5. Robotlaming mexanizmlari

Elektron ta’lim  resurslari

8

---

0 ‘ZBEKISTON  RESPUBLIKASI 

OLIY  VA 0 ‘RTA MAXSUS-TAJLIM VAZIRLIGI

Ro‘yxatga olindi 

BD-5112100- 3.14 

2016-yil « - ^ i  d  Ъ

Oliy.jfe^Ma maxsus ta’lim 

Tajzirligi

"2016-yil 

”  c - y -

I

MEXANIZATSIYALASH, AVTOMATLASHTIRISH VA 

ROBOTOTEXNIKA ASOSLARI

FAN DASTURI

Bilim sohasi: 

100 000  -   gumanitar

Ta’ljm sohasi: 

110000  -   pedagogika

Ta’lim yo‘nalishi: 

5112100 -m eh n at ta’limi

Toshkent  2016

---

.  Oliy va o ‘rta maxsus ta ’lim vazirligining 2016-yil  “ 2') ”  С  if   dagi 

sonli buyrug’ining 

-ilovasi  bilan fan dasturi ro’yxati tasdiqlangan.

Fan  dasturi  Oliy  va  o‘rta  maxsus,  kasb-hunar  ta ’limi  yo‘nalishlari  bo‘yicha 

o‘quv-uslibiy  birlashmalar  faoliyatini  muvofiqlashtiruvchi  kengashining  2016-yil 

“ 6  ”  t-  t __dagi 

" -sonli bayonnomasi bilan ma’qullangan.

Fan  dasturi  Nizomiy  nomidagi  Toshkent  davlat  pedagogika  universitetida 

ishlab chiqildi vaturdosh oliy ta’lim muassasalari  bilan kelishildi.

Tuzuvchilar:

N.I.Tursunbayev 

- 

Nizomiy 

nomidagi 

Toshkent 

davlat 

pedagogika 

universitetikatta o ‘qituvchisi 

G ‘.Abduqodirov 

-  Nizomiy  nomidagi  Toshkent  davlat  pedagogika  universiteti 

katta  o ‘qituvchisi

Taqrizchilar:

E.S.Qurbonov 

-  Guliston  davlat  universiteti  dotsenti,  pedagogika,  fanlari,

nomzodi.

Z.D .Parm anova 

-  Sergeli  tumani  304  -   umumta’lim  maktabining  mehnat 

ta’limi o ‘qituvchisi

Fan  dasturi  Nizomiy  nomidagi  Toshkent  davlat  pedagogika  universiteti 

o ‘quv-uslibiy  kengashida  ко’rib  chiqilgan  va  tavsiya  qilingan 

(2016-yil 

“j Ч”  О  

dagi  “ |  0 ”-sonli bayonnoma).

2

---

KIRISH

Mexanizatsiyalash  va  avtomatlashtirish  asoslari:  ishlab  chiqarish jarayoni 

va  mexanizatsiyalashtirish  vositalari.  Avtomatlash  yo'llari  va  muammolari, 

avtomatlash  bosqichlari,  avtomatik  nazorat  qilish  sistemalari,  avtomatik  sozlash, 

boshqarish,  uni  kuzatish  va adekvat  (tenglashadigan) tizimlar.  Avtomatik tizimlar 

qismlari  (elementlari)  tavsiflari.  Ko‘rsatkichlar,  kuchaytirgichlar,  o‘lchash  va 

bajaruvchi  zvenolar.  Davriylikni  boshqarish  tizimlari:  kulachoklar,  tayanchlar  va 

kopirlar.  Raqamli  dasturda  boshqarish  tizimlarini  yukJash,  siqish  va  detallami 

ajratib  olishni  avtomatlash,  transport  va  ombor  ishlarini  avtomatlash.  Nazorat 

qilish  ishlarini  avtomatlash,  universal  dastgohlami  avtomatlash.  Avtomatik  liniya 

(uzatgich)lar.  Sanoat  robotlarining  tuzilishi.  Sanoat  robotlarining  strukturasi. 

Klassifikatsiyasi  va  texnik  ko'rsatkichlari.  Adaptiv,  interaktiv,  transport  sanoat 

robotlari.  Sanoat  robotlarining  ishlatilishi,  yig'ish  jarayonlarini  avtomatlash. 

Ishlab  chiqarishni  avtomatlashda  EXMni  qo‘llash.  Moslashuvchan  ishlab 

chiqarish  jarayoni,  moslashuvchan  avtomatik  tizimlar,  uchastkalar,  tsexlar  va 

korxonalami  hamda  talabalar  bilimi,  malakasi  va  ko‘nikmasiga  qoyiladigan 

talablar bilan tanishtiradi va o‘rgatadi.

Fanning  m aqsadi va vazifalari

Ushbu  fanning  maqsadi  -   ishlab  chiqarishni  mexanizatsiyalash  va 

avtomatlashtirish  haqida  umumiy  ma'lumotlar,  avtomatlashtirishning  jamiyat, 

ijtimoiy va iqtisodiy taraqqiyotidagi rolini o‘rgatadi.

Ushbu 

fanning 

vazifasi 

-  

mashinasozlikdagi 

kompleks 

avtomatlashtirishning 

rivojlanish 

muammolari 

va 

yo'nalishlari, 

asosiy 

tushunchalar va atamalar boyicha masalalami o'rgatadi.

Fan bo‘yicha talabalarning bilim, ko‘nikma va m alakasiga qo‘yiladigan

talablar

-   ishlab 

chiqarish 

jarayoni 

va 

mexanizatsiyalash 

vositalari; 

avtomatlashtirish yo‘llari va muammolari, avtomatlashtirish bosqichlari, avtomatik 

nazorat qilish  sistemalari,  avtomatik  sozlash,  boshqarish,  uni  kuzatish  va adekvat 

(tenglashadigan)  sistemalar;  avtomatik  sistemalar  qismlari  (elementlari) tavsiflari; 

ko'rsatkichlar,  kuchaytirgichlar,  oMchash  va  bajaruvchi  zvenolar;  davriylikni 

boshqarish  tizimlari:  kulachoklar,  tayanchlar  va  kopirlar;  raqamli  dasturli 

boshqarish tizimlari to ‘g ‘risida tasavvurga ega bo‘lishi kerak;

-   yuklash,  siqish  va  detallarni  ajratib  olishni  avtomatlash,  transport  va 

ombor  ishlarini  avtomatlash;  nazorat  qilish  ishlarini  avtomatlash,  universal 

dastgohlami  avtomatlash;  avtomatik  liniya(uzatgich)lar;  sanoat  robotlarining 

tuzilishi; 

sanoat 

robotlarining 

strukturasi, 

klassifikatsiyasi 

va 

texnik 

ko‘rsatkichlari;  adaptiv,  interaktiv, transport  sanoat robotlari;  sanoat robotlarining 

maqsadli  mexanizmlarini  bilishi,  malaka  hosil  qilishi  va  amalda  qo'llay  olishi 

kerak;

3

---

-  

ishlab  chiqarish  roboti,  o ‘zgaruvchan  avtomatlashtirilgan  komplekslar, 

robotlashtirish, 

ko‘p 

qisqichli, 

ko‘p 

qo‘lli 

robotlar, 

raqamli 

dasturli 

boshqariladigan (RDB)  stanoklar, robotlar,  adaptiv robotlar, RDB  lazer stanoklari, 

bashoratlash,  koordinatali  o ‘lchash  mashinalari,  intellektual  robot,  robotlaming 

texnik  darajasi,  robototexnik  tizim,  boshqarish  dasturini  korreksiya  qilish  kabi 

ko'nikm alariga ega bo‘lishi kerak.