5A 121102 Xalqaro munosabatlar va jahon siyosati

I.Siyosatshunoslikka kirish
“Siyosatshunoslikka 
kirish” 
kursi 
davomida talabalarga 
zamonaviy 
siyosatshunoslikning nazariy, konsephial va amaliy masalalari bo‘yicha bilimlar 
beriladi. Kurs bundan keyingi maxsus kurslaming nazariy manbai bo‘lib xizmat 
qiladi. «Siyosat» kategoriyasi va uning ob’ektiv mazmuni, Siyosat va axloq, 
siyosatning ob’ekt va sub’ektlari, siyosatshunoslik fani va uning siyosiy fanlar 
tizimida tutgan о‘mi, siyosatshunoslikning qonuniyatlari va kategoriyalari, 
0 ‘zbekistonda siyostashnuoslik fanining rivojlanishi.
Qadimgi Sharqda siyosiy, huquqiy fikming paydo bo‘lishi, kadimgi 
Yunoniston va Rimda siyosiy va huquqiy bilimlar rivoji, o‘rta asrlarda Markaziy 
Osiyo vaYevropada shakllangan siyosiy ta’limotlar, Uyg‘onish davri va 
Reformatsiyaning siyosiy g‘oyalari, siyosiy va huquqiy bilimlaming yangi davrdagi 
rivoji, XX asrdagi siyosiy ta’limotlar, hozirgi zamon siyosatshunosligining asosiy 
oqimlari va yangi tamoyillari. Siyosiy jarayonlar tushunchasi va uning mohiyati. 
Siyosiy jarayonlaming o‘ziga xos xususiyatlari. Siyosiy jarayonlarning strukturasi. 
Siyosiy faoliyat va siyosiy jarayonlar.
Siyosiy tizim tushunchasi va uning mohiyati, Siyosiy tizimning funksiyalari, 
Siyosiy tizimlaming faoliyat ko‘rsatish modellari, siyosiy tizimlar tipologiyasi va 
sotsiodinamikasi. Hokimiyat tushunchasi va uning mohiyati, siyosiy hokimiyatning
tuzilishi va ko‘rinishlari. Siyosiy rejimlar tipologiyasi, siyosiy hokimiyatning
з

---

legitimligi va turlari, fuqarolik jamiyati va hokimiyat. Demokratiya, uning mohiyati 
va evolyutsion rivojlanish bosqichlari, demokratiyaning liberal-demokratik 
qadriyatlari va asosiy tamoyillari, demokratik tizimlaming faoliyat ko‘rsatish 
mexanizmi.
Millat va davlat tushunchalari farqi. Davlatning vujudga kelishi. Davlatning 
paydo bodishi to‘g‘risida turli nazariyalar, Jamiyat siyosiy tizimida davlatning o‘mi 
va roli, Davlatning mohiyati, funksiyalari va boshqarish organlari. Federal va unitar 
tizim. Markaz va perifereya qarama-qarshiligi. Davlat va iqtisodiyot. Huquq 
tushunchasi. Konstitutsiya. Konstitutsiyada hokimiyatning aks etishi. 0 ‘zbekiston 
va AQSH konstitutsiyalar qiyosiy tahlili
Siyosiy partiya tushunchasi, uning kelib chiqishi va asosiy xususiyatlari, 
Siyosiy partiyalaming funksiyalari, partiyalar va partiyaviy tizimlar tipologiyasi: bir 
partiyali tizim, dominant partiyaviy tizim, ikki partiyali tizim va ko‘p partiyali tizim. 
0 ‘zbekistonda shakllanayotgan partiyaviy tizimning o‘ziga xos xususiyatlari. 
Siyosiy manfaatdor guruhlar tushunchasi. Siyosiy manfaatdor guruhlar va siyosiy