38-dars. Hiijjat t u r L a r I v a xususiyatlari. Ish yuritish h u j j a t L a r n I n g r o ‘yxatini


Download 58.16 Kb.
Pdf ko'rish
Sana22.10.2020
Hajmi58.16 Kb.
#135790
Bog'liq
tmpB5EE


38-DARS.  Hiijjat t u r l a r i v a   xususiyatlari.

Ish  yuritish  h u j j a t l a r n i n g  r o ‘yxatini 

tuzish.  U la rn i  k lastc r shaklida  tasnitlash


H u jja tla m in g   tasniflanishi.  H u jja t  rek v izitlari.  H u jja t  tay y o rlash n in g  

asosiy qoidalari.

Hujjatshunoslikda  hujjatlar  b ir  necha  jihatlarga  k o ra   tasnif  qilinadi. 

Tasnifnomada  mutlaqo  b ir xil  guruhlantirish  mavjud b o ‘lm asa-da; har  qalay 

ularru 

bir 


qadar 

yagonalashgan 

holda 

guruhlantirish 



mumkin. 

Hujjatshunoslikdagi 

ana  shu  an an ag a   ko ra  ish  yuritishdagi  hujjatlar 

quyidagicha tasniflanadi:

l.T uzilish o‘m ig a   k o ‘ra  ichkiva  tashqi  h u jjatlar  farqlanadi:

Ic h k i h u jja t -   m uassasa yoki korxonani  o‘zida tuziladigan v a  shu korxona 

ichida  foydalaniladigan  hujjatlardir.  Bularga  xodimning  shaxsiy  varaqasi. 

majlis  bayonnom asi. ichki  buyruq va boshqalarkiradi.

Fashqi  h u jja t  -   korxonaga.  b o sh q a  tashkilot  v a  a>Tim  shaxslardan 

keladigan  hujjatlardir.  Bularga  taklifnoma.ishonchnoma.  yo nqnom a,  kafolat 

xati.  tavsiyanom a va boshqalarkiradi.


2.Mazmuniga ko‘ra  sodda va  m urakkabhujjatlar farqlanadi:

Sodda  hujjat -   bir  masalani  o‘z   ichiga  oladigan  hujjatdir.  Bularga  ariza;  e'lon. 

tilxat. kafolat xati va boshqalar kiradi.



M urakkab  hujjat  -   bir  necha  masalani  o‘z   ichiga  olgan  hujjatdir.  Bularga 

shartnomalar  ma'lumotnoma;  rejalashtirilgan  hisobot  hujjatlari  va  boshqalar 

kiradi.

3.  M azmun bayonining  shakli jihaddan  xususiy.  namunaviy.  qoliplihujjadar 



farqlanadi.

Xususiy hujjadxu  -  tashkilotlarda matnning o'ziga  xosligi. betakrorligi. mazmun 

bayoni  erkin  bo'ladigan  hujjatlardir.  Bularga  xizmat7  so'rov,  ihimos,  javob, 



kafolat, axborot xatlarivz  boshqaiarkiradi.

Namunaviy hujjadai -  boshqaruvning muayyan bir vaziyatlari bilan bog'liq. bir- 

biriga o1 xshash va ko;p  takrorlanadigan masalalar yuzasidan  tuzilgan  matnlarni 



o‘z  ichiga oladigan hujjatlardir.  Bularga tavstyanoma,  ariza  e ’lon,  laklifnoma va 

boshqalar kiradi.



Qolipli  hujjatlxu  -   odatda;  oldindan  tayyorlangan  bosma  ish  qog'ozlariga 

yoziladigan  hujjatlardir.  Butur  hujjatlarga  nisbatan  ko'pincha  «yozmoq»  emas; 

balki «to'ldirmoq»  so‘zi ishlatiladi.  Bularga ish haqi yokiyashash jo yi haqidagi 

a 'lumoinomalar; mehmtga layoqatsizlik xaraqazi, ayrim dalolatnomalarxizmat 

u~~malari va boshqalar kiradi.


4.Tegishlilik jihatiga ko'ra xizmat (rasmiy)va  shaxsiy hujjatlar farqlanadi:

Xizmat (rasmiy) bujjatlari -  tayyorlanishiga ko‘ra tashkilot yoki mansabdor 

shaxslarga  tegishli  hujjatlardir.  Bularga  ishga qabul qilish buyruqlari va boshqalar 

kiradi.


Shaxsiy hujjat-yakkashaxs tomonidan yoziladigan; ularning  xizmat 

faoliyatlaridan tashqaridagi  yokijamoat  ishlarini bajarish bilan bog‘liq masalalarga 

tegishli bo:ladigan  hujjatlardir.  Bularga  shaxsiy ariza shikoycn va boshqalar kiradi.

Hujjatlarning  tayvorlanish xususiyati va darajasi  ham benihoya katta. Bujihatiga 

ko‘ra hujjatlar quyidagicha  tavsiflanadi:


Л si n u sxa  -  asli birinchi  rasmiy nusxasidir.

N u sxa   ~  asl  nusxaning  aynan  qayta  ko'chirilgan  shakli.  uning  o'ng 

tomonidagi yuqori burchagiga «Nusxa»  deganbelgi qo'yiladi.



Ik k in c h i  n u sxa  -   asl  nusxa  yo qolgan  hollarda  hujjatning  ikkinchi 

nusxasi (dublikati)  beriladi  va u  asl nusxa bilan ten g  huquqlidir.



K o ‘chirm a  n u sxa   -   b a ’zan  m uayyan  hujjatga  emas.  uning  b ir  qism iga 

ehtiyoj  tu g ‘iladi;  bunda kochirm a  olinadi.  Nusxa va  ko‘chirm alar notarius. 

kadrlar bo'lim i va shu kabilar tom onidan tasdiqlangach huquqiy kuchga ega 

bo'ladi.


E rk in   n u sxa   -   hujjatda  axborot  to la   ifodalansa-da.  u   asliga  muvofiq 

kelmaydi. Erkin nusxada muhr o m iga 'm uhr  deb. imzo  o rniga "imzo' deb. 

gerb o rniga «gerb»  debyozib  qoyiladi.

A ksar  hujjatlar  dastlab  qoralama  nusxada  tayyorlanadi.  b u   hujjat 

ta\yorlovchining  qolyozm a  yoki  mashinalangan  dastlabki  nusxasidir.  Bu 

nusxa  tuzatilib.  qa>ta  ko chirilishi  mumkin.  Qoralama  hujjat  huquqiy 



kuchga ega emas.

Download 58.16 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling