303-guruh talabasi muhammadiyeva munisaning o‘zbek terminologiyasi fanidan tayyorlagan taqdimoti

“Navoiy tili lug’ati” 2 jildlik asar Xususan,Berdak Yusuf boshchiligidagi O’zbek tili tarixi va dialektologiya bo’limi a’zolari “Navoiy lug’ati tili” ustida izlanishlar olib borilmoqda. Hozirda B.Yusuf muallifligidagi 5 jildli lug’atning 1-jildi nashrdan chiqgan. 1-jild A D harflaarini o’z ichiga olgan. Unda 4370 ta bosh soz bo’lib, ularning ma’nosi lug’atda Navoiy asarlaridan keltirilgan misollar bilan dalillangan.

“Alisher Navoiy tilida oziq ovqat nomlari “Nazarova Marhabo Jaloliddin Qizi

Istiqlol davrida tuzilgan lug’atlar.

Keyingi yillarda o‘zbek tilida yana bir qator yangi lug‘atlar yuzaga keldi:
"Yozuv tarixidan qisqacha lug‘at-ma’lumotnoma" (N.Mahmudov, 1990),
O‘zbek ismlari" (E.Begmatov, 1991), "O‘zbek tilining etimologik lug‘ati" (Sh.Rahmatullayev, 2000-y.), "
Ozbek tilining imlo lugati" (Sh.Rahmatullayev, A. Hojiyev, 1995), "O‘zbek tili tasviriy ifodalarining izohli lug‘ati" (R.Rasulov, I.Umirov, 1997), Hozirgi o‘zbek tili faol so‘zlarining izohli lug‘ati (A.Hojiyev, A.Nurmonov, S.Zaynobiddinov, K.Kokren, M.Saidxonov, A.Sobirov, D.Quronov
"Turkcha-o‘zbekcha, o‘zbekcha-turkcha lug‘at" (Nizomiddin Mahmud, Ertug‘ul Yaman, 1993) shular jumlasidandir.
Ensiklopedik lugʻat“ — ikki jildli ensiklopedik lugʻat. Lugʻat oʻzida 30 000ga yaqin izohni jamlagan boʻlib, ilk oʻzbek tilidagi ixcham ensiklopediyadir.
Oʻzbek sovet ensiklopediyasi“ Bosh tahririyatida chop etilgan. „Ensiklopedik lugʻat“ning birinchi jildi 1988-yilda, ikkinchi jildi esa 1990-yilda chiqarilgan.[1] Lugʻatga falsafa fanlari doktori Qoʻchqor Xonazarov bosh muharrirlik qilgan

Eski turkiy lug’atlarning arab yozuvdagi nashrlari.

Turkiy xalqlarning yozuv madaniyati ko‘hna tarixga ega. Arab xatini qabul qilmaslaridan burun ham ajdodlarimizning bir qancha mukammal alifboli yozuvlari bo‘lgan.
Mazkur yozuvga nisbatan qo‘llanilgan bu nom shartli bo‘lib, o‘zini to‘liq oqlamaydi. Chunki, eski yozma manbalarda u turlicha nomlar bilan tilga olingan. Mahmud Koshg‘ariy o‘zining «Devonu lug‘atit turk»ida uni «turkcha yozuv», «turk xati» deb ataydi. Alisher Navoiy ham uni «turk xati» nomi bilan tilga oladi. Arab-fors manbalarida «uyg‘ur xati», «mo‘g‘ul xati» degan atamalarga duch kelamiz.
arab yozuvida unlilar doimo ifoda etilavermagan. Uyg‘ur xatining afzalligi shundaki, unda unlilar har qachon ifoda etilgan. Yozuvning bu kabi xususiyatlari uning turkiy singarmonizm (unlilar uyg‘unligi) qonuniga bo‘ysunganligidan dalolat beradi. Undoshlarning ifodalanishida ham o‘ziga xos tomonlari bor. Unda qator harflar bir qancha undoshni ifoda etgan (b-p, t-d, k-g, q-g‘-h, s-z kabi).