Ik = (Em -Uke)/Rk tok oqib o‘tadi, kalit chiqishidagi kuchlanish esa Uchiq = Uke = Eqold.
Krimniyli ranzistorlarda Eqold=0,25V ga teng.
EMAS (Inversiya) amalini bajaruvchi ME, uning haqiqiylik jadvali va signalining ko‘rinishi HAM amalini bajaruvchi ME va uning haqiqiylik jadvali (konyunksiya)
х1
|
х2
|
у = х1· х2
|
0
|
0
|
0
|
0
|
1
|
0
|
1
|
0
|
0
|
1
|
1
|
1
| YOKI amalini bajaruvchi ME va uning haqiqiylik jadvali (dizyunktsiya)
х1
|
х2
|
у = х1+ х2
|
0
|
0
|
0
|
0
|
1
|
1
|
1
|
0
|
1
|
1
|
1
|
1
| HAM-EMAS amalini bajaruvchi ME (Sheffer elementi)va uning haqiqiylik jadvali
х1
|
х2
| |
0
|
0
|
1
|
0
|
1
|
1
|
1
|
0
|
1
|
1
|
1
|
0
| YOKI-EMAS amalini bajaruvchi ME (Pirs elementi) va uning haqiqiylik jadvali
х1
|
х2
| |
0
|
0
|
1
|
0
|
1
|
0
|
1
|
0
|
0
|
1
|
1
|
0
| Inkor etuvchi YOKI ME
Inkor etuvchi YOKI ME chiqishida mantiqiy “1” hosil bo‘ladi, qachonki uning kirishiga juft bo‘lmagan mantiqiy “1” sonlari kelsa, “0” hosil bo‘ladi, qachonki uning kirishiga juft mantiqiy “1” sonlari kelsa.
Ushbu iboraning matnli ifodasi quyidagicha: chiqishida “rost”, ya'ni mantiqiy “1” ga ega bo‘lamiz, qachonki kirishlaridan biri (birinchi yoki ikkinchisi), “rost” bo‘lsa.
Inkor etuvchi YOKI-EMAS ME
Inkor etuvchi YOKI elementi o‘zining chiqishida invers amalini ham bajarishi mumkin va bunday ME Inkor etuvchi YOKI –EMAS ME deyiladi. Uning ishlash mantiqi quyidagicha, uning chiqishida yuqori sath, ya'ni “1” hosil bo‘ladi, qachonki uning hamma kirishlariga bir vaqtning o‘zida mantiqiy “0” yoki “1” kelsa.
X1
|
X1
|
Y
|
0
|
0
|
1
|
0
|
1
|
0
|
1
|
0
|
0
|
1
|
1
|
1
|
Kirish signallari
| |
ME turi
| |
X1
|
X2
|
Inkor etuvchi
YOKI
|
Inkor etuvchi
YOKI-EMAS
|
0
|
0
|
0
|
1
|
0
|
1
|
1
|
0
|
1
|
0
|
1
|
0
|
1
|
1
|
0
|
1
| MEning amplitudа uzatish xarakteristikasi (AUX) AUX MEning asosiy statik xarakteristikasi bo‘lib, chiqish kuchlanishining kirish kuchlanishiga bog‘liqligini belgilaydi. AUX ko‘rinishi MEda qo‘llanilgan elektron kalit turiga bog‘liq bo‘ladi. Kichik kirish signallariga yuqori chiqish signallari mos keladigan element, inverslaydigan, kichik kirish signallariga kichik chiqish signallari mos keladigan element - inverslamaydigan deb ataladi. ME larning amplitud-uzatish xarakteristikasi Uchiq=f(Ukir) ularning xalaqitbardoshligini, standart signalning amplitudasi va sathini belgilaydi. «K» nuqtaga mos keluvchi chiziqlar Uкv kuchlanishni kvantlash chegarasi deb ataladi. Agar U>Uкv, bo‘lsa signal mantiqiy «1», U, bo‘lsa signal mantiqiy «0» deb hisoblanadi. Kuchlanishni kvantlash chegarasi Uкv ME ning AUX ni ikkita, ya'ni signallarni mantiqiy «0» va «1» ga tasvirlash sohalariga bo‘linadi. ME larning amplitud-uzatish xarakteristikasi Uchiq=f(Ukir) ularning xalaqitbardoshligini, standart signalning amplitudasi va sathini belgilaydi. «K» nuqtaga mos keluvchi chiziqlar Uкv kuchlanishni kvantlash chegarasi deb ataladi. Agar U>Uкv, bo‘lsa signal mantiqiy «1», U, bo‘lsa signal mantiqiy «0» deb hisoblanadi. Kuchlanishni kvantlash chegarasi Uкv ME ning AUX ni ikkita, ya'ni signallarni mantiqiy «0» va «1» ga tasvirlash sohalariga bo‘linadi.
ME larning AUX
MElarning parametrlari Statik parametrlar ME chiqishida past va yuqori kuchlanish sathlari qiymatlarini, berilgan iste’mol manbasi bo‘yicha sarflayotgan quvvatni, yuklama va atrof muhit tempraturasiga chidamlilik qobiliytini aniqlaydi. Dinamik parametrlar ME tezkorligini, ya'ni bir holatdan ikkinchi holatga o‘tishdagi o‘zgarish vaqtlarini belgilaydi. Bularga kirish va chiqish impul'slari otsilogrammalardan aniqlanadigan parametrlar kiradi. MElarning statik parametrlari 1.Mantiqiy 0 va mantiqiy 1 chiqish va kirish kuchlanishlari; 2.Mantiqiy 0 va mantiqiy 1 chiqish va kirish bo‘sag‘aviy kuchlanishlari; 3. Mantiqiy 0 va mantiqiy 1 chiqish va kirish toklari; 4. Mantiqiy 0 va mantiqiy 1 holatlardagi iste'mol toklari va iste'mol quvvati; 6. Mantiqiy 0 ga va 1 ga o‘zgarish soha bo‘sag‘asi; 7. Minimal mantiqiy o‘zgarish. Bundan tashqari, statik parametrlarga mantiqiy 0 va mantiqiy 1 larning xalaqitbardoshligi, hamda kirish bo‘yicha birlashish koeffisienti Kbirl va chiqish bo‘yicha tarmoqlanish koeffisienti Ktarm ham kiradi. MElarning dinamik parametrlari - t1,0 – mantiqiy 1 holatidan mantiqiy 0 holatiga o‘zgarish vaqti;
- t0,1 – mantiqiy 0 holatidan mantiqiy 1 holatiga o‘zgarish vaqti;
- t1,0kech – ulanishni kechikish vaqti;
- t0,1kech – uzilishni kechikish vaqti;
- t1,0tarq.kech – ulanganda signal tarqalishini kechikish vaqti;
- t0,1tarq.kech – uzilganda signal tarqalishini kechikish vaqti;
Ketma–ket ulangan MElar signallarining vaqt bo‘yicha kechikishi hisoblanganda signal tarqalishining o‘rtacha kechikishi ishlatiladi. MElarning qo‘llanish sohalari
Mikrosxema K155LA3 – to‘rtta 2HAM-EMAS ME laridan tashkil topgan
MElarning qo‘llanish sohalari Foydalanilgan adabiyotlar 1. Aripov X.K., Abdullayev A.M., Alimova N.B., Maxsudov J.T., Tulyaganov A.A., ToshmatovSh.T. Elektronika va sxemotexnika (darslik) Toshkent.: «Aloqachi», 2017y. 2. Aripov X.K., Abdullayev A.M., Alimova N.B., Bustanov X.X., ToshmatovSh.T. Sxemotexnika asoslari (darslik) Toshkent.: «Aloqachi», 2011y. 3. J.D.Irwin, Basic analysis of circuits in Engineering. Prentice-Hall, 1997. 4. J.Espí. PSPICE applications in engineering. Moliner 40. Burjassot, 2000. 5. J.M.Angulo Usategui, J.Garcia Zubía, Digital systems and technologies in computers. Paran info, 2002. 6. Aripov X.K., Abdullayev A.M., Alimova N.B., Bustanov X.X., Toshmatov Sh.T. Raqamli mantiqiy qurilmalarni loyihalashtitish (darslik). Toshkent .
Do'stlaringiz bilan baham: |
