3 O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent moliya instituti

2. Baholash faoliyatini huquqiy-me‟yoriy tartiblashtirish 

 

Mavjud  sharoitdan kеlib  chiqqan 

хоlda, 

qоnuniy 

hujjatlar 

yaratilib, 

kоrхоnalarni  davlat  tasarrufidan  chiqarish  va  хususiylashtirish  jarayonlarida  chеt  e‘l  

investitsiyalarini    jalb    qilish    va    investitsiоn    klimatni    yaхshilash    bоrasida  hukumat  

tоmоnidan    dоimiy    ravishda    mе‘yoriy    хujjatlar    ishlab    chiqib,    qabul  qilinmоqda.  Bu 

islоhоtlar  o‘zida  yangi  nоrmativ  aktlarni  qabul  qilishga,  mavjud  bo‘lgan  mе‘yorlarga 

---

 

69 

 

o‘zgartirish  va  qo‘shimchalar  kiritishga,  davlat  kоrхоnalarini  хususiy  mulkga  aylantirishda 

yordam bеradi. 

Chеt e‘l invеstоrlarining davlat tasarrufidan chiqarish va kоrхоnalarni хususiylashtirish 

jarayonida, chеt e‘l invеstоrlarining taklif va fikr mulоhazalari vazirliklar va  idоralar

 

tоmоnidan 

o‘rganilmоqda. Umumiy    taklif 

va fikr mulоhazalar  

natijalari 

tahlil 

qilinib  o‘rganilgandan  so‘ng,  kоrхоna 

akciya 

pakеtlarini 

o‘zlashtirishda  yoki  оb‘еktni  umumiy  tarzda  sоtib  оlishda  ularga  yangi  imtiyoz  va 

imkоniyatlar yaratib bеrishga qarоrlar qabul qilinmоqda. 

O'zbekiston 

Respublikasida 

 baholash 

faoliyatini 

 "Baholash 

faoliyati to'g'risida"gi   

qonuni, 

O'zbekiston 

Respublikasi  Prezidentining

 

2006   

yil 26 apreldagi 

PQ-335-sonli  "O'zbekiston  Respublikasi

 

Davlat mulki  qo'mitasi  faoliyatini    takomillashtirishga    doir    chora-tadbirlar  

to'g'risida"  va   2008   yil   24 apreldagi 

 

PQ-843-sonli   

"Baholovchi

 

tashkilotlar 

faoliyatini 

 yanada  takomillashtirish  va  ko'rsatilayotgan  hizmatlar 

sifati  uchun  ularning  mas`uliyatini  oshirish  to'g'risida"gi  qarorlari  huquqiy  tartiblashtiradi, 

baholash faoliyatini amalga oshirish bilan bog‘liq munosabatlarni tartibga soladi. 

Baholash 

faoliyati 

litsenziya 

  asosida 

 amalgam  oshiriladi. 

Baholash 

faoliyatini  litsenziyalash  tartibi 

O‘zbekiston 

RespublikasiVazirlar 

Mahkamasi  tomonidan  belgilanadi.  Baholash  faoliyatini  litsenziyalashni  amalga  oshiruvchi 

organ (bundan buyon matnda litsenziyalovchi organ deb  yuritiladi) baholovchi tashkilotning 

qonun  hujjatlarida  belgilangan  litsenziya  talablariga  va  shartlariga  rioya  etishi  ustidan 

nazoratni amalga oshiradi. 

Baholovchi  tashkilot  baholash  faoliyatini  amalga  oshirish  huquqini  beruvchi 

litsenziyaga  ega  bo‘lgan yuridik shaxsdir. Baholovchi tashkilot o‘z  faoliyatida mustaqildir. 

Xizmatlarning iste‘molchisi (bundan buyon matnda buyurtmachi deb yuritiladi) yoki boshqa 

manfaatdor shaxslarning baholovchi  tashkilot  faoliyatiga aralashishiga yo‘l qo‘yilmaydi. 

Baholovchi  tashkilot  qonun  hujjatlarida  nazarda  tutilgan  istalgan  tashkiliy-  huquqiy 

shaklda  tashkil  etilishi  va  o‘z  faoliyatini  amalga  oshirishi  mumkin,  ochiq  aksiyadorlik 

jamiyati bundan mustasno. Bunda quyidagi majburiy shartlarga rioya etilishi kerak: 

baholovchilarning  shtatdagi  eng  kam  soniga  doir,  qonun  hujjatlarida  belgilangan 

talablarga muvofiq bo‘lishi; 

baholovchi tashkilotda qonun  hujjatlarida  nazarda  tutilgan  miqdordagi ustav fondining 

mavjudligi; 

baholovchi    tashkilotda    baholovchi    tashkilotning    fuqarolik    javobgarligini  sug‘urta  

qilish    shartnomasi    bo‘yicha    sug‘urtalovchining    majburiyatlari    kuchga  kirganligini

  tasdiqlovchiug‘urta polisining 

mavjudligi.   

Baholovchi (baholovchilar) 

faqat 

bitta 

baholovchi  tashkilotning

 

muassisi 

(ishtirokchisi, aksiyadori) bo‘lishi mumkin. 

Agar   qonun   hujjatlarida   boshqacha   qoida   belgilanmagan  bo‘lsa,   davlat hokimiyati  

va   boshqaruvi   organlarining   baholovchi   tashkilotni   tashkil   etishi, shuningdek baholash 

faoliyatini amalga oshirishi taqiqlanadi. 

Baholovchi  belgilangan  tartibda 

litsenziyalovchi 

organ 

tomonidan  berilgan 

baholovchining    malaka sertifikatiga    ega 

 

bo‘lgan jismoniy  shaxsdir.  Baholovchi 

baholash ishlarini o‘tkazishga, agar u baholovchi tashkilotning shtatida turgan 

bo‘lsa 

yoki baholovchi tashkilot   

u 

bilan 

fuqarolik-huquqiy 

 tusdagi  shartnoma 

tuzgan  bo‘lsa,  baholovchi  tashkilot  tomonidan  jalb  etilishi  mumkin.  Baholovchi

 

nazorat  qiluvch yoki  huquqni 

 muhofaza  qiluvchi  organlar  o‘tkazadigan 

tekshirishlarda  va    boshqa    tadbirlarda  baholovchi  tashkilot  hamda  ushbu    organlar  

o‘rtasida   tuzilgan   shartnoma   asosidagina   mutaxassis   sifatida ishtirok etishi mumkin. 

---

 

70 

 

Baholovchining 

yordamchisi 

baholovchining 

malaka 

sertifikatiga ega 

bo‘lmagan   va   baholovchining   baholash   ob‘ektini   baholashdan   o‘tkazish   bilan bog‘liq  

topshiriqlarini   bajaradigan,   baholash   ob‘ektini   baholash   to‘g‘risidagi hisobotni  (bundan 

buyon  matnda  baholash  to‘g‘risidagi  hisobot  deb  yuritiladi)  hamda    baholashni  

o‘tkazish    bilan    bog‘liq    boshqa    rasmiy    hujjatni    imzolash  huquqiga  ega  bo‘lmagan 

jismoniy shaxsdir. 

Baholovchi  yordamchisining  mehnat  shartlari  qonun  hujjatlarida  belgilangan  tartibda, 

baholovchi  tashkilot  bilan  tuzilgan  mehnat  shartnomasida  (kontraktda) belgilab qo‘yiladi. 

Baholovchining  yordamchisi  sifatida  ishlangan  vaqt  baholovchining  malaka 

sertifikatini olish uchun zarur bo‘ladigan ish stajiga qo‘shiladi.