5-Biologiya (Umumiy)

Oshqozon-ichak uchun zararli (a) va dorivor (b) bo’lgan biotsenoz tarkibiy qismlarini aniqlang.

1. 
   a-kanakunjut; b-o’rik;
   
2. 
   a-mingdevona; b-isiriq;
   
3. 
   a-mingdevona; b-shirinmiya;
   
4. 
   a-zaharli ayiqtovon; b-aloe
   

19. 
    Qaysi o’simlik bilan zaharlanganda og’iz qurishi, qo’l va oyoq harakatining qiyinlashishi, mo’ljal olish qobiliyatining susayishi belgilari kuzatiladi?
    

A) kanakunjut B) mingdevona
C) bangidevona D) ayiqtovon

20. 
    Qaysi javobda berilgan o’simliklar bo’yining uzunligi ortib borish tartibida joylashtirilgan?
    

1. 
   kanakunjut, yovvoyi tok, safsan xurmosi
   
2. 
   zaharli ayiqtovon, xolmon sirg’aguli, kanakunjud
   
3. 
   bangidevona, zaharli ayiqtovon, yovvoyi tok
   
4. 
   xolmon sirg’aguli, bangidevona, safsan xurmosi
   

21. 
    Quyidagi o’simliklarni dorivorlik hususiyati bilan juftlang.
    

1. 
   yalpiz b) aloe d) shirinmiya
   
   1. 
      yosh bolalar shamollaganda ko'proq tavsiya etiladi;
      
   2. 
      bargini qirg'ichda qirib, asal bilan qo'shib iste'mol qilinsa, shamollash, oshqozon-ichak kasalliklarini davolashda foyda beradi; 3) balg'amni ko'chiradi, nafas yo'li kasalliklarining oldini olishda, jigar xastaliklarini davolashda keng qo'llaniladi; 4) mevasi odamning immunitetini oshiradi
      
      1. 
         a 3 b 4 d 1 B) a 2 b 1 d 4
         

C) a 3 b 2 d 1 D) a 4 b 3 d 1

22. 
    Quyidagi berilgan o’simliklarning nima maqsadda foydalanishiga ko’ra juftlab ko’rsating.
    

1. 
   archa; 2) qirqbo’g’im; 3) qirqquloqlar; 4) aloe
   
   1. 
      gijjaga qarshi kurashishda; b) nafas yo’li kasalliklarini davolashda; c) oshqozon-ichak kassalliklarini davolashda; d) siydik haydovchi dori sifatida
      

A) 1 – b; 2 – d; 3 – a; 4 – c
B) 1 – a; 2 – c; 3 – b; 4 – d
C) 1 – d; 2 – b; 3 – c; 4 – a
D) 1 – c; 2 – a; 3 – d; 4 – b

23. 
    Otlar qadimgi tulkidek keladigan yirtqich hayvonlardan kelib chiqqanligi biologiyaning qaysi usuli yordamida aniqlangan?
    

A) kuzatish B) taqqoslash
C) tarixiy D) tajriba

24. 
    Shira bitlari bilan oziqlanadigan hayvonni ko’rsating.
    

A) butli o’rgimchak B) shilliqqurt
C) baqa D) xonqizi qo’ng’izi

25. 
    Moyi surtib yurilsa, soch va kipriklarning
    

mustahkamligi ortadigan o’simlikga xos hususiyatni toping.

1. 
   o’simlikning barcha qismi zaharli, urug’i organizmga tushsa, asab tizimiga salbiy ta’sir ko’rsatadi
   
2. 
   gullari oqish sariq rangda, bargi oddiy, mevasi tikanli. Iste’mol qilingandan so’ng 10-20 daqida o’tib, o’simlikdan zaharlanish belgilari yuzaga chiqadi
   
3. 
   palmaga o’xshab tez o’suvchi manzarali o’simlik sifatida o’stiriladi
   
4. 
   Ildizpoyasidan tayorlangan qaynatma quruq yo’tal, tomoq og’rig’ida davo sifatida ishlatiladi
   

26. 
    Qaysi javobda hayvonlarning inson hayotidagi ahamiyati to’g’ri ko’rsatilmagan?
    

1. 
   urug’ va mevalarning tarqalishiga yordam beradi
   
2. 
   transport vositasi sifatida foydalaniladi
   
3. 
   sanoat xomoshyosi (jun, pat) olinadi
   
4. 
   oziq ovtaq (go’sht, tuxum) olinadi
   

27. 
    Quyoshning zararli nurlari insonlarda qaysi kasallikning paydo bo’lishiga sabab bo’lmoqda?
    

A) kamqonlik B) allergiya
C) terining xavfli o’sma kasalligi D) daltonizm

28. 
    Asab tizimiga ijobiy (a) va salbiy (b) ta’sir ko’rsatadigan gulli o’simliklarni aniqlang.
    

1. 
   a – qarag’ay; b – bangidevona
   
2. 
   a – yalpiz; b – kanakunjut
   
3. 
   a – yalpiz; b – mingdevona
   
4. 
   a – isiriq; b – bangidevona
   

29. 
    Qon aylanish sistemasi kasalliklarini davolashda foydalanadigan avtotrof (a) va getrotrof (b) organizmlarni toping.
    

1. 
   a – na’matak; b – tibbiyot zulugi
   
2. 
   a – isiriq; b – shilliqqurt
   
3. 
   a – yalpiz; b – nereida
   
4. 
   a – shirinm
   
5. 
   
6. 
   
7. 
   iya; b – tibbiyot zulugi
   

30. 
    Ulotriks jinssiz ko’payganda zoosporalardagi
    

xivchinlar soni 60 ta bo’lsa, shundan nechta ulotrisk ipi hosil bo’ladi?
A) 30 B) 60 C) 240 D) 15