3. Pul oqimlari tahlilining to’g’ri va egri uslubi. Pul oqimlarini boshqarishning omilli tahlili. Xulosa. Foydalanilgan adabiyotlar. Kirish


Download 64.25 Kb.
bet5/6
Sana29.01.2023
Hajmi64.25 Kb.
#1139986
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
3. Pul oqimlari tahlilining to’g’ri va egri uslubi. Pul oqimlari

ChDPi.d. = - (Δ OTA + AA)


Bunda:
Δ OTA – oborotdan tashqari aktivlar o‘sishi.
Investitsion faoliyatdan sof pul mablag‘lari harakati:
“+” moddiy aktivlar va qimmatli qog‘ozlarni sotishdan pul mablag‘lari kirimi;
“-” moddiy aktivlar va qimmatli qog‘ozlarni sotishdan pul mablag‘lari chiqimi.

  1. Moliyaviy faoliyatdan pul mablag‘lari sof harakati hisob-kitobi:

PMm.f. = ΔKinv + Δ Mu + Δ Mq


Bunda:
Δ Kinv – investitsiyalangan xususiy kapitalning o‘sishi (sotib olingan aksiyalar va qo‘shilgan kapital summasiga farq etuvchi ustav kapitali);
ΔMu – uzoq muddatli majburiyatlarning o‘sishi;
ΔMq – qisqa muddatli kreditlar va qarzlar summasining o‘sishi.
Moliyaviy faoliyatdan sof pul mablag‘lari harakati :
“+” oddiy aksiyalarning emissiyasi;
“-” qarzlarni qoplash va dividendlar to‘lovi

Pul oqimining to‘g‘ri usulda tahlili






Ko‘rsatkichlar



Joriy davr

O‘tgan
yilning shu davri

1.

Operatsion faoliyatdan pul oqimi

OF0

OF1

1.1.

Kirim:

OFk

OFk




Mahsulot (ish va xizmat)larni sotishdan
kelib tushgan pul mablag‘lari










Boshqa tushumlar










Jami kirim







1.2.

Chiqim:

OFch

OFch




Material, tovar, ish va xizmatlar uchun
mol yetkazib beruvchilarga to‘langan pul mablag‘lari










Xodimlarga va ular nomidan to‘langan
pul mablag‘lari










Boshqa chiqimlar










Jami chiqim










Operatsion faoliyatning sof kirimi, chiqimi

OFsk/ch

OFsk/ch

2.

Investitsion faoliyatdan pul oqimi

IF0

IF1

2.1.

Kirim

IFk

IFk




Asosiy vositalarni sotish










Nomoddiy aktivlarni sotish










Uzoq va qisqa muddatli investitsiyalarni
sotib olish










Boshqa kirimlar










Jami kirim







2.2.

Chiqim

IFch

IFch




Asosiy vositalarni sotib olish










Nomoddiy aktivlarni sotib olish










Uzoq va qisqa muddatli investitsiyalarni
sotib olish










Boshqa chiqimlar










Investitsion faoliyatdan sof kirim,
chiqim

IFsk/ch

IFsk/ch

3.

Moliyaviy faoliyat pul oqimi

MF0

MF1

3.1.

Kirim:

MFk

MFk




Olingan foizlar










Olingan dividendlar










Aksiyalar chiqarishdan yoki xususiy
kapital bilan bog‘liq bo‘lgan boshqa instrumentlardan kelgan pul tushumlari










Uzoq va qisqa muddatli kredit va qarzlar
bo‘yicha pul tushumlari










Uzoq muddatli ijara (moliyaviy lizing)
bo‘yicha pul tushumlari










Boshqa kirimlar










Jami kirim







3.2.

Chiqim

MFch

MFch




To‘langan foizlar










To‘langan dividendlar










Xususiy aksiyalar sotib olingandagi pul
to‘lovlari










Uzoq va qisqa muddatli kredit va qarzlar
bo‘yicha pul to‘lovlari










Uzoq muddatli ijara (moliyaviy lizing)
bo‘yicha pul to‘lovlari










Boshqa chiqimlar










Moliyaviy faoliyatdan sof kirim,
chiqim

MFsk/ch

MFsk/ch

4.

Tahlil qilinayotgan davrda pul
oqimining jami o‘zgarishi

PO

PO

Pul oqimini egri usuldagi hisob-kitoblari natijalari quyidagi jadval ma’lumotlarida aks etgan.



Pul oqimini egri usulda tahlili


Ko‘rsatkichlar

Summa, ming so‘m

Pul oqimini qoldig‘i

171.9

Sof foyda

974.0

Hisoblangan amortizatsiya

897

Asosiy vositalarni hisobdan chiqarishdan natija

-

Boshqa korxonalarda qatnashishdan daromadlar

-

Ishlab chiqarish zaxiralaridagi o‘zgarishlar

228

Tugallanmagan ishlab chiqarish hajmidagi
o‘zgarishlar

-

Kelgusi davr xarajatlari o‘zgarishi

7075

Tayyor mahsulot hajmidagi o‘zgarishlar

-

Debitorlik majburiyatlari o‘zgarishi

1063

Kreditorlik majburiyatlari o‘zgarishi

1077

Qisqa muddatli qo‘yilmalar o‘zgarishi

-

Kelgusi davr daromadlari o‘zgarishi

-

Joriy faoliyat bo‘yicha jami pul oqimi




Investitsion faoliyat




Kirim

889.0

Chiqim

2256.0

Investitsion faoliyat bo‘yicha jami pul oqimi

-1367

Moliyaviy faoliyat




Kirim:

570.0

Chiqim:

559.0

Moliyaviy faoliyatdan jami pul oqimi

-11.0

Pul oqimining davr oxiriga qoldig‘i



Pul oqimining davr boshiga qoldig‘i 171.9 mln so‘mni tashkil etgan. Joriy davrda sof foyda 974.0 mln so‘mni, hisoblangan amortizatsiya (897 mln.so‘mni), asosiy vositalarni hisobdan chiqarishdan natija (0.0 mln so‘m), boshqa korxonalarda qatnashishdan daromadlar (0.0 mln so‘m), ishlab chiqarish zaxiralaridagi o‘zgarishlar (228 mln so‘m), tugallanmagan ishlab chiqarish hajmidagi o‘zgarishlar (0.0 mln so‘m), kelgusi davr xarajatlari o‘zgarishi (7 075 mln so‘m), tayyor mahsulot hajmidagi o‘zgarishlar (0.0 mln so‘m), debitorlik majburiyatlari


o‘zgarishi (1 063 mln so‘m), kreditorlik majburiyatlari o‘zgarishi (1 077 mln so‘m), qisqa muddatli qo‘yilmalar o‘zgarishi (0.0 mln.so‘m), kelgusi davr daromadlari o‘zgarishi (0.0 mln so‘m), investitsion faoliyat kirimi (889.0 mln.so‘m), investitsion faoliyat chiqimi (2256.0 mln so‘mni), investitsion faoliyat bo‘yicha jami pul oqimi (1 367 mln so‘m), moliyaviy faoliyat kirimi (570.0 mln so‘m), moliyaviy faoliyat chiqimi (559.0 mln so‘m), sof pul oqimi (11.0 mln so‘m)ni tashkil qilgan. Pul mablag‘larining davr oxiriga qoldig‘i 468 mln so‘mga teng bo‘lgan.
4.Pul oqimlarini boshqarishning omilli tahlili.
Pul oqimini omilli tahlilida koeffitsiyent usulidan foydalaniladi. Bu usul pul oqimini maqsadli boshqarishni yo‘lga qo‘yish yuzasidan quyidagi ko‘rsatkichlar tizimini o‘rganishni talab etadi:

  • sof pul oqimining etarliligi;



  • sarflangan pul mablag‘larining rentabelligi;

  • olingan pul mablag‘larining rentabelligi;

  • o‘rtacha pul qoldig‘ining rentabelligi.

Sof pul oqimining etarliligi koeffitsiyenti quyidagi formula asosida aniqlanadi.

Kpm = PMk / PMch * 100%


Bu yerda:
PMk – pul mablag‘lari kirimi; PMch – pul mablag‘lari chiqimi.
Sarflangan pul mablag‘larining rentabelligi koeffitsiyenti quyidagi formula asosida aniqlanadi:

Rpmch = F / PMch * 100%


Bu yerda:
F – korxona faoliyatining moliyaviy natijasi;
Olingan pul rentabelligi koeffitsiyenti quyidagi formula asosida aniqlanadi:

Rpmk = F / PMk * 100%,


Pul mablag‘lari o‘rtacha qoldig‘ining rentabelligi koeffitsiyenti quyidagi formula asosida aniqlanadi:

Rpmq = F / PMq * 100%,


Bu yerda:
PMq – pul mablag‘larining o‘rtacha qoldig‘i.
Pul oqimlarining yetarligi, rentabelligi ko‘rsatkichlari pul oqimining shakllanish qatorlari ya’ni operatsion, investitsion va moliyaviy faoliyat bo‘yicha ham alohida va butun xo‘jalik faoliyatidan pul oqimi bo‘yicha ham o‘rganiladi. Bu pul oqimining shakllanishi bo‘yicha har bitta qatorni omilli tahlil etish va boshqarishda ham muhim masala hisoblanadi. Pul oqimining moliyaviy koeffitsiyentlariga ta’sir etuvchi birliklar sifatida moliyaviy natijaviylikning o‘zgarishi, sof pul oqimining o‘zgarishlari, pul mablag‘lari kirimi va chiqimining o‘zgarishlari tarkiblanadi.


Pul mablag‘lari bilan bog‘liq moliyaviy koeffitsiyentlar tahlili


Ko‘rsatkichlar

Belgi

2014y.

2015y.

2016y.

Pul mablag‘lari kirimi, ming
so‘m

PMk

4 796

6 813

9 639

Pul mablag‘lari chiqimi, ming
so‘m

PMch

4 718

6 874

9 634

Korxona faoliyatining
moliyaviy natijasi

F

-202

1 866

2 089

Pul oqimlarining o‘rtacha
qoldig‘i, ming so‘m

POq

79

18

23

Sof pul oqimining yetarliligi

Kpm

101,65

99,11

100,05

Olingan pul mablag‘larining
rentabelligi

Rpmk

-

27,15

21,68

Sarflangan pul mablag‘larining
rentabelligi

Rpmch

-

27,39

21,67

O‘rtacha pul qoldig‘ining
rentabelligi

Rpmq

-

10 366,67

9 082,61


Korxonada sof pul oqimining yetarliligi 2014-yilda 101.65 %ni, 2015-yilda 99.11 %ni, 2016-yilda 100.05 %ni tashkil qilgan. Sarflangan pul mablag‘larining rentabelligi mos ravishda 2015-yilda 27.39 %ni, 2016-yilda 21.67 %ni tashkil qilgan.


Omilli tahlil etish metodikasini quyidagi jadvaldagi hisob-kitoblar asosida ko‘rib o‘tishimiz mumkin. Har bitta ta’sir omilining natijaviy ko‘rsatkichga ta’sirini baholashda zanjirli almashtirish usuli orqali hisob-kitob qilishimiz mumkin.


Download 64.25 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling