3-Mavzu: Jahon moliyaviy – iqtisodiy inqirozi davrida O‘zbekiston Respublikasi Bojxona siyosatini takomillashtirish

3-Mavzu:Jahon moliyaviy – iqtisodiy inqirozi davrida O‘zbekiston Respublikasi Bojxona siyosatini takomillashtirish

Farg’ona Politexnika instituti

Inqiroz davrida Bojxona organlarining vazifalari

Bojxona siyosatini tashkil etuvchi iqtisodiy asoslar

Bojxona siyosatining asosiy vazifalari va tamoyillari

Reja:

Bojxona siyosati - bu ichki va tashqi iqtisodiy manfaatlarni amalga oshirishda bozor munosabatlari sharoitida siyosiy va ijtimoiy-iqtisodiy harakterga ega bo‘lgan maqsadlarni yo‘naltiruvchi qonunchilik, ijro va nazorat me’yorlari tizimidir

Bojxona siyosatining tarkibi va mohiyati

Bojxona siyosatini amalga oshirishda - amaldagi qonunchilik va Bojxona ishi qonun hujjatlaridan foydalaniladi. Bojxona organlari O‘zbekiston Respublikasining yagona bojxona siyosatini amalga oshirish va iqtisodiy manfaatlarini himoya qilish maqsadida tuziladi.

O‘zbekiston Respublikasi «Davlat Bojxona xizmati to‘g‘risida»gi qonunning 3-moddasigamuvofiq Bojxona organlarining quyidagi asosiy vazifalari mavjud:

1

• Yuridik va jismoniy shaxslarning huquqlari hamda qonun bilan muhofaza etiladigan manfaatlarning himoya qilish

2

• O‘zbekiston Respublikasi iqtisodiy manfaatlarini himoya qilish va o‘z vakolati doirasida uning iqtisodiy xavfsizligini ta’minlash

3

• Bojxona siyosatini ishlab chiqish va amalga oshirishda ishtirok etish

4

• Bojxona haqidagi qonun hujjatlariga rioya etilishini nazorat qilish

Bojxona organlarining vazifalari

5

• Bojxona to‘lovlarini undirish(€,£)(BK46,47,48,49-боб.)

6

• Bojxona nazoratidan o‘tkazilishi kerak bo‘lgan tovarlar va transport vositalarini shunday nazoratdan o‘tkazilishini ta’minlash

7

• Bojxona haqidagi qonun hujjatlari buzilishining,shu jumladan, kontrabandaning oldini olish, uni aniqlash va ularga chek qo‘yish

8

• Tashqi iqtisodiy faoliyatga doir bojxona statistikasini hamda tovar nomenklaturasini yuritish(BK51-bob

9

• O‘zbekiston Respublikasi xalqaro shartnomalarining bojxonaga oid qismidan kelib chiqadigan majburiyatlar bajarilishini ta’minlash

Bojxona organlarining vazifalari

Bojxona siyosatini tarkibi va mohiyati

O‘zbekiston Respublikasi Bojxona hududida samarali bojxona nazoratini ta’minlash

Iqtisodiyotning rivojlanishini rag‘batlantirish

Ichki bozorni himoyalash

Tovar ayirboshlashni tartibga solishni ta’minlash

Bojxona siyosatining asosiy maqsadlari

Bojxona siyosatini tashkil etuvchi iqtisodiy asoslar

Bojxona siyosatini tashkil etuvchi iqtisodiy asoslar

Qismiy cheklash siyosati

Protektsionizm siyosati

Tanqis bozorni to‘ldirish siyosati

Erkin savdo siyosati («fritrederlik»)

Iqtisodiy va bojxona siyosatining asosiy ko‘rinishlari

Bojxona siyosati o‘z ichiga aniq maqsadlarni, tamoyil va vazifalarni olgan konsepsiyasiga asoslanadi. Har bir tamoyil xalqaro tajribalar bazasi ostida ishlab chiqiladi va Jahon Savdo Tashkiloti (JST) hujjatlariga kiritiladi.O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining ichki va tashqi siyosati bazasi ostida ham ishlab chiqariladi va to‘liq unga asoslanadi

Bojxona siyosatinining asosiy vazifalari va tamoyillari

Bojxona siyosati qurollarini qo‘llagan holda, tarif va notarif cheklashlarni amalga oshirishni, bir qator ichki siyosatning asosiy vazifalarini hal qilishga chaqiradi:

Bojxona siyosatining tarkibi va mohiyati

1

• Milliy iqtisodiyotni har tomonlama tartibga solish

2

• Ichki bozorni himoya qilish

3

• Tarkibiy tuzilishni amalga oshirish

4

• Budjetning foyda yoki daromad qismini to‘ldirish

Bojxona siyosatini tashkil etuvchi iqtisodiy asoslar

1

• Milliy iqtisodiyot tarkibini qayta qurishga yordamlashish

2

• Mamlakat xalq xo‘jaligini jahon iqtisodiyotiga kirishi

3

• Bozorning ishlashi uchun sharoit yaratish

4

• Mamlakat savdo va to‘lov balansini kuchaytirish

Bojxona siyosatining asosiy vazifalari

Bojxona siyosatinining asosiy vazifalari va tamoyillari

5

• Davlat budjeti daromadining o‘sishi

6

• Davlatning siyosiy savdo tizimlarini mustahkamlash

7

• Chet davlatlari va ularning ittifoqdoshlarini kamsitish aksiyalariga qarshi harakat

8

• Korxona, tashkilot va tadbirkorlarning tashqi bozorga chiqishini ta’minlash

Bojxona siyosatinining asosiy vazifalari va tamoyillari

1

• Xalqaro huquq normalarining ichki davlat normalariga qaraganda ustunligini tan olish prinsipi

2

• O‘zbekiston Respublikasida amalga oshirilayotgan bojxona siyosati yagonaligi prinsipi

3

• Ikki tomonlama va ko‘p tomonlama aloqalar o‘rnatilishi va rivojlanishi prinsipi

Bojxona siyosatinining asosiy vazifalari va tamoyillari

Bojxona siyosatining tamoyillari(prinsip)

1

• O‘z milliy davlat manfaatlari yuqoriligi sharoitida o‘zaro manfaatlar va savdo yengilliklarini har tomonlama hisobga olish prinsipi

2

• Bir tomonlama xarakatlarning qabul qilinmasligi prinsipi

3

• Kamsitmaslik prinsipi

4

• Demokratizm prinsipi

Bojxona siyosatinining asosiy vazifalari va tamoyillari

Bojxona siyosati tamoyili uch elementga asoslanadi.

Iqtisodiyotdagi ahvolni tahlil qilish

Maqsadlarni tahlil qilish

Bojxona orqali tartibga solish vositalari qo'llanishni tahlil qilish.

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati

Fanga doir adabiyotlar

• I. O`zbekiston Respublikasi Qonunlari
• O`zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi T.: O`zbekiston, 2017
• O`zbekiston Respublikasi Bojxona Kodeksi T.: Norma, 2017
• “Bojxona xizmati to`g`risida”gi O`zbekiston Respublikasining Qonuni T.: Norma, 2017
• O`zbekiston Respublikasi Prezidentining Farmonlari va qarorlari
• “O`zbekiston Respublikasi byudjetining 2017-yildagi asosiy makriqtisodiy ko`rsatkichlari va parametrlarini prognozlash to`g`risida”gi O`zbekiston Respublikasi Prezidentining 2016-yil 22-dekabrdagi PQ-2699-son qarori
• Adabiyotlar
• Kucharov A.S., Toirov Sh.A. Bojxona ishi. Darslik. T.: TDIU 2009
• Kurpayanidi K.I., Ilyosov A. Bojxona ishi fanidan o`quv-uslubiy majmua. Farg`ona.: 2016

Internet saytlari

• www.prezident.uz – O`zbekiston Respublikasi Prezidenti matbuot xizmati.
• www.gov.uz – O`zbekiston Respublikasining hukumat portal.
• www.customs.uz – Davlat Bojxona Qo`mitasining rasmiy sayti.
• www.lex.uz – O`zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi.
• www.norma.uz – O`zbekiston Respublikasi qonunchiligi.
• www.uza.uz – O`zbekiston Milliy Axborot agentligining rasmiy sayti.
• www.soliq.uz – Davlat Soliq Qo`mitasining rasmiy sayti.