3 McCarthy, O'Dell English vocabulary in use pdf

4. Invetarizatsiyani o’tkazish tartibi va uning natijalarini rasmiylashtirish.

Inventarizatsiya o’tkazish uchun tashkilot (korxona) buyruq (farmoyish) chiqaradi va unda kaerda kachon, nimani, inventarizatsiya qilish kerakligi,hamda komissiya raisi va a'zolari ko’rsatiladi. Komissiya tarkibiga ma'muriyat, jamoa tashkilotlari vakillari, mutaxassislar hamda moddiy javobgar shaxslar kiritiladi. Komissiya moddiy javobgar shaxslardan barcha kirim va chiqim hujjatlariga asosan to’zilgan hisobotni oladi va boshqa hujjat qolmaganligi yoki hujjatlashtirilmagan operatsiyalar yukligi to’q’risida tilxat oladi. Boshqa xonalar berkitiladi, muxrlanadi va bir boshdan (ko’pincha chap tomondan) bor boyliklar moddiy javobgar shaxslar ishtirokida taroziga tortilib, ulchanib, hisoblab qoldig’i aniqlanib ro’yxatga yoziladi. Ro’yxatning har bir saxifasiga va ro’yxat oxiriga komissiya a'zolari kul kuyadilar.
Inventarizatsiya tugagandan keyin moddiy javobgar shaxsda hama boyliklar ro’yxatga kiritilganligi, komissiya a'zolariga da'vosi yukligi hamda ro’yxatdagi barcha moddiy boyliklarni uz javobgarligiga olishi to’q’risida tilxat olinadi. Inventarizatsiya ro’yxati tashkilot (korxona) buxgalteriyasiga topshiriladi.
Buxgalteriyada ro’yxat va buxgalteriya ma'lumotlari, asosida solishtirma qaydnomalari to’zilib inventarizatsiya natijalari, ya'ni boyliklarning buxgalteriya ma'lumotlari va haqiqiy inventarizatsiyadagi qoldig’i o’rtasidagi farqlar aniqlanadi.
Moddiy boyliklarning haqiqiy qoldig’i va buxgalteriya ma'lumotlari o’rtasidagi farqlar inventarizatsiya komissiyasi va korxona rahbari tomonidan urganiladi. Ortiqcha chiqqan moddiy boyliklar kirim qilinib daromadga olinadi. Agarda moddiy boyliklarning haqiqiy qoldig’i buxgalteriya ma'lumotlaridan kam bulsa,kam chiqish sabablari aniqlanadi. Agarda yuqorida yozilganidek moddiy boyliklarning kam chiqishiga mahsulotlarning tabiiy kamayishi sabab bulsa.bu summa tashkilot (korxona) muomala xarajatlarining ko’payishiga olib boriladi. Kamomadning kolgan summalari javobgar shaxslardan undirib olinadi.
Agarda kamomad tabiiy ofat yoki ugirlik natijasida bulsa,tashkilot (korxona) buxgalteriyasi hujjatlar tayyorlab tegishli organlarga topshirishlari zarur. Inventarizatsiya natijalari to’q’risida tashkilot (korxona) rahbarlari qaror qabul qiladi. Inventarizatsiya o’tkazilganda quyidagicha hujjatlashtiriladi.
Masalan tovar-moddiy boyliklarni invetarizatsiya qilganda.

TOVAR-MODDIY BOYLIKLARNING SON INVENTARLASh RO’YXATI

Korxona tarkibiy birligi Inventarlashni o’tkazish uchun asos Buyruq qaror, farmoyish Inveitarlash boshlangan sana Inventarlash tugagan sana Buxgalteriya hisobi hisobvarag’i raqami_
TILXAT
Korxonaning

Invetarlashni o’tkazish boshlanishiga tovar-momiy boyliklarga doir garcha kirim va chiqim hujjatlari buxgalteriyaga topshirildi va mening (bizning) javobgarligimga kelib tushgan barcha tovar-moddiy boyliklar kirim qilindi, chiqib ketganlari esa chiqimga hisobdan o’chirildi.
Moddiy javobgar shaxs (shaxslar)
_ _
(lavozimi) (imzo) (imzo rasshifrovkasi)

№	Tovar-moddiy boyliklar		O’lchov birligi		Narx, Sum	Haqiqatda mavjud		Buxgalteriya hisobi ma'lumotlari bo’yicha
	Nomi turi, navi, huruhi	Nomenk latura raqami	nomi	kod		Son	Summa Sum	son	Summa Sum
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
					jami

Ro’yxat bo’yicha jami: tartib raqamlari soni _
(so’z bilan)
Birliklarning haqiqatdagi umumiy soni
(so’z bilan)
haqiqatda so’mlik summaga
(so’z bilan)
Komissiya raisi:

(lavozimi) (imzo) (imzo rasshifrovkasi)

Komissiya a'zolari:
_ _
(lavozimi) (imzo) (imzo rasshifrovkasi)
_ _
(lavozimi) (imzo) (imzo rasshifrovkasi)
_ _
(lavozimi) (imzo) (imzo rasshifrovkasi)

Mazkur inventarlash ro’yxatida-raqamdan raqamgacha sanalgan va ulchangan barcha tovar-moddiy boyliklar komissiya tomonidan mening ishtirokimda tekshirildi va ro’yxatga kiritildi.shu munosabat bilan komissiyaga da'voim yuk. Ro’yxatda sanalgan va ulchangan tovar-moddiy boyliklar qat’iy mening mas'uliyatli saqlashimda turibdi.
Moddiy javobgar shaxs.

TOVAR-MODLIY BOYLIKLARNING INVENTARLASh NATIJALARINING SON SOLIShTIRMA QAYDNOMASI

Korxona tarkibiy birligi Inventarlashni o’tkazish uchun asos Buyruq qaror, farmoyish Inveitarlash boshlangan sana Inventarlash tugagan sana Buxgalteriya hisobi hisobvarag’i raqami_
Korxonaning

№	Tovar momiy boyliklar		Ulchov birligi			Inventarlash natijalari
	Nomi, Turi, Navi, guruhi.	Nomenk latura raqami	Nomi	Kodi	ortiqcha			Kamomad
					Mik,- dori		Sum ma sum	Miqdori	Summa Sum
1	2	3	4	5	6		7	8	9

Ushbu solishtirma vedomostga asosan ortiqcha chiqqan tovar-moddiy boyliklar korxona foydasiga daromadga olinadi. Kam chiqqan tovar-moddiy boyliklar esa moddiy javobgar shaxs tomonidan undiriladi.