6-7-amaliy ish Mavzu: Yo‘l to‘shamasi konstruksiyasi ko‘ndalang kesimini asoslash, yo‘l to‘shamasini qurish uchun mashina-mexanizmlarning otryadini shakllantirish
Download 285.2 Kb. Pdf ko'rish
|
6-7
|
6-7-amaliy ish Mavzu: Yo‘l to‘shamasi konstruksiyasi ko‘ndalang kesimini asoslash, yo‘l to‘shamasini qurish uchun mashina-mexanizmlarning otryadini shakllantirish, etakchi yo‘l qurilish mashinalarini tanlash va ularning ish unumdorligni aniqlash Ishdan maqsad: Talabalarga berilgan topshiriqqa asosan yo‘l to‘shamasining konstruksiyasini tanlash va asoslashni o‘rgatishdan iborat. Nazariy qism Yo‘l to‘shamasini konstruksiyasini tanlash tadbirlari o‘z ichiga quyidagilarni oladi: - qoplama turini tanlash; - qatlamlarni qurish uchun materiallarni tanlash bilan konstruktiv qatlamlar sonini belgilash, qatlamlarni joylashtirish va ularning taxminiy qalinligini tayinlash; - yo‘l-iqlim kichik mintaqalarni, yo‘l poyi ishchi qatlamining turi va turli uchastkalarda ishchi qatlamning namlanish sxemasini hisobga olib qo‘shimcha sovuqdan himoyalash chora-tadbirlarni tayinlash zaruriyatini dastlabki baholash; - konstruksiyani quritish shuningdek, konstruksiyaning yoriqqa bardoshligini oshirish bo‘yicha chora-tadbirnilarni belgilash zaruriyatini dastlabki baholash; - yo‘l poyi ishchi qatlami yuqori qismini mustahkamlash yoki yaxshilashning maqsadga muvofiqligini baholash; - ishning mahalliy, tabiiy va loyihaviy sharoitlarini hisobga olib, raqobatbardosh variantlarni tanlab olishdan iborat. Yo‘l to‘shamasi konstruksiyasini tanlashda quyidagi qoidalarga amal qilish lozim: 1. Yo‘l to‘shamasi va qoplama turi, to‘shama konstruksiyasi umuman yo‘lning tegishli toifalariga talab etiladigan va ma’lum ta’mirlashlararo muddatlar, ta’mirlash va saqlashning taxminiy sharoitlari davomida harakat jadalligi o‘zgarishini hisobga olib, istiqbolda harakat tarkibi va jadalligidan kutiladigan transport-foydalanish talablarini qoniqtirishi zarur; 2. to‘shama konstruksiyasi andozaviy tarzda qabul qilinishi yoki bir xil hisoblanadigan zo‘riqishli o‘xshash tabiiy sharoitlar (yo‘l poyi ishchi qatlami grunti, uni namlantirish sharti, iqlim, mahalliy yo‘l-qurilish materiallari bilan ta’minlanganlik va boshqalar) bilan xususiyatlanuvchi har bir uchastka yoki yo‘l uchastkalari uchun individual ishlab chiqilishi mumkin. Mazkur sharoitlar uchun to‘shama konstruksiyasi tanlanayotganda ushbu sharoitlarda amaliyotda sinalgan andozaviy konstruksiya afzal ko‘rilishi lozim; 3. standart toshli materiallar bilan yetarlicha ta’minlanmagan mintaqalarda ularga bog‘lovchilar bilan (syement, bitum, ohak, faol uchuvchan kullar va b.) ishlov berilganda xususiyatlari yaxshilanishi mumkin bo‘lgan mahalliy tosh materiallari, sanoatning ikkilamchi mahsulotlari va gruntlarni qo‘llashga yo‘l qo‘yiladi. Bir paytning o‘zida imkoni boricha material sarfi kamroq bo‘lgan konstruksiya yaratishga intilish lozim; 4) konstruksiya texnologik asoslangan bo‘lishi va yo‘l-qurilish jarayonlarining maksimal mexanizasiyalanishi va sanoatlashishi imkonini ta’minlashi lozim. Bu maqsadlarga erishish uchun konstruksiyadagi qatlamlar soni va materiallar turlari minimal bo‘lishi kerak; 5) to‘shama tuzilmasini tanlashda qurilish ishlari o‘tkazishning real sharoitlarini hisobga olish zarur (yozgi va qishki texnologiya va b.). Yo‘l qurilish ishlarining texnologiyasi materiallarga, yarim tayyor maxsulotlarga, yo‘l inshootlarining bo‘lak va qismlarini tayyorlash, xamda sifat ko‘rsatkichlarini ta’minlashga qaratilgan. Yo‘l kurilishi jarayonlarini keng ko‘llamli mexanizasiyalashgan va avtomatizasiyalashgan usulda bajarilishini rejalashtirish kerak. Transport g‘ildiraklaridan ta’sir etuvchi kuchni va iqlim ta’sirini uzluksiz qabul qila turib, yo‘l to‘shamasi mustahkam, edirilish va xaroratga chidamli, hamda xarakat xavfizligini ta’minlash uchun ravon va g‘adir budir yuzali bo‘lishi lozim. To‘shama qatlamlari qalinligi pastdan yuqoriga qarab kamayib boradi (6, 7, rasmlar), bunga sabab yuqori qatlam materiallari narxining ortib borishi va unga bo‘lgan talab kuchayishidadir. Shuning uchun qoplama o‘ta mustahkam materiallardan qurilib, 1, 2 qatlamdan iborat bo‘ladi. 6- rasm. Ekvivalent modullari Eye=60-70 MPa. Li yuqori toifali nobikir yo‘l to‘shamalarining tuzilishi: 1- ikki qatlamli asfaltobeton; 2- saralangan chaqilgan tosh; 3- qum; 4- shlak; 5- bog‘lovchilar bilan ishlov berilgan grunt; 6- kam miqdorda bog‘lovchilar bilan ishlov 7- rasm. Ekvivalent modullari Eye=50-35 MPa. Li quyi toifali nobikir yo‘l to‘shamalarining tuzilishi: 1-bir qatlamli asfaltobeton;2-kuyindi; 3-qum; 4-chaqiq tosh; 5-shag‘al; 6-ustki ishlov qatlami; 7-saralangan chaqiq tosh; 8- uncha mustahkam bo‘lmagan tosh. 1 berilgan grunt Download 285.2 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|