5- laboratoriya ishi Mavzu: sql serverda ma’lumotlar bazasini zahira nusxalashni amalga oshirish

Nazorat savollari

1. 
   Ma’lumotlar bazasini zaxira nusxalash va qayta tiklash qanday holatlarda qo‘llaniladi?
   
2. 
   Ma’lumotlar bazasini zaxira nusxalash va qayta tiklashning qanday usullari mavjud?
   
3. 
   Ma’lumotlarni qayta tiklovchi mavjud dasturlarni sanang.
   

Javoblari

1. Muhim axborotlarni yo‘qotishdan qochish uchun bekap yoki odatda zahiradagi ma’lumotdan ko‘chiriladi .Zahiradan nusxalash - bu foydalanuvchi fayllarni to‘satdan o‘chirish yoki jihozlarni buzilishida axborotning yo‘qolmasligiga kafolat beradi. Zaxira nusxasini o'rnatishdan oldin siz tiklash modelini tanlashingiz kerak. Optimal tanlov uchun siz tiklanish talablari va ma'lumotlar yo'qolishining tanqidiyligini ularni ma'lum bir modelni amalga oshirish xarajatlari bilan taqqoslash orqali baholashingiz kerak.

Ma'lumki, MS SQL ma'lumotlar bazasi ikki qismdan iborat: aslida ma'lumotlar bazasi va unga o'tkaziladigan jurnallar. Ma'lumotlar bazasi hozirgi vaqtda foydalanuvchi va xizmat to'g'risidagi ma'lumotlarni o'z ichiga oladi, tranzaktsiyalar jurnali ma'lum bir davrdagi ma'lumotlar bazasining barcha o'zgarishlari tarixini o'z ichiga oladi, tranzaktsiyalar jurnali bilan biz istalgan vaqtda ma'lumotlar bazasining holatini qaytarib olamiz.

Qayta tiklashning ikkita modeli ishlab chiqarish sharoitida foydalanish uchun taklif etiladi: oddiy va to'liq. Shuningdek, model mavjud to'liq bo'lmagan ro'yxatga olish, ammo faqat bazani ma'lum bir vaqtning o'zida tiklash zarurati bo'lmaganda, keng miqyosli ommaviy operatsiyalar davri uchun to'liq modelga qo'shimcha sifatida tavsiya etiladi. Oddiy model  faqat ma'lumotlar bazasini zaxira qilishni ta'minlaydi, mos ravishda biz ma'lumotlar bazasining holatini faqat zaxiralash paytida tiklashimiz mumkin, oxirgi zaxira va muvaffaqiyatsizliklar orasidagi davrdagi barcha o'zgarishlar yo'qoladi. Shu bilan birga, oddiy sxemada kichik xarajatlar mavjud: siz faqat ma'lumotlar bazasining nusxalarini saqlashingiz kerak, tranzaktsiyalar jurnali avtomatik ravishda kesiladi va hajmi kattalashmaydi. Bundan tashqari, tiklanish jarayoni eng sodda va ko'p vaqt talab qilmaydi.

To'liq model ma'lumotlar bazasini istalgan ixtiyoriy vaqtda qayta tiklashga imkon beradi, ammo bu ma'lumotlar bazasining zaxira nusxalaridan tashqari, tiklanish talab qilinishi mumkin bo'lgan butun davr uchun tranzaksiyalar jurnalining nusxalarini saqlashni talab qiladi. Ma'lumotlar bazasi bilan faol ishlayotganda, tranzaktsiyalar jurnalining hajmi va shunga mos ravishda arxivlar hajmi katta o'lchamlarga erishishi mumkin. Qayta tiklash jarayoni ancha murakkab va vaqt talab etadi.

Qayta tiklash modelini tanlashda siz tiklash xarajatlarini zaxira nusxalarini saqlash xarajatlari bilan taqqoslashingiz kerak, shuningdek, tiklanishni amalga oshiradigan xodimlarning mavjudligi va malakasini hisobga olishingiz kerak. To'liq model bilan tiklash ma'lum malakalar va xodimlardan bilimlarni talab qiladi, sodda sxemada esa ko'rsatmalarga amal qilish kifoya qiladi.

Restore Image (super easy)

Bu dastur sizga sevimli bo`lgan rasmlaringizni o`chirib yuborilgan taqdirda ham xech qanday muammosiz oldingidek yorqin va sifatli xolatida qayta tiklash imkoniyatini beradi.

2. Zaxira nusxalarining turlari

Ma'lumotlar bazasining to'liq nusxasi  - nomidan ko'rinib turibdiki, u ma'lumotlar bazasi tarkibini va zaxira hosil bo'lgan vaqt uchun amaldagi operatsiyalar jurnalining bir qismini anglatadi (ya'ni barcha joriy va to'liq bo'lmagan operatsiyalar haqida ma'lumot). Zaxiralash paytida ma'lumotlar bazasini to'liq tiklashga imkon beradi.

Ma'lumotlar bazasining differentsial nusxasi  - To'liq nusxada bitta muhim kamchilik mavjud, unda ma'lumotlar bazasi to'g'risidagi barcha ma'lumotlar mavjud. Agar zaxiralashni tez-tez amalga oshirish kerak bo'lsa, unda darhol disk maydonidan tejamsiz foydalanish haqida savol tug'iladi, chunki saqlashning katta qismi xuddi shu ma'lumotlarga ega bo'ladi. Ushbu kamchilikni bartaraf etish uchun ma'lumotlar bazasining differentsial nusxalarini ishlatishingiz mumkin, ularda faqat oxirgi to'liq nusxadan so'ng o'zgargan ma'lumotlar mavjud.

Dumpster 2.0222-korzina

Dumpster dasturi Isroil davlatining dasturchilari tomonidan 1-martdan yangi 2.0.222 versiyasini foydalanishga topshirildi. Bu dasturda siz turli fotosuratlar, video, audio, pdf, zip, mp3, mp4, ppt, doc, avi, mpg, jpg, rar va boshqa qator o`chirib yuborilgan fayllarni tiklash imkoniyatiga ega bo`lasiz. Dasturning hajmi: 7,8 MB ni tashkil etadi.

Undelete

Undelete dasturi yuqoridagi dasturlarga juda o`xshash. Lekin bu dasturni boshqa shu kabi dasturlardan farqi shundaki, siz endi nafaqat turli fotosuratlar, video, audio, pdf, zip, mp3, mp4, ppt, doc, avi, mpg, jpg, rar va boshqa qator o`chirib yuborilgan fayllarni tiklash imkoniyatiga ega bo`libgina qolmasdan siz o`z qurilmangizdagi SMS, Kontakt, Qo`ng`iroqlar jadvali, Telegram, Viber, Whatsapp hamda Bluetooth kabi dasturlardagi o`chirib yuborilgan fayllar hamda yozishmalarni xech qanday muammosiz qayta tiklash imkoniyatiga ega bo`lasiz.

Xulosa

Men bu laboratoriyani qilish davomida bak fayl xosil qilish o`rganib oldim. Database o`chib ketish oldini olish yoqki sifatsiz bo`lib qolsa bak faylni qayta tiklash bilib oldim. Ma'lumotlar bazasining to'liq nusxasi  - nomidan ko'rinib turibdiki, u ma'lumotlar bazasi tarkibini va zaxira hosil bo'lgan vaqt uchun amaldagi operatsiyalar jurnalining bir qismini anglatadi (ya'ni barcha joriy va to'liq bo'lmagan operatsiyalar haqida ma'lumot). Zaxiralash paytida ma'lumotlar bazasini to'liq tiklashga imkon beradi.