3 McCarthy, O'Dell English vocabulary in use pdf

К
интег.фойд.
= 0,86 х 0,75 = 0,65 
га тенг бњлади. 
Бу књрсаткич ускуналардан ҳам экстенсив ҳам интенсив 
фойдаланишдаги камчиликларни биргаликда аниқлайди. Ушбу икки 
омил таъсири натижасида станоклар соатига 0,65 % ишлатилган. 
Асосий фондлардан самарали фойдаланиш ишлаб чиқариш 
ҳажмининг ошишига олиб келади. Шунинг учун асосий фондлар 
самарадорлиги 
књрсаткичини 
аниқлашда 
маҳсулот 
ишлаб 
чиқарилишида қатнашган барча асосий фондлар қийматини ҳисобга 
олиш лозим. Бу књрсаткич асосий фондларнинг 1 сњмига қанча ишлаб 
чиқарилган маҳсулот тњғри келишини, яъни фондлар қатимини 
ифодалайди. Уни ҳисоблаш қуйидаги формула ёрдамида амалга 
оширилади: 
Ф
қайтим
= Т / Ф 
Бунда: Т – товар ёки ялпи, ёки сотилган маҳсулот ҳажми, сњм; 
Ф – корхонанинг йиллик њртача асосий ишлаб чиқариш
фондларининг қиймати, сњм. 
Асосий ишлаб чиқариш фондларининг йиллик њртача қиймати 
қуйидагича аниқланади: 
PDF created with pdfFactory trial version 
www.pdffactory.com

---

157 
Ф
ишга туш. 
х и
1
Ф
ишдан чиқиш 
х и
2
 
Ф = Ф
1
 + ——————; ———————— 
12 12 
 
Бунда: Ф
1
– асосий ишлаб чиқариш фондларининг йил бошидаги
қиймати, сњм; 
Ф
ишга туш.
; Ф
ишдан чиқиш.
– йил мобайнида ишга туширилган
(ҳисобдан чиқарилган) асосий ишлаб
чиқариш фондлари қиймати, сњм; 
и
1
, и
2
– ишга туширилган (ҳисобдан чиқарилган) вақтдан
кейинги тњлиқ ойлар сони. 
Фондлар қайтими асосий фондлардан фойдаланишни ифодаловчи 
муҳим књрсаткич ҳисобланади. Мамалакат бозор иқтисодиётига њтиш 
шароитида фондлар қайтимини ошириш халқ хњжалигининг муҳим 
вазифаси ҳисобланади. Фондлар қайтими књрсаткичининг ошишига 
қуйидаги омиллар таъсир қилади: 
Маҳсулотларнинг 
фондлар 
сиғими 
књрсаткичи 
фондлар 
қийматига тескари књрсаткич ҳисобланади. Бу ишлаб чиқарилган 
маҳсулотнинг ҳар бир сњмига қанча асосий фондлар тњғри келишини 
ифодалайди. Агар фондлар қайтими њсиш тенденциясига эга бњлса, 
унда фондлар сиғими камайиб боради. 
7.2.1-чизма