3 McCarthy, O'Dell English vocabulary in use pdf

5.3. Корхонада режалаштириш тизими
ва режанинг турлари 
 
Бозор иқтисоди шароитида режаларни тезкор, жорий ва 
стратегик тизими кенг қњлланилади ва бу асосида режалаштиришнинг 
узлуксизилиги таъминланади. 
Режалар 
қуйидаги 
аломатларга 
қараб 
таснифланади. 
Режаларнинг таснифи 5.3.1.-чизмада књрсатилган. 
5.3.1.-чизма 
Режаларни таснифи 
Таснифлаш аломатлари 
 
Режанинг турлари 
Умумий 
Фаолиятни қамраб олиш 
даражаси 
Бњлимлар, соҳалар 
Мақсадли 
Предмети 
бњйича 
Маблағлар 
Дастурли 
Ҳаракатлар 
Қатъий 
Ўзгарилиш хусусиятига 
қараб 
Мослашувчан 
Ишлаб чиқариш 
Моддий таъминот 
Фаолият 
соҳаси 
Сотиш 
бњйича 
Молия 
Персонал 
Ўзоқ муддатли (5 йилдан юқори) 
PDF created with pdfFactory trial version 
www.pdffactory.com

---

113 
Муддати бњйича 
Ўрта муддатли (5 йилгача) 
Қисқа муддатли (1 йилгача) 
Стратегик 
Мазмунига қараб 
Тактик 
Тезкор 
Глобал 
Ўрганиш миқёсига қараб 
Локал-тафсилотлаштирилган 
Режаларнинг бир қатор аломатларига қараб турланиши уни 
бозор иқтисоди шароитида кенг ишлатилиши тњғрисида муболағасиз 
далолат бериб турибди. 
5.4. Корхона фаолиятига таъсир қилувчи омиллар 
 
Вазиятни олдиндан књра билиш, тасодифий њзгаришлар, 
корхоналарнинг ташқи алоқалари, ички фаолият юргизиш бир қатор 
объектив ва субъектив омилларга боғлиқдир. Ҳар қандай бизнес бундай 
омилларнинг таъсиридан ҳоли эмас. Шу сабабли фаолиятни 
режалаштириш жараёнининг энг зарур томони бизнесга таъсир қилувчи 
омилларни 
аниқлаш, 
уларнинг 
таъсир 
қилиш 
даражаларини 
белгилашдан иборатдир. Бизнинг фикримизча, объектив омиллар 
даражасини иқтисодий жиҳатдан ҳисоб-китоб қилиб аниқлаш мумкин 
ва улар реал шароитдан, ресурслардан келиб чиқади. Субъектив 
омиллар эса фаолиятга кишиларнинг профессионал билими, маҳорати, 
дунё қараши, психологияси кабилар билан боғлиқ бњлиб, 
режалаштириш, фаолиятни таҳлил қилишда уларнинг таъсир қилиш 
даражаларини, миқдорини белгилаш иқтисодий-математик нуқтаи 
назардан имконияти йњқ. Лекин бундай омилларни ҳам мушоҳада 
орқали корхона раҳбарияти, мутахассислари режалаштириш жараёнида 
эътиборга олиши, шу омилларни чуқур ва ҳар томонлама ўрганиб 
чиқиши шарт. 
Объектив ва субъектив омиллар корхонанинг ташқи ва ички 
муҳитидан келиб чиқади. Шу сабабли барча омилларни корхонанинг 
PDF created with pdfFactory trial version 
www.pdffactory.com

---

114 
ташқи ва ички муҳитидан келиб чиққан ҳолда таснифлаш ва тавсифлаш 
назарий ва амалий жиҳатдан мақсадга мувофиқдир. 
Режалаштириш жараёнида бундай омилларни бизнесга таъсир 
қилиш даражасини аниқлаш билан бир қаторда уларни бошқариш 
келажакда њзгаришини књра билиш ва шулардан келиб чиққан ҳолда 
бизнеснинг самарасини ошириш учун барча чора-тадбирларни књриш 
зарур. 
Корхона фаолиятига таъсир қилувчи ташқи ва ички муҳитни 
књриб чиқамиз. 
5.4.1-чизма.