Yig‘indi (ayirma) xatoligi.
Ikkita X= + X, y= + y son berilgan bo‘lsa, ularning yig‘indisi
+ X+ y bo‘ladi. Yig‘indining absolyut xatoligi
Xuddi shunday, ayirmaning absolyut xatoligi
bo‘ladi.
Ko‘paytma xatoligi.
Berilgan sonlarning ko‘paytmasi quyidagicha topiladi:
Bu ifodada oxirgi ko‘paytma boshqa hadlarga nisbatan ikkinchi darajali kichik miqdordir.
Shuning uchun uni e’tiborga olmaymiz. Demak, ko‘paytmaning absolyut xatoligi quyidagicha bo‘ladi:
Bo‘linma xatoligi.
Nisbatning absolyut xatosini topish uchun ayrim almashtirishlarni bajaramiz:
Nisbiy xato ekanligidan foydalanib -1 ifodani qatorga yoyamiz:
Bu yerda ham ikkinchi va undan yuqori darajali kichik miqdorlarni hisobga olmagan holda
ga ega bo‘lamiz. Demak,
Arifmetik amallarni bajarishda nisbiy xatolar (b) quyidagicha topiladi:
Yuqorida keltirilgan formulalar arifmetik amallar bajarishda yo‘l qo‘yiladigan absolyut va nisbiy xatolarni baholash imkoniyatini beradi.
O‘z-o‘zini nazоrat qilish uchun savоllar
Sоnlarni yaxlitlashni tushuntiring.
Taqribiy sоnlar ustida amallar bajarishni misоllar yordamida tushuntiring.
Taqribiy sоnlarning absolut va nisbiy хatоlariga ta’rif bеring.
Absоlyut va nisbiy хatоlar хоssalarini ayting .
Do'stlaringiz bilan baham: |