3-mavzu: ms excelning funksiyalar kutubxonasi

MATEMATIK FUNKSIYALAR 
MS Excel 2010 elektron jadvallarida keng qamrab olingan iqtisodiyot muhandislik 

masalalarini yechishda qo‘llanilishi keng bo‘lgan matematik funksiyalarni o‘rganamiz.

1-mashq. MS Excel 2010 matematik funksiyalaridan foydalangan holda
y=arccosx, y=cosx, y=e
x
, y=cose

x
funksiyalarni argumentning turli qiymatlarida hisoblang.

Bajarish: B3:D3 kataklarida
qiymatlarni kiritib olamiz; 

Формулы bo‘limining Математические qismida acos, cos, exp корень(ABS)

funksiyalariga murojaat qilib B4:B8 kataklarida mos ifodalarni hosil qilamiz; 
Nisbiy murojaat usulidan foydalanib qolgan kataklarga amalni davom ettiramiz.
Shunday qilib ixtiyoriy murakkablikdagi funksiyalarni hisoblab olishimiz mumkin. 

2-mashq. y=cosx, y=e

x
, y=cose

x
, y=cos(cosx) funksiyalarning grafiklarini hosil qilish. 

Bajarish:
 F3:P3 kataklarda x ning qiymatlarini kiritiladi; 
 F4 katagida Формулы bo‘limining Математические qismidan cos funksiyasi olinib uning
argumenti uchun F3 katagiga murojaat etiladi; 

 F4 katagida hisoblanayotgan ifodalar nisbiy murojaat yordamida F5:F7 kataklarida mos

ravishda hosil qilinadi; 
 F4:F7 blokida bajarilayotgan amallar o‘z navbatida nisbiy murojaat yordamida qolgan
kataklarda o‘zlashtiriladi; 
 Вставка bo‘limining График qismining tegishli bandiga murojaat etilib qaralayotgan
funksiyalarning grafiklari hosil qilinadi: 
3- mashq. z=cosxcosy, funksiyaga mos tasvirni hosil qilish.

Bajarish: 

A1:J1

kataklariga qiymatlar kiritiladi; 

 A2:A10 kataklariga tegishli qiymatlar kiritiladi;

 B2 katagiga =COS($A$1)*COS(B1) ifoda yoziladi; 
 B2 dan B10 katagigacha formula aralash murojaatni qo‘llanilgan holda hosil qilinadi;
 B10 dan J10 katagidagi ifoda aralash murojaatni qo‘llanilgan holda hosil qilinadi. Natijada 
quyidagi oyna hosil bo‘ladi:
 B2:J10 bloki ajratib olinadi; 

 Вставка-Другие-Поверхность ketma-ketligi tanlanib, qaralayotgan funksiyalarning

grafigi hosil qilinadi; 
 hosil bo‘lgan grafikdan muhim bo‘lmagan yozuvlar olib tashlanadi.
Natijada quyidagi tasvir hosil bo‘ladi: 
YODDA SAQLANG ! 

Funksiya grafiklarini hosil qilish uchun Excel dasturining katakchalariga funksiya

qiymatlari kiritilib, Вставка bo‘limining График qismi orqali hosil qilinadi.

SAVOL VA TOPSHIRIQLAR

1.Funksiya grafigini hosil qilish ketma-ketligini tushuntirib bering. 
2. y=sinx funksiyani grafigini hosil qiling.
3.y=cos


2

x funksiyani grafigini hosil qiling.
UYGA VAZIFA 
1.y=sin

2

x
funksiyani grafigini hosil qiling. 

2. y=2

x 

va y=3

x
funksiyalarning grafiklarini bitta oynada hosil qiling.