4-ta’rif (ikki fikrning implikasiyasi): a va b fikrlarning implikasiyasi deb

117.Implikatsiya nima.

4-ta’rif (ikki fikrning implikasiyasi): A va B fikrlarning implikasiyasi deb,

shunday yangi fikrga aytiladiki, A rost bo‘lib, B yolg‘on bo‘lganda yolg‘on,

qolgan hollarda rost bo‘ladi, hamda, belgilanishi А  B ko‘rinishda bo‘lib, uning

chinlik jadvali:

А B АB

0 0 1

0 1 1

1 0 0

1 1 1

169

Ikki fikrning implikasiyasi

“Agar A bo‘lsa, u holda B”, “A dan B kelib chikadi”, “A-fikr, B-fikr uchun

yetarli”, “B-fikr, A-fikr uchun zarur”.

Keltirilgan shartli fikrda A – asos, B – esa xulosa deyiladi. Implikasiya xulosa

chiqarishda muhim rol o‘ynaydi va teoremalar, har xil tushunchalar ta’riflari

shakllanadi.

118.Ekavalintlik nima

5-ta’rif (ikki mulohazaning ekvivalentligi): A va B fikrlarning

ekvivalentligi deb, shunday yangi fikrga aytiladiki, bu fikr bir paytda rost yoki bir

paytda yolg‘on bo‘lgandagina rost fikr, qolgan hollarda yolg‘on bo‘ladi hamda

belgilanishi АB ko‘rinishda bo‘lib, uning chinlik jadvali:

А B АB

0 0 1

0 1 0

1 0 0

1 1 1

Ikki fikrning ekvivalentligi (yekvivalensiyasi)

“A fikr B fikrga ekvivalent”, “A fikr B fikrga teng kuchli” “A fikr B fikr uchun

zarur va yetarli”.

MAVZUGA DOIR KO‘RGAZMALI VOSITALAR:

119.Mos tushush siximasi nima

8-laboratoriya mashg‘uloti

Mantiqiy ifodalarning mantiqiy sxemasini tuzish.

Ishning maqsadi: Talabalarda kompyuterning ishlashining mantiqiy asoslari.

Mantiqiy amallar ustida ko‘paytirish, qo‘shish, inkor, implikatsiya va

ekvalentlik ustida amallar bajarish va sxemalarini hosil qilish.

Masalaning qo‘yilishi:

176

1) Kompyuterning ishlashining mantiqiy asoslari. Mantiqiy amallarda

ishlash xaqida nazariy va amaliy ko‘nikmalar xosil qilish;

2) berilgan topshirikni quyilgan ish reja asosida bajarish.

Topshiriq: Ilovada berilgan savol va topshiriqlarni bajarish.

Kerakli jihoz va materiallar: Shaxsiy kompyuter va uning qo‘shimcha

qurilmalari, ma’ruza matnlari, har xil adabiyotlar, ma’ruza daftarlari.

MAVZUGA DOIR MASHQLAR:

1-Mashq. F=A v B & A mantiqiy ifodanig mantiqiy sxemasini tasvirlang.

1. Ikkita qiymat – A va B;

2. Ikkita mantiqiy amal: 1-&, 2- v.

Natijasi:

2-Mashq. F=A&Bv /(B v A) mantiqiy ifodanig mantiqiy sxemasini tasvirlang va

natijasini aniqlang.

1. Ikkita qiymat: A=1 va B=0;

2. Uchta mantiqiy amal: & va ikkita v; А&В v (В v А).

Natijasi:

3-Mashq. Mantiqiy sxemaning natijasini aniqlang.