4-mashg`ulot. Aylanma harakat dinamikasiga doir masalalar yechish

Mustaqil yechish uchun masalalar.

1. Jism ekvatorda og’irlikka ega bo’lmasligi uchun Yer o’z o’qi atrofida necha marta tezroq aylanishi kerak? Yerning radiusi 6400 km. (g=9.8 m/s²)

2. Radiusi 10 sm bo’lgan charxtosh chetidagi nuqta ma’lum vaqt ichida 5 marta to’liq aylandi. Nuqtaning yo’li va ko’chishini aniqlang?

3. Burchak tezligi 3.14 rad/s bo’lgan charx toshi 2 s ichida qanday burchakka buriladi?

4. Ishchi g’ildiragining aylanishlar chastotasi n bo’lgan markazdan qochma nasos suvni h balandlikka ko’taradi. G’ildirakning radiusini toping.

5. Magnitafon o’ragichi 3 m/s tezlik bilan 30 s da tasmani o’rab bo’ldi. Agar o’ragichning boshlang’ich radiusi 1 sm, oxirgi radiusi 5 sm bo’lsa, tasmaning qalinligini toping(mm). (π=3 deb olinsin)

6. Zanjirli uzatma yordmida bog’langan ikkita tishli gildirakning biridagi tishlar soni N₁ ikkinchisidagi tishlar

soni N₂ dan 2 marta katta bo’lsa, burchak tezliklari qanday munosabatda?

7. Bir-biriga jips tekkan holda sirpanishsiz (friksion bog’langan) ikki shkiv radiuslarining nisbati _. burchak tezliklari qanday munosabat qanday?

8. Egrilik radiusi 160 m bo’lgan yo’l qismida 72 km/soat tezlik bilan harakatlanayotgan poyezning markazga intilma tezlanishini toping (m/s²).

9. aylana bo’ylab tekis harakat qilayotgan moddiy nuqtaning chiziqli tezligi 2 m/s, burchak tezligi 5 rad/s bo’lsa, markazga intilma tezlanishini aniqlang(m/s²).

10. Velosipedchi egrilik radiusi 48 m bo’lgan yo’lda 12 m/s tezlik bilan harakatlanmoqda. Uning markazga intilma tezlanishini aniqlang(m/s²).