5-ma’ruza Mavzu: Pedagogik o`lchovlar uammosiga kirish

11-Ma’ruza Mavzu: Anketa va so’rovlar

Reja: 1. Ta’lim jarayoni ichki iste’molchilari qanoatlanganligini monitoring qilish mexanizmi sifatida anketa o’tkazish.

2. Anketa o’tkazish – pedagogik tadqiqot metodi sifatida.

3. Anketa so’rovi tushunchasi va ishtirokchilari

Anketa so`zi frantsuzcha atama bo`lib, tadqiq etish, o`rganish, so`rash degan ma`nolarda qo`llaniladi. Odatda, anketa deganda, muayyan mavzu tevaragidagi savollar to`plami tushunilib, bu savollarga tadqiq etiluvchi kishilar guruhi javob berishi nazarda tutiladi. Anketa ba`zi xususiyatlariga ko`ra, interv’yu janriga yaqin turadi, ammo beriladigan savollar alohida olingan respondentga emas, balki ko`pgina kishilar guruhiga qaratilgan bo`ladi, ayni vaqtda tuzilgan savollar og`zaki tarzda emas, yozma shaklda beriladi. Anketa so`rovi shakllining asosiy komponentlari sotsiolog, respondent va anketadan iboratdir.

Anketa so`zi frantsuzcha atama bo`lib, tadqiq etish, o`rganish, so`rash degan ma`nolarda qo`llaniladi. Odatda, anketa deganda, muayyan mavzu tevaragidagi savollar to`plami tushunilib, bu savollarga tadqiq etiluvchi kishilar guruhi javob berishi nazarda tutiladi. Anketa ba`zi xususiyatlariga ko`ra, interv’yu janriga yaqin turadi, ammo beriladigan savollar alohida olingan respondentga emas, balki ko`pgina kishilar guruhiga qaratilgan bo`ladi, ayni vaqtda tuzilgan savollar og`zaki tarzda emas, yozma shaklda beriladi. Anketa so`rovi shakllining asosiy komponentlari sotsiolog, respondent va anketadan iboratdir.

Kuzatish-odatda tabiiy kuzatish orqali talabalarning fanlarni o’zlashtirishlari, ularning xulq-atvori va muomalalaridagi o’zgarishlarni hisobga olish va tegishli ta’lim tarbiyaga tasir kursatish yullarini belgilash uchun qullaniladi. Bu usul tadqiqotchi pedagogik tajribaning muayyan bir tomoni va hodisalarini biror maqsadni ko’zda tutib idrok etishidan tashkil topadi. Bunda ko’zatishlar tezligi va soni, ko’zatish obekti, vaqti, pedagogik vaziyatlarni ko’zatish uchun ajratiladigan xarakteristika va hokazolar hisobga olinadi.

Kuzatish-odatda tabiiy kuzatish orqali talabalarning fanlarni o’zlashtirishlari, ularning xulq-atvori va muomalalaridagi o’zgarishlarni hisobga olish va tegishli ta’lim tarbiyaga tasir kursatish yullarini belgilash uchun qullaniladi. Bu usul tadqiqotchi pedagogik tajribaning muayyan bir tomoni va hodisalarini biror maqsadni ko’zda tutib idrok etishidan tashkil topadi. Bunda ko’zatishlar tezligi va soni, ko’zatish obekti, vaqti, pedagogik vaziyatlarni ko’zatish uchun ajratiladigan xarakteristika va hokazolar hisobga olinadi.

Qayd qilish usuliga qarab, kuzatishlar turlarga bo’linadi. Bevosita va bilvosita qayd qilish usuli tadqiqotchiga real pedagogik jarayonda kuzatuvchining hatti-harakatlari kabilarni yozib quyish imkonini beradi.

Qayd qilish usuliga qarab, kuzatishlar turlarga bo’linadi. Bevosita va bilvosita qayd qilish usuli tadqiqotchiga real pedagogik jarayonda kuzatuvchining hatti-harakatlari kabilarni yozib quyish imkonini beradi.

Bevosita qayd qilish usuli, biror-bir hodisaning oqibatlari haqidagi faktik materialni boshqa shaxslar orqali yoki qandaydir asbobni qullash vositasida natijani olishga imkon beradi. Fan-texnika taraqqiyoti asrida kuzatishning vizual usullari xilma-xil texnika vositalari (kinofilm,videotasvir telekursatuv)dan foydalanish orqali tobora ko’p qo’llanilmoqda.

Suhbat usuli - surashning bir turi bo’lgani holda tadqiqotchining jiddiy tayyorgarlik kurishini talab yetadi. Chunki u tekshirayotgan shaxs bilan bevosita aloqada bo’lish vaqtida ogzaki suhbat tarzida, suhbatdo shining javoblarini yozmasdan, yerkin muomala shaklida olib boriladi.

• Suhbat usuli - surashning bir turi bo’lgani holda tadqiqotchining jiddiy tayyorgarlik kurishini talab yetadi. Chunki u tekshirayotgan shaxs bilan bevosita aloqada bo’lish vaqtida ogzaki suhbat tarzida, suhbatdo shining javoblarini yozmasdan, yerkin muomala shaklida olib boriladi.
• Suhbat usulida - o’qituvchilar va talabalar jamoasi bilan ota-onalar va
• keng jamoatchilik bilan yakka va guruh tarzida ish olib borilganda qullaniladi. Suhbat usulidan farqli ravishda intervyu olish usuli oldindan belgilangan savollarni izchillik bilan bayon qilishni nazarda tutadi. Bunda javoblar magnit tasmasiga yoki kassetalarga yozib olinadi. Hozirgi kunda ommaviy surash nazariyasi va praktikasida intervyu olishning kup usullari mavjud.

Pedagogik so`rash usuli – tadqiqotchining boshqa kishilardan pedagogik tajribaning biror tomoni yoki hodisalari haqida axborot olish jarayoni bu usulning asosini tashkil qiladi. So’rash usulida savollarning mantiqiy o’ylangan tizimini, ularning aniq ifodalanishini, nisbatan kamchiligi (3-5ta) nazarda tutiladi. Shuningdek, qat’iy shakldagi javobni ("ha","yo’q") ham taqozu etishi mumkin.

• Pedagogik so`rash usuli – tadqiqotchining boshqa kishilardan pedagogik tajribaning biror tomoni yoki hodisalari haqida axborot olish jarayoni bu usulning asosini tashkil qiladi. So’rash usulida savollarning mantiqiy o’ylangan tizimini, ularning aniq ifodalanishini, nisbatan kamchiligi (3-5ta) nazarda tutiladi. Shuningdek, qat’iy shakldagi javobni ("ha","yo’q") ham taqozu etishi mumkin.

E’tiboringiz uchun rahmat