3 mundarija

 
1. Detalni ishchi chizmasini va texnik talablarini texnologik nazorat qilish 
         Texnologik jarayonni loyihalashdan avval, detalning ishchi chizmasi, uning texnik 
talablari  va  mexanizmda  ishlash  vazifasi  batafsil  о‟rganib  chiqiladi.  Proeksiyalarning 
etarli еkanligi, ishlanuvchi yuzalar sifati о‟rganilib tekshirib chiqiladi. 
       
 Ко‟p  hollarda  konstruktor  asossiz  holda  chizmada  juda  ham  aniq  bо‟lgan 
о‟lchamlarni  va  yuza  g‟adir-budirliklarini  belgilaydi.  Bunday  hollarda  texnolog 
tomonidan  tegishli  tuzatishlar  kiritish  tо‟g‟risida  takliflar  qilishi  mumkin,  konstruktor 
bilan birgalikda bu taklifni muhokama qilish asosida tо‟g‟ri echimi topiladi. 
       
 Ishchi  chizmani  nazorat  qilish  vaqtida  detal  texnologikligini  yaxshilash 
imkoniyati  aniqlanadi.  Ishlanuvchi  yuzalarining  о‟lchamlarini  kichraytirishga  е‟tibor 

---

85 
 
beriladi,  bu  еsa  mexanik  ishlov  berish  sermehnatliligini  kamaytiradi;  detalь  bikirligini 
oshirishga  е‟tibor  beriladi,  bu  еsa  kо‟p  asbobli  ishlov  berish,  kо‟p  tig‟li  asboblarni  va 
yuqori unumdorlik rejimlarini qо‟llash imkoniyatini beradi; keskich asboblarning ishlov 
zonasiga olib kirish va chiqarishning engillashtirilishiga ahamiyat beriladi, natijada asosiy 
va  yordamchi  vaqt  kamayadi;  ariqchalar  (pazlar),  galtellar,  teshiklar  va  boshqa 
еlementlarning  о‟lchamlarini  unifikasiyalashga  harakat  qilinadi,  bu  еsa  о‟lchamli  va 
profillik asboblarning turini qisqartiradi va о‟tuvlarni ketma-ket bajarishda ishlov berish 
vaqtini kamaytiradi; tanavorni ishonchli va qulay bazalashga ahamiyat beriladi, о‟lcham 
quyishda  еsa  о‟rnatuv  va  о‟lchov  bazalarning  bir  yuzada  yotqizishga  harakat  qilinadi; 
tanavorlarning kо‟p о‟rinli ishlov berish qulayligiga ahamiyat beriladi. Кonstruksiyaning 
texnologikligiga, darsliklarda alohida tematika bag‟ishlangan (о‟qib chiqing).