5-мavzu: Boshqaruvda qarorlarini qabul qilish Reja: Boshqaruv qarorlari mohiyati. Qaror qabul qilish darajalari

Tanlovga asoslangan (selektiv) darajada raxbar mavjud muammo buyicha qator imkoniyatlarni takkoslab ko’radi va ular ichidan aynan shu muammo echimiga eng mos keluvchi samarali va tejamlisi ustida tuxtaladi.
Moslashuvchan darajadagi Qarorlarini qabul qilish bir muncha murakkab bulib, bunda raxbar tanish muammoga yangicha echim topishi talab etiladi. Bunda u mavjud muammoga eskicha yondoshishdan voz kechishi va ijodiy qarorga kelishi lozim. Ayni sharoitda raxbar muvaffakiyati, uning shaxsiy tashabbusi va noma’lumlikka shaxdam qadam qo’ya olishi bilan asoslanadi.
Innovatsion, ya’ni yangiliklarni joriy etish bilan boglits qarorlar ancha murakkab xisoblanadi. Noaniq vaziyatda raxbarning yangicha yondoshuv uslublaridan, boshka mutaxassislarning ijodiy goyalaridan foylana olishi talab etiladi.
Raxbar muammoli vaziyat bilan tuknash kelib, ma’lum qarorni qabul qilishi zaruratida bular ekan, avvalambor, ushbu vaziyat va undan kutilayotgan echimni yuqorida sanab o’tilgan qarorlar guruxiga taqqoslashi va taxminan bo‘lsa xam, kaysi toifaga kirishini aniqlab olishi lozim. Bunday harakat raxbarga ayni muammo echimi nimada ifodalanishini, kay shaqlda namoyon bo‘lishini qisman bo‘lsa xam oldindan tasavvur etish imkonini beradi. Bu esa tanlangan yul qanchalik tugri yoki notugriligi xaqidagi ma’lumot bilan birga, zarur bulgan takdirda harakat uslubini o’zgartirishga asos yaratadi. Xdrkalay, qarorning uylab qabul qilinganligi uni biron-bir toifaga kiritishdan, va natijani kisman bo‘lsa xam oldindan tasavvur etgan xolda talabdagi namuna bilan takkoslashdan iboratdir.
qaror qabul qilish bosqichlari. Umuman olganda, Boshqaruv qarorlarini qabul qilish jarayoni aniq bir doira ichida utishi kiyin. X,ar bir raxbar o’z psixologik xususiyatidan kelib chikkan xolda muammo echimiga turli uslub va moyillikni namoyon etadi. Mana shu omillar mavjud muammo echimiga o’z ta’sirini utkazmay kuymaydi.
Qaror yaratilishi davomida raxbar o’z ichki dunyosida sodir bulayotgan jarayonlarni bilishi, ushbu xolatni maqsadga muvofik ravishda boshqarish imkonini beradi. SHu bois Qarorlarini qabul qilish amallarini bosqichma-bosqich taxlil etish lozim, deb topiladi. Kuyida mana shu bosqichlarning asosiy tavsiflari beriladi. Boshqaruv qarorlarini qabul qilish ko‘pkirrali va murakkab jarayon bulib, unda asosiy beshta bosqichni sharxlab utish mumkin: 1 - muammoni o‘rganish; 2 - F0yalar ishlab chikish; 3 - ma’ko’l keluvchi F0yalarni ajratib olish; 4 - yangilikni joriy etishni rejalashtirish; 5 - kayta aloka va taxlil. Endi sanab o’tilgan har bir bosqichni kurib chiksak.
Qarorlarini qabul qilishning birinchi «Muammoni o‘rganish» bossichida xam quyidagi ketma-ket vazifalar belgilanadi:

1.