3 Mavzu: Jismoniy tarbiya vazifalari va vositalari. Jismoniy mashqlarning xarakteristikasi. Jismoniy mashqlarning paydo bo‘lishi. Reja

Tarbiyaviy vazifalar jismoniy tarbiya jarayonida bolalarda kun tartibiga 
rioya qilish, jismoniy mashqlar bilan har kuni shug‘ullanish ehtiyojini hosil qilish 

---

bu mashqlar bilan maktabgacha tarbiya tashkilotlarida va oilada mustaqil 
shug‘ullanish malakalarini rivojlantirish, ularni о‘z tengdoshlari va kichik yoshdagi 
bolalar bilan о‘tkazish. 
Jismoniy tarbiya jarayonida axloqiy, aqliy, estetik va mehnat tarbiyasini 
amalga oshirishning katta imkoniyatlari mavjud. 
Jismoniy 
mashqlarni 
bajarishda 
harakterning 
ijobiy 
xususiyatlari 
(uyushganlik, intizomlilik, kamtarlik, kо‘ngilchanlik va h.k.) va axloqiy (halollik, 
о‘rtoqlik hissi, о‘zaro yordam, topshiriqni ma’suliyat bilan bajarish) fazilatlarni 
tarbiyalash, irodaviy fazilatlar (botirlik, qat’iylik, о‘z kuchiga ishonch, 
chidamlilik)ni namoyon qilish uchun sharoit yaratadi. 
Jismoniy tarbiya bolalarning aqliy о‘sishiga yordam beradi, bunda nerv tizimi 
va boshqa organ hamda tizimlarning normal faoliyati uchun qulay sharoit 
yaratiladi, bu esa yaxshiroq idrok etish va eslab qolishga yordam beradi. Bolalarda 
barcha psixik jarayonlar (idrok, tafakkur, xotira, xayol h.k.) shuningdek, tafakkur 
operatsiyalari (kuzatish, taqqoslash, analiz, sintez, umumlashtirish h.k.) 
rivojlanadi. 
Bolalarda ijobiy hislar, tetik, xushchaqchaq kayfiyatni tarbiyalash juda 
muhimdir, chunki ijobiy emotsiyalar barcha organlar va organizm tizimlarining 
ishiga yaxshi ta’sir qiladi. 
Jismoniy tarbiya estetik tarbiyani amalga oshirish uchun qulaylik yaratadi. 
Jismoniy mashqlarni bajarish jarayonida estetik zavqni xis qilish va idrok etish, 
gо‘zallikni, haraklarning ifodaliligini, qaddi-qomatning nafisligini, kiyim-bosh, 
sport jihozlari, tevarak-atrofning gо‘zalligini tushunish va tо‘g‘ri baholay olish 
qobiliyatini rivojlantirish; estetik jihatdan ma’qul xulqqa intilishni, faoliyat, sо‘z va 
xatti-harakatda qо‘pollikka murosasiz bо‘lishni tarbiyalash lozim.
Jismoniy tarbiya jarayonida mehnat tarbiyasi ham amalga oshiriladi. Bolalar 
sog‘ligi mustahkamlanadi, harakat kо‘nikmalari shakllanadi, mehnat qilish uchun 
zarur bо‘lgan jismoniy fazilatlar rivojlanadi. Bolalar binoni, uchastkani jihozlash 
(sakrash uchun qum tо‘ldirilgan о‘ralar, qor uyumlari, sirg‘anish uchun muz 
yо‘lkalar h.k.) qurish, jismoniy tarbiya jihozlarini yasash va ularni tuzatish 
(uloqtirish uchun qopchalar yasash, nishonlarni bо‘yash h.k.), sport kiyimlari, 
poyabzalni saqlash, ularga qarash, jismoniy tarbiya mashg‘ulotlarida jismoniy 
jihozlarni, atributlarni, о‘yinchoqlarni joy-joyiga qо‘yish va yig‘ib olish bilan 
bog‘liq mehnat kо‘nikmalarini egallaydilar. 
Maktabgacha 
yoshdagi 
bolalarni 
jismoniy 
tarbiyalash 
jarayoni 
sog‘lomlashtirish, ta’limiy va tarbiyaviy vazifalardan birgalikda, mujassam holda 
foydalanishni talab etadi.