3-to’plam 29 may 2022

www.pedagoglar.uz
29-son 3 –to’plam may 2022 
Sahifa: 168 
yosh deb ataladi. Aqliy yosh turli yoshdagi odamlar uchun mo‘ljallangan 
maxsus test topshiriqlari orqali aniqlanadi. Aqliy yoshning xronologik yoshga 
nisbati bola psixik taraqqiyotining o‘ziga xos ko‘rsatkichi — intellektual 
rivojlanish koeffitsientini hosil qiladi, bu koeffitsient ingliz tilidan olingan 
qisqartma IQ harflari orqali belgilanadi. Bularda albatta bolalar psixologiyasini 
bilish katta ahamiyat kasb etadi. 
Foydalanildan adabiyotlar. 
1. “Milliy istiqlol g’oyasi: asosiy tushuncha va tamoyillar” Toshkent, 
“O’zbekiston” 2000 yil.
2. Jumaboev M “O’zbek bolalar adabiyoti”,Toshkent ”O’zbekiston” 2002 y, 
21b.
3. Maxmudov Y.F, Xudoyqulov X.J. “Milliy g’urur-ma’naviy komillik 
mezoni”.T, Dizayn-Press 2011.327b.
4. To‘raqulov E. „Abu Rayhon Beruniy ruhiyat va ta’lim-tarbiya haqida". T., 
„O‘qituvchi", 1992, 39-b
5. "Qadimiy hikmatlar", T., F. G‘ulom nomidagi Adabiyot nashriyoti, 1987,
6. Rahimova R. “Tarbiyachiga 1001 maslahat”., Toshkent.,2007 yil
7. Sodiqova Sh. “Maktabgacha pedagogika” Toshkentyuyu., 2013 yil 
8. Z. Nishonova , G. Alimova “Bolalar psixologiyasi va uni o’qitish metodikasi 
” T oshkent 2002 
 
 

---

www.pedagoglar.uz
29-son 3 –to’plam may 2022 
Sahifa: 169 
O’quvchilarga fizika fanini o’qitish usullarini o'rganishda nazariy va 
amaliy bilimlar mutanosibligining ahamiyati 
Bunyod Nurmetov Ilhomovich 
Xorazm viloyati Gurlan tumani 42-AFCHO'I Fizika fani o'qituvchisi 
Zivar Avazova Kamilovna
Xorazm viloyati Gurlan tumani
42- AFCHO'I Fizika fani o'qituvchisi
Annotatsiya: Maqolada o’quvchilarni fizika faniga qiziqtirish, fizik hodisalarni 
tushuna olish va tasavvur qila olishi, formulalarni o’z o’rnida qo’llay olishlari, 
oddiy tajribalarni o’tkazish orqali muhim fizik tushunchalarni va qonunlarni 
o’rganish, to’g’ri fikr yurita olishlari uchun darslarda foydalanilishi lozim bo ’lgan 
usullar ko’rsatilgan. 
Kalit so’zlar: Fizik hodisalar, kuzatish, tajriba, javob-savol o’yini, kuch impulsi, 
jism impulsi, saqlanish qonunlari, rasmli muammolar. 
Fizika fani o’zining bir qator xususiyatlari bilan boshqa fanlardan ajralib turadi. 
Tabiiy fanlar qatoriga kiritilishi bilan bir vaqtning o’zida aniq fan hamdir va o’z 
navbatida ayrim hollarda amaliy fan ham deya olamiz.. Fanni o’rganish jarayonida 
o’quvchidan tezkorlik, mustaqil fikr yuritish, nazariy isbotlangan hodisalarni 
bevosita tajribalar orqali ko’rib borish, kuzatish talablarini taqozo etadi va bu 
jarayon muntazam olib borilgandan so’nggina o’zining ijobiy ko’rsatkichlarini 
namoyon eta boradi. Ya’ni o’quvchining ilmiy dunyoqarashini va tasavvur olamini 
kengaytiradi, to’g’ri fikr yurita olish qobiliyatini rivojlantiradi, hodisalarni 
mohiyatini anglab yetib, formulalarni ham o’z o’rnida qo’llay oladi, texnika va 
texnologiyalar olamiga olib kiradi, oxir oqibat yaratuvchanlikka undaydi. 
Fizika faniga o’quvchining qiziqishini uyg’otish ko’p jihatdan o’qituvchining 
pedagogik mahoratiga, ilmiy bilimlarini kundalik turmushda qo’llay olishiga, 
hodisalar mohiyatini ochib bera olishi va to’g’ri, qisqa, oson usullarda tushuntira 
bilishiga bog’liqdir. Bu esa o’qituvchini muntazam o’z ustida ishlashga, ijodiy 
fikrlashga undaydi. Fanni o’qitilishi jarayonida o’quvchilarga oddiy tajribalarni 

---