№5 amaliy mashg‘ulot mavzu: Uch fazali transformatorlarni hisoblash. Mashg‘ulot maqsadi

---

№5 - AMALIY MASHG‘ULOT 
MAVZU: Uch fazali transformatorlarni hisoblash. 
Mashg‘ulot maqsadi. Uch fazali transformatorlarni liniya kuchlanishi, FIK va 
aktiv quvvatlarini hisoblab topish 
Parallel ulangan transformatorlar orasida yuklama quyidagicha taqsimlanadi: 
bunda u
qtI
va u
qtII
— birinchi va ikkinchi transformatorlar qisqa tutashishdagi nisbiy 
kuchlanishlari. 
Masalalar 
1.Uch fazali transformator quyidagi nominal parametrlarga ega S
nom
= 25 kV 
• A, U
lnom
= 660 V, U
2nom
= 220/380 V;U
2s.ish
= 230/400 V,salt ishlashdagi quwat isrofi 
Ps.ish= 180 Vt, qisqa tutashishdagi isrof P
q.t.
= 260 Vt, qisqa tutashishdagi nisbiy 
kuchlanish U
q.t.
= 4%U
1nom
. Chulg'amlar yulduz va uchburchak usulda ulanganda 
faza va liniya transformatsiya koeffitsientlarini toping. Yuklanish koeffitsienti β=0,8 
va aktiv yuklama bo'lganda ikkilamchi kuchlanishning maksimal o'zgarishini 
aniqlang. 
Yechish. Uch fazali sanoat transformatorlarining yuqori kuchlanish chulg'amlari 
yulduz usulda ulanadi, ya’ni transformator kirishida faza kuchlanishi Ulf = U
lnom
/√3 
= 380 V. Binobarin faza kuchlanishlarining transformatsiya koeffitsienti k = U
1f
/U
2f
= 1,73. 
Transformatoming ikkilamchi chulg'amlari yulduz usulda ulanganda chiqishidagi 
liniya kuchlanishi U2= 400 V va liniya kuchlanishlarining transformatsiya 
koeffitsienti к = U
1lin
/U
2lin
= 1,73. Ikkilamchi chulg‘amlar uchburchak usulda 
ulanganda liniya kuchlanishi faza kuchlanishiga teng, shuning uchun k=U
1
/U
2
ikkilamchi kuchlanishni aktiv yuklamada maksimal o‘zgarishi (7.10) formula 
bo'yicha ∆u = βU
q.t
0,8 • U
2nom
= 3,2%U
2nom
• Yulduz usulda ∆ = 12,75 V, 
uchburchak usulda esa ∆u = 7,34 V . 
Transformatorning FIK ni yuqoridagi formula yordamida aniqlaymiz. η = 97,9%. 
2.Liniya kuchlanishi 6000 V li uch fazali tarmoqqa faza koeffitsienti k
f
=26 
ga teng bo‘lgan uch fazali transfonnatoming chulg‘amlari qanday usulda ulanganda 
ikkilamchi liniya kuchlanishi 230 V bo‘ladi? 
3.Nominal quwati 160 kV∙A li uch fazali transfonnatoming po'lat va misdagi 
quwat isroflari P
s.ish 
= 510 Vt va P
q t
= 2650 Vt va har bir fazaning quwat koeffitsienti 
cosφ = 0,8 bo'lsa, uning maksimal FIK va yuklamaning aktiv quwati aniqlansin. 
4.Faza chulg‘amlari w
1
= 1200 va w
2
= 80 bo‘lgan uch fazali trans formator 
liniya kuchlanishi 6 kV bo‘lgan uch fazali tarmoqqa Y/Y -12 va Y/∆ — 11 
bo'yicha ulangan. Ikkilamchi liniya kuchlanishlarini aniqlang.