3 mundarija


 Echiluvchi asosiy masalalar


Download 1.58 Mb.
Pdf ko'rish
bet80/84
Sana08.01.2022
Hajmi1.58 Mb.
#238760
1   ...   76   77   78   79   80   81   82   83   84
Bog'liq
mashinasozlik texnologiyasi asoslari fanining mazmuni va vazifalari.

1. Echiluvchi asosiy masalalar 
           
Tanavorlarga  mexanik  ishlov  berish  amallarini  ishlab  chiqish  bosqichida 
quyidagi masalalar echiladi:  
          1).  Amallarning  rasional  strukturasi  aniqlanadi,  nimagaki,  amallarning 
о‟tuvlarini  tuzish  yoki  mazmunini,  bajarish  ketma-ketligini  va  vaqt  birligida 
о‟rindoshlash mumkinligiga imkon beradi. 
          2). Texnologik jihozlash vositalari (TJV) tanlanadi. 
          3).  Amalni  bajarishni  mexanizasiyalash  va  avtomatlashtirish  vositalari 
tanlanadi  (masalan,  uskuna  modeli  aniqlanadi),  tanavorlarni  kо‟chirish  uchun 
transport qurilmalari bilan birgalikda. 
          4). Кesish rejimlari hisoblanadi va tayinlanadi. 
          5). Vaqt normalari aniqlanadi. 
          6). Sozlash о‟lchamlari о‟rnatiladi va sozlash sxemalari tuziladi. 
           Amallarni  tuzish  -  kо‟p  variantli  masala.  Mumkin  bо‟lgan  variantlar 
unumdorligi va tannarxi bо‟yicha baholanadi. Amalni ishlab chiqishda uni bajarish 
vaqtini kamaytirishga harakat qilinadi. Potokli usulda ishlashda mahsulot birligini 


107 
 
tayyorlash  vaqtini  potokli  liniyani  berilgan  unumdorligi  chiqarish  takti  bilan 
bog‟laydi. 
          
2. Tanavorlarga mexanik ishlov berish  amallarini tuzish sxemalarini tanlash 
          Mexanik ishlov berish amallar strukturasi texnologik va yordamchi о‟tuvlar 
soni va bajarish ketma - ketligi bilan aniqlanadi. Amalga birlashtiriluvchi о‟tuvlar 
soni  ishlab  chiqarish  seriyasiga,  chiqarish  taktiga  bog‟liq  va  о‟tuvlarni 
konsentrasiyalash yoki  differen-siasiyalash darajasini tavsiflaydi. 
          Amallarni  differensiasiyalash  va  konsentrasiyalash 
darajasi 
ishlab 
chiqarishning seriyasiga bog‟liq. Yakka va mayda seriyalab ishlab chiqarishda TJ 
uchun о‟tuvlarni konsentrasiyalash prinsipi bо‟yicha tuzilgan amallar xarakterlidir. 
Yirik  va  og‟ir  mashinasozlikda  tashib  о‟tkaziluvchi  stanoklarni  qо‟llab  TJ  xuddi 
shu prinsip bо‟yicha tuziladi. 
          Yirik  seriyalab  va  ommaviy  ishlab  chiqarish  sharoitida  TJ,  tor 
maxsuslashtirilgan  oddiy  stanoklardan  tuzilgan  konveyerli  avtomatik  liniyalar 
uchun  differensiasiyalash  prinsipi  bо‟yicha  va  murakkab  kо‟p  shpindellik 
avtomatlarni о‟z ichiga olgan liniyalar uchun amallarni konsentrasiyalash prinsipi 
bо‟yicha tuzilgan. 
          O‟rta  seriyalab  ishlab  chiqarishda  amallarni  konsentrasiyalash  prinsipini 
RDB  stanoklarda  va  tez  sozlanuvchi  agregat  stanoklarida  ishlov  berish  amallari 
uchun, tanavorlarga о‟zgaruvchan-potokli liniyalarda guruhlab ishlov berish uchun 
еsa differensiasiyalash prinsipi qо‟llaniladi. 
          Texnologik  amallarni  konsentrasiyalash  yoki  differensiasiyalash  darajasi 
amallarni tuzish sxemalarini tayinlashda tanlanadi. 
          O‟tuvlarning  sonidan  tashqari  amallar  bajarilish  vaqti  ichida  о‟tuvlarni 
о‟rindoshlash bо‟yicha ham farqlanadi. 
         Yordamchi  о‟tuvlarni  texnologik  о‟tuvlar  bilan  о‟rindoshlash  t
yo
  yordamchi 
vaqtni yana ham bir nechta еlementlarga ajratish kerak. 
          Yordamchi  vaqt  t
yo
-operativ  vaqtning  qismi  bо‟lib,  mehnat  predmetini 
о‟zgarishini  ta‟minlash  va  keyingi  holatini  aniqlash  uchun  zarur  bо‟lgan 
harakatlarni bajarishga sarflanadi. U quyidagi beshta tashkil еtuvchilarni о‟z ichiga 
oladi: 
                 t
e
 = t
ur
 + t
bosh 
+ t
tux
+ t
a.a.
+ t
ulch
  ,                                        (14.1)                 
bu erda t
ur
-tanavorni о‟rnatish va uni, ishlov tugagandan keyin tushirish vaqti; t
bosh
-
stanoklarni  boshqarish  vaqti  (stanok  shpindelini  yurgizish  va  tо‟xtatish, 
shuningdek tezliklarini  о‟zgartirish, shpindel  aylanish  yо‟nalishini о‟zgartirish va 
supportni  surish  vaqti,  stanok  supportlarini  karetkalarini  va  boshqa  qismlarini 
kо‟chirish vaqti).  t
tux  - 
tо‟xtash vaqti (yangi holatga stanok qismining kо‟chishini 
davom еtib tо‟xtash vaqti, shpindellar bloklarini, stollarni, barabanlarni, bо‟luvchi 
qurilmalarni  va  konduktorlarni  burilish  vaqti);  t
a.a.
-  amaldagi  alohida  texnologik 
о‟tuvlarni bajarishda asbobni almashtirish vaqti (teshikni parma, zenker, razvertka 
bilan ketma-ket ishlov berishda asbobni patronda almashtirish vaqti; keskichli yoki 
revolьver  kallaglarni  burilish  vaqti);  t
ulch
-asbobni  qirindiga  о‟rnatish  vaqti  va 
о‟lchamlarni individual olish usuli bilan ishlash nazorat о‟lchovini о‟tkazish vaqti 


108 
 
(masalan,  vallarni  jilvirlanuvchi  bо‟yinlarini  о‟lchamlarini  avtomatlashtirilgan 
nazorat qilishdagi vaqti). 
Texnologik  о‟tuvlarni  о‟rindoshlashda  t
up
-operativ  vaqtining  еlementlarini 
qoplash imkoniyatlari amallarni tuzish sxemalariga bog‟liq. 
Sxemalar quyidagi belgilari bо‟yicha farqlanadi: 
a) ishlov berish uchun bir vaqtda о‟rnatiluvchi tanavorlar soni bо‟yicha (bir 
о‟rinli va kо‟p о‟rinli sxemalar); 
b)  ishlov  berishda  qatnashuvchi  asboblar  soni  bо‟yicha  (bir  asbobli  va 
kо‟p asbobli sxemalar); 
v)  amallarni  bajarishda  asboblar  ishlashini  ketma-ketligi  bо‟yicha  (ketma-
ket, parallel va parallel-ketma-ket ishlov berish sxemalari). 
 
a). Bir о‟rinli amallar tuzilish sxemalari 
Кetma-ket  ishlov  berishda  amallarning  asosiy  vaqti    (14.1,  a-rasmga  qar.) 
hamma о‟tuvlar vaqtlarini yig‟indisini о‟z ichiga oladi. 
                   

Download 1.58 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   76   77   78   79   80   81   82   83   84




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling