quvvat ko’paytmasi ba’zi chastota diopazonlarida o’zgarmas saqlanadi, ko’plab o’lchovlar soni uchun amplituda variatsiyasi esa uning oniy qiymati Gaus taqsimoti bilan bayon qilinadi. Bunday turdagi shovqin signalni resistor hosil qiladi (Jonson shovqini), u har qanday mumkin bo’lgan o’lchashlarda noqulayliklarni hosil qiladi, ularda yuqori sezgirlik talab qilinadi. Ossilograf ekranida biz shovqin signalni ko’ramiz, u rasm 4 da ko’rsatilgan.