4- ma’ruza: Modulyasiya xaqida tushuncha. Amplituda modulyasiyasi

Amplituda modulyatsiyasi
Yuqorichastotaligarmoniktebranishberilganbo‘lsin:
Ta'rif: Amplituda modulyasiyasi deb yuqori chastotali garmonik tashuvchi tebranishning, amplitudasini past chastotali birlamchi signalning o‘zgarish qonuniga mos ravishda o‘zgarishiga aytiladi.
Yuqoridagi keltirilgan ta'rifga asoslanib AM signalning amplitudasini qo‘yidagi ifoda ko‘rinishda yozish mumkin:
bu yerda,
– modulyasiyalanmagan tashuvchining amplitudasi;
– proporsionallik koeffitsienti;
– past chastotali birlamchi signal.
U xolda AM signalnimatematikifodasiniqo‘yidagiumumiyko‘rinishdayozishmumkin:
(4.43)
Past chastotali birlamchi signal sifatida garmonik tebranis holinsin:
Odatda etib tanlanadi.
Tashuvchining boshlang‘ich fazasi φ = 0 teng bo‘lsin. U xolda:
deb, belgilab 4.7 niquyidagiko‘rinishdayozish mumkin:
(4.8)
deb, belgilab 4.8 niquyidagiko‘rinishdayozib, garmonik AM signalning matematik ifodasini xosil qilamiz:
bu yerda, – modulyatsiya koeffitsienti.
(4.9) ifoda birton Ω bilanmodulyatsiyalanganamplitudasimodulyatsiyalangansignalninganalitik
Modulyatsiya koeffitsienti deb modulyatsiyalovchi signal amplitudasining tashuvchi tebranish amplitudasiga nisbatiga aytiladi, ya’ni. Uning qiymatimodulyatsiyalovchisignalshakliqabulqilishqurilmasichiqishidabuzilmasdanaksettirilishiuchunoralig‘idao‘zgarishikerak, ya’ni. Bu ko‘rsatkich texnikfoydalanishdafoizlardabaholanadiva odatdamodulyatsiya chuqurligidebataladi, ya’ni.Agarbo‘lsa, bundaymodulyatsiyaortiqchamodulyatsiyagaolibkeladi, bu holda qabullash qurilmasi amplitudasi modulyatsiyalangan signaldan uning o‘rovchisi ni buzilishlar bilan ajratib oladi, chunki qabullash qurilmasida detektor sifatida tokni faqat bir tomonga o‘tkazish xususiyatiga ega bo‘lgan nochiziqli elementlardan foydalaniladi.
4.1-rasm. AM signal xosil qilish vaqt diagrammalari: a) modulyatsiyalovchi past chastotali signal, b) yuqori chastotali tashuvchi, d) AM signal
4.1c-rasmdagi AM signalning vaqt diagrammasidan ekanligini, bundan esa ekanligini ko‘rish mumkin.
4.2-rasmda AM signalning turli xil