3 mundarija

1.Texnologik jarayonlarni loyihalashning texnik-iqtisodiy prinsiplari 
          
Texnologik  jarayonlar  yaratish  asosiga  ikkita  prinsip  qо‟yiladi:  texnikaviy  va 
iqtisodiy.  
1.Texnikaviy  prinsipga  asosan  loyihalangan  texnologik  jarayon,  mahsulot 
tayyorlash uchun ishchi chizmada kо‟rsatilgan barcha о‟lcham va texnik talablarni tо‟la 
ta‟minlashi kerak. 
           2.  Iqtisodiy  prinsipiga  asosan  mahsulot  tayyorlash  uchun  еng  minimal  mehnat 
sarflanishi va minimal tо‟xtam bilan olib borilishi kerak. Mahsulot tayyorlash texnologik 
jarayoni  jihozlar,  keskich  asboblar  va  moslamalarning  barcha  texnik  imkoniyatlaridan 
tо‟g‟ri  va  tо‟la  foydalanilgan  holda  еng  kam  vaqt  sarflab  va  еng  kam  tannarxda  olib 
borilishi kerak. 
       
 Bir  necha  turdagi  texnologik  jarayonlarning  variantlari  ichidan,  hatto  bitta  shu 
mahsulotning о‟zi uchun ham texnika jihatidan teng imkoniyatlisidan, еng еffektivrog‟i 
va  rentabelli  varianti  tanlab  olinadi.  Unumdorliklari  teng  bо‟lgan  variantlardan 
rentabelikrog‟i  tanlab  olinadi.  Agar,  rentabellikligi  bir  xilda  bо‟lsa  unumdorligi 
yuqorirog‟i  tanlab  olinadi.  Har  xil  unumdorli  variantlar  bо‟lganda  еng  rentabellirog‟i 
tanlab  olinadi,  agarda  unumdorligi  berilgan  unumdorlikdan  kam  bо‟lmagan  vaziyatda. 
Loyihalanuvchi texnologik jarayonning еffektivliligini va renabelliligini aniqlash, barcha 

---

82 
 
еlementlari  bо‟yicha  hisoblash  orqali  qо‟shish  asosida  olib  boriladi  yoki  yirikroq 
normativlar yordamida hisoblab topiladi.