5 mustaqil ishi mavzular

5 mustaqil ishi mavzular:

2. Ikki taktli chiqish kaskadlari

1.O‘zgarmas kuchlanish sathini siljitish qurilmasi.
O’zgarmas kuchlanish sathini siljitish qurilmasi. Integral kuchaytirgichlar bevosita bog’langanbosqich sxemalari ko’rinishida quriladilar. Bu vaqtda bosqichdanbosqichga o’tgandasignal doimiy tashkil etuvchisining o’zgarishi kuzatiladi. Bu holat esa keyingi bosqichlarni ishlab chiqarishda qiyinchiliklar tug’diradi. Bu kamchilikni bartaraf etish maqsadidao’zgarmas kuchlanish sathini siljitish qurilmalari qo’llaniladi. Ular sath transformatorlari deb ham ataladilar. Bu vaqtda sath siljitish qurilmasi signalo’zgarmas tashkil etuvchisini keyingi bosqichga o’zgarishlarsiz uzatishi kerak, ya‘ni kuchlanish bo’yicha kuchaytirish koeffisienti KU≈1 bo’lishi kerak. Operatsion kuchaytirgichlarda Uchiqsathini siljitish VT1 tranzistorda bajarilgan emitter qaytargich asosida amalga oshiriladi. Uning emitter zanjiriga R1 rezistor va VT2 hamda VT3 tranzistorlarda bajarilgan barqaror tok generatorlari ulanadi (5.1 - rasm). Signal mavjud bo’maganda Ukirkirish potensiali oldingibosqich chiqish kuchlanishining o’zgarmas tashkil etuvchisi qiymatiga teng bo’ladi. Uchiq chiqish potensiali siljitish sxemasi hisobiga kattalikka kamayadi. tok barqaror bo’lganligi sababli siljish kuchlanishi ham o’zgarmas bo’ladi. Ixtiyoriy Ukir qiymatida Uchiq chiqish potensiali nisbatlarni to’g’ri tanlash natijasida nolga teng qilinishi mumkin. BTG dinamik chiqish qarshiligi R1
dan ancha katta bo’lganligi sababli, siljish sxemasida signal deyarli so’nmaydi. Oʻzgarmas tok— tok kuchi va yoʻnalishi vaqt oʻtishi bilan oʻzgarmaydigan elektr toki. Oʻzgarmas tok oʻzgarmas elektr yurituvchi kuch taʼsirida oʻtkazgichdan yasalgan berk zanjirda vujudga kelishi mumkin. Agar elektr zanjiri tarmoqlanmagan boʻlsa, uning hamma qismlaridan oʻtayotgan tok kuchi bir xil boʻladi. Oʻzgarmas tokning asosiy qonunlari Om qonuni va Joul — Lens qonunidan iborat. Ishtirok etayotgan qarshiliklar va elektr yurituvchi kuchlardan foydalanib, zanjir tarmoqlarining har biridan oqayotgan tok kuchi va yoʻnalishi Kirxgof qoidalari asosida hisoblanadi. Oʻzgarmas tokdan turli sanoat tarmoqlarida, mas, elektrometallurgiya, transport, aloqa, avtomatika va boshqalarlarda foydalaniladi.
Ikki taktli dvigatel
Ikki taktli dvigatel - ish sikli porshenning ikki yurishida, yaʼni tirsakli valning bir marta aylanishida bajariladigan ichki yo’nuv dvigateli. Yonuvchi aralashmaning tayyorlanishiga qarab, karbyuratorli va dizel xillarga boʻlinadi. Karbyuratorli I. t. d.da yonuvchi aralashma krivoshipli kameraga (undagi siyraklanish hisobiga) soʻrilib, soʻngra silindrga haydaladi, dizel dvigatellarda esa silindrga yonilgʻi maxsus haydash nasoslari yordamida kiritiladi. Silindrlarda ish bajargan gaz klapanlar va alohida tuynuklar orqali chiqarib yuboriladi.  Rasmda yonuvchi aralashma krivoshipli kamera orqali haydaladigan karbyuratorli dvigatelning tuzilishi va ishlashi kursatilgan. Porshen pastki chek-ka nuqta (p.ch.n.) dan yukrrigi chekka nuqta (yu.ch.n.) ga harakatlanganda, da-stlab, haydash tuynugini, soʻngra chiqarish tuynugini berkitib, ish aralashmasini qisadi
Bunda qisish va soʻrish takti bajariladi. Porshen yu.ch.n.ga yaqinlashganda elektr uchkuni ish aralashmasini yondiradi (rasm, b). Aralashma yonishi natijasida hosil boʻlgan yuqori bosimli gazlar porshenni pastga itaradi. Porshenning harakati shatun (rasm, v) orqali tirsakli valga uzatiladi. Porshen p.ch.n.ga yaqinlashganda chiqarish tuynugi ochilib, silindr ichidagi gazlar atmosferaga chiqib ketadi.
Bunda ish yoʻli va chikarish takti bajariladi. Porshen pastga harakat qilib, karter boʻshligʻidagi yonuvchi aralashmani qisadi va haydash tuynugini ochadi. Bu vaqtda karterda siyraklanish hosil boʻlib, karbyuratordagi yonuvchi aralashma soʻrish tuynugi orqali karterga kiradi.