4-Mavzu : Zamonaviy axborot texnologiyalari va internet madaniyati. Reja

XXI asr yuqori kompyuter texnologiyalari asridir. Bugungi kunning zamonaviy oqituvchi-ning vazifasi o u axborot oqimi koordinatori boqituvchilarning koqitish jarayonida axborot texnologiyalaridan foydalanishga texnik va psixologik jihatdan tayyordir.

Otar ekan u darsning ixtiyoriy bosqichini yangi texnik vositalarni joriy etish orqali jonlantirish mumkin. Oqituvchiga darslarda oquvchilarning mustaqil faoliyatini faollashtirishga va aniq maqsadga yoquv axborotidan foydalanishga imkoniyat beruvchi, axborotni qidirib topish, yigidagi manbalar, shuningdek axborotni saqlash va etkazib berish vositasi sifatida qarash mumkin. Oquv materiali sifatini oshirishga va ta bu axborot texnologiyasidir, chunki tazgartirish tashkil etadi. Kompyuterdan foydalanishga asoslangan texnologik taqitishning kompyuter (yangi axborot) texnologiyalarilim oluvchiga beriladigan axborotni tayyorlash va etkazib berish jarayoni boqitishning axborot texnologiyalari deb axborot (EHM, audio, video, kino) vositalaridan foydalanuvchi barcha maxsus texnik texnologiyalarga aytiladi.

Axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanishga asoslangan darsga tayyorlanishda oquv materialini tanlab olishda esa asosiy didaktik printsiplarga amal qilish shart: tizimlilik va ketma-ketlik, differentsial yondashuv, ilmiylik va boshqalar. Bunda kompyuter oldiradi.

Axborot-kommunikatsiya texnologiyalari qotilgan darsga quyidagi xususiyatlar xosdir:

1. 
   
   Moslashuvchanlik printsipi: kompyuterni bolaning individual xususiyatlariga moslashtirish;
   
   
2. 
   
   Boshqaruvchanlik: har qanday vaziyatda taqituvchi tomonidan oqitishning dialog va interfaollik xususiyati; axborot- kommunikatsiya texnologiyalari oquvchi harakatiga munosabat bildirish, javob berish xususiyatiga ega, ular bilan dialogga kirishishi mumkin, bu esa kompyuterli taquvchilarning psixologik koquvchilari tallanilishi oquvchilarning bilim olishga boqituvchi bir qator kolishi kerak. Bulardan asosiylari: texnik, yaminotdan foydalana olish koni oqitish uchun kerak bonikmalar; texnologik, yaqitishning axborot vositalaridan samarali foydalanish uchun kerak bonikmalar.
   
   Dars jarayonida axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foyda- lanish ozlarini ognalishga tushib olishlariga, axborot bilan ishlashning amaliy usullarini egallashga, zamonaviy texnik vositalar yordamida axborot almashishga imkoniyat beruvchi kollanilishi talim oluvchilarning bilim olish faoliyatini faollashtiradi. Axborot-kommunikatsiya texnologiyalari didaktik materiali mazmuni va shakli bolum mavzudagi taqdimotlar, rivojlantirish xususiyatiga ega turli testlar, topshiriqlar va boshqalar. Darslarda axborot texnologiyalarini qoliq amalga oshirish imkoniyatini beradi. Ushbu printsiplarning amalga oshirilishini axborot texnologiyalari qollash mustaqil faoliyat imkoniyatlarini kengaytiradi, tadqiqotchilik kolumotlar tizimi, elektron kutubxona, boshqa axborot manbalaridan foydalanishga imkoniyat beradi, umumlashtirib aytganda tamaklashadi. Axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini qotiladigan dars ishlab chiqilayotganda taligiga alohida ez uchun mashqlar va boshqa sognalishlarda omaklashadi, qiyinchiliklarni engib oquv jarayonida oqituvchi hamkorligiga va ularning bir-birini yaxshiroq tushunishiga qulay sharoit yaratadi.
   
   Axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanishning afzalliklariga quyidagilarni keltirib olimni shaxsga yoquvchilar mustaqil faoliyatini intensivlashtirish, darsda bajarilgan topshiriqlar hajmining ortishi, internetdan foydalanganda axborot oqimining ortishi, kompyuter oquvchilar bilan birgalikda qiziqarli bilish jarayonidan lazzatlanish, yorqin rangli yangi dunyoga kirishga sharoit yaratadi. Bunday mashgtarinkilik keltirib chiqaradi, oquvchilar ham qiziqish bilan kompyuterda ishlashadi.
   
   Odatdagi darsni kompyuter bilan integratsiyalash oz ishining bir qismini kompyuterga yuklash, bu orqali esa tatishiga imkon beradi. Dars jarayonida kompyuter testlari va tahliliy dastur jamlanmalaridan foydalanish oquvchilar tomonidan ozlashtirish darajasi haqida aniq maz vaqtida tegishli tuzatishlar kiritish imkoniyatini beradi. Bunda har bir oladi. Oqotmagan vaqtda, yoygan xatolari kolmaydi.
   
   Dars jarayonida organishadi, kompyuter yordamida misol va masalalar ishlashadi, rasm va chizmalar chizishadi, matnlar tayyorlashadi. Bu esa oz ijodiy qobiliyatlarini kotish vaqtida turli muammolar ham chiqib qoladi. Axborot- kommunikatsiya texnologiyalarini qotishimiz mumkin: koqituvchi va oq; kompyuterdan foydalanib oqituvchilarda etarli darajada boqligi; oqituvchilari bilan mustahkam aloqaning yoqituvchilar ish grafigida internet imkoniyatlaridan foydalanishni oquvchilarning orish va hokazolarga eqituvchining rivojlantiruvchi targazmali-illyustrativ metodga olanib qolish holatining mavjudligi.